Recherche 'sant...' : 203 mots trouvés
Page 3 : de sant-seoad (101) à santefis (150) :- Sant-Seoad
- Sant-Seoiz
- Sant-Servan
- Sant-Servez-KallagSant-Servez-Kallag
n. de l. Saint-Servais.
(1) Sant-Servez.
●(1847) FVR 70. euz hini sant Servest. ●(1867) BBZ III 284. Kenavo, bannielou sakr, pere hon euz douget, / Oc’h ober tro ann iliz, e pardon Sant-Servet. ●(1886) ADBr II/76. Piar plas kèr a devot e zo barh er Bretoneri : / Santes Anna e Guenet, sant Jehan er Folgoet, / Intron varia ag er Geusec, Sant Serwes beniget.
●(1910) MBJL 2. Ar Gall, person Sant-Servez. ●(1911) BZIZ 225. parrez Sant-Servez. ●(1924) ARVG Kerzu 275. e Sant-Servez.
●(2002) TEBOT 106a. Treglañvuz ha Gurunuhel / Mousteruz, Boulvriag / Ha Pont-Melvez ha Bulad / Mael, Sant-Servez ha Kallag. ●(2005) TAGW 220. Dont ra d'interiñ da Sant-Serves.
(2) [Toponymie locale]
●(18--) MILg 191. e bered Burle [= Burtuled] nab a vije. ●(18--) GBI I 94. Da vourk Burtul gant-han eo et, / War vur 'r vered 'n euz-han laket. ●(1847) FVR 347. Burtulet.
●(1905) ARGV 245. Da foar yen en Kallag / E loj ar goañv en Burtuled.
- Sant-Servez-LandivizioSant-Servez-Landivizio
n. de l. Saint-Servais.
(1) Sant-Servez.
●(18--) LED.nev 9. E menez ar Run Sant-Serves. ●(1890) MOA 26b. Sant-Servez ; (Sanservez).
(2) Blason populaire : voir Chelgenn.
(3) [Toponymie locale]
●(18--) LED.nev 9. E menez ar Run Sant-Serves.
- Sant-TegonadSant-Tegonad
m. -ed Habitant de Saint-Thégonnec.
●(1955) STBJ 40. Moarvat o devoa kemeret ar re-mañ ma zad evit eur Zant-Tegonad, rak tenna a ree kalz gwiskamant gwazed Sant-Tegoneg da hini pôtred Pleiben.
- Sant-TegonegSant-Tegoneg
n. de l. Saint-Thégonnec.
I. Sant-Tegoneg.
●(1844) OLLI 746 [= LED.bailloud 134]. eus a Keraffrez, en Sant-Thegonnec. ●(1865) FHB 2/16a. D’ar iaou 9, Sant-Thegonec, da 8 heur. 31/248a An aotrou Colleoc, nevez beleguet, vikel e Sant Thegonnec. ●(1869) FHB 244/280a. An Aotrou Le Deunff, bet vikel e Sant-Thégonnec, a zo hanvet person ar Ponthou. ●(1877) EKG I 85. E parrez Sant-Thegonnek, tost d'al leac'h m'eo lakeat breman gar an hent-houarn. ●(1878) SVE 969. Sant Thegonek ar bombansou. ●(18--) OLLI 738. Gwerz war Lazerez Sant-Thegonnek (pevar bugel vihan troc’het ho gouzouk gant eur vatez). ●(1890) MOA 26b. Sant-Tegonnek, (Santegonek).
●(1905) ALMA 18. e Sant-Thegonnek, an aotr. Cam, opportunist. ●(1909) NOAR 101. da jom a-zav dirak ti hent-houarn San-Tegonnek. ●(1943) HERV 132. Neuze d’ar merc’her goude Pask e rankin beza e Sant Tegoneg, emezi en ur drei outañ trumm. ●(1955) STBJ 40. Moarvat o devoa kemeret ar re-mañ ma zad evit eur Zant-Tegonad, rak tenna a ree kalz gwiskamant gwazed Sant-Tegoneg da hini pôtred Pleiben. ●(1974) ISHV 15. An hent D 18, eus ar Faou da Sant-Tegoneg.
II.
(1) Dicton.
●(1878) SVE 969. Sant Thegonek ar bombansou.
(2) Dicton.
●(1923) FHAB Ebrel 4/134. Hervez ar c'hrenn-lavar destumet gant an A. Kerdanet, tiegez aotronez Penhoat 'oa kosa tiegez a oa e Leon : Penhoat, an ançiantis, / Castel, ar vailhantis, / Kervaon, ar Pinvidigez / Kornadeac'h, ar Marc'hegez. ●note Louis Le Guennec : « An tri diegez bras a zo hano anezo aman warlerc'h tiegez aotronez ar Penhoat eo hini ar C'hastell, aotronez Tremazan, e Landunvez; hini Kermavan, aotronez Carman, e Kernilis hag aotronez Kergournadec'h, e Cleder ». (= traduction de 1937 CGBR 30). ●(1937) (1976) CGBR 30. Rappelons aussi qu'un vieux quatrain relatif aux quatre plus puissantes familles léonaises accordait en ces termes la chevalerie à Kergournadeac'h : Penhoat an Anciantis, / Castel ar Vailhantis, / Kervaon an Pinvidiguez, / Cornadeac'h ar Marc'heguez. ●cf. 1937 CGBR 192 : « En premier lieu la maison souveraine de Rohan, héritière des vicomtes de Léon, mais fixée surtout dans ses domaines du Porhoët; puis les quatre puissantes familles qu'un antique dicton caractérise en ces termes : Antiquité de Penhoët, vaillance du Chastel, richesse de Kermavan, chevalerie de Kergournadech, et qui étaient, pour ce coin de l'Armorique, l'équivalent des 'grands chevaux de Lorraine' ou des trois maisons de Guyenne illustrées par leur résistance à l'invasion sarrazine ».
(3) Dictons
●(1926) RTLL 8. Boujez a voujezo, biken dour mat n'en devezo. ●9. Kement ki klanv a zeuio er vro, dre Voujez a dremeno. Cf. ce qui précède ces dictons : « En tu kleiz, war gostez all an draonienn, setu Boujez, brudet en istor ar barrez. Dre eno e tremenas Sant Tegoneg eun devez; goulenn a reas eur banne dour da derri e sec'hed. Boujeziz a isas ar chas war e lerc'h. Hag ar Sant da lavarout d'ar pennou fall-ze ».
(4) Rimaille.
●(1957) SKOL 5/12/64. Evit distagellañ an teod. Ur Santegonegadez on, / Ha ne zisantegonegadezin ket, / Ken na vo disantegonegadezet / An holl Santegonegadezed all. ●(1995) PLTZ 131. Eur Zantegonegadez on, / ha n'en em zizantegonegadezin ket, / ken na vezo en em zizantegonegadezet / an Oll Santegonegadezed all ! (eur gomerez teod lemm euz Sant Tegoneg).
(5) Formule de conte recueillie à Plougastel-Daoulas.
●(1979) COPL 161. Me n'oun ket eun den gwall zesket / Pounner awalh eo va spered, / N'oun bet nemed e Sant Tegonneg / Da yaou ha da zul da zeski galleg; / Med goud a ran ar pez am eus klevet / Selaouit ahaoun, me ho ped.
III. [Toponymie locale]
●(1844) OLLI 746 [= LED.bailloud 134]. eus a Keraffrez, en Sant-Thegonnec. ●(1877) EKG I 85. a en em glevaz 'ta da vont eun nosvez da bedi Doue da japel Santez-Berc'hed. (...) Al leac'h d'en em gaout d'an oll a ioa var barrez Guimilliau, pelloc'h dioc'h Santez-Berc'hed eget Bodiniri, Kosti hag ar Pont-Glaz, var an hent a ia var eeun d'ar chapel. ●91. Klevet hoc'h euz, emichans, pretra zo c'hoarvezet, en noz tremenet, enn Hent-Doun, var dro Santez-Berc'hed ?
●(1923) FHAB Ebrel 4/133. E penn pella parrez Sant-Thegonnec, e tu an hanternoz, el lec'h ma teu stêr Penze ha stêr Koatoullzac'h da douezia o douriou, en unan eus kaera traoniennou Gorre-Leon, e kaver dismantrou kastell koz Penhoat. (...) e tu ar c'hreizteiz, e kichenik koad Koatvoult; eno ez eus eur c'hamp koz hanvet Kastell douar. ●136-137. lakat a rejont an tan ennan ha diskar a rejont ar c'halz eus e vogeriou; e vein kaset aman hag a-hont o deus talvezet da zevel an tiez kouer diwar-dro ha maner bihan Loteric. ●(1926) RTLL 8. E Menharz, anvet evel-se, evit doare, abalamour ma verk ar rann etre parrez Sant-Tegoneg ha Gwimilio, e kemeromp an hent bihan a gaso ac'hanomp betek Luzeg, tost d'ar Roc'h. (...) En tu kleiz, war gostez all an draonienn, setu Boujez, brudet en istor ar barrez. (...) Boujeziz a isas ar chas war e lerc'h. ●9. An Herban a voe madelezus e-kenver an abostol, hag heman a ziskouezas e anaoudegez-vat dre rei d'ezo dour dispar ar Stivell. ●43. hag o vervel goustadik en eur ruilhal war-du Toulzac'h. ●59. Du-hont e-touez eur bochad gwez, siminaliou Koatilezeg a zivodege e-kreiz tachadou gwenn ha glas-du (...); a-gleiz Trebompe a save en tu all d'eur waremm vras (...). Du ma 'z aemp, ar C'hoat-pin a winte begou e wez uhel.
- Sant-TegonegadezSant-Tegonegadez
f. -ed Habitante de Saint-Thégonnec.
●(1957) SKOL 5/12/64. Evit distagellañ an teod. Ur Santegonegadez on, / Ha ne zisantegonegadezin ket, / Ken na vo disantegonegadezet / An holl Santegonegadezed all. ●(1995) PLTZ 131. Eur Zantegonegadez on, / ha n'en em zizantegonegadezin ket, / ken na vezo en em zizantegonegadezet / an Oll Santegonegadezed all !
- Sant-TegonegizSant-Tegonegiz
pl. Habitants de Saint-Thégonnec.
●(1877) EKG I 91. Bremaik, soudarded, eme ar c'habiten, e velfot pegement a brez a vezo gand Sant-Thegonnegiz da rei d'eomp peb a damm da zibri ha banneou da eva. ●(1890) MOA 29. Santegonegiz.
●(1956) LLMM 54/10. Dasseniñ a rae o brezhoneg ledanoc'h war froud reutoc'h ha berroc'h hini Lambaoliz ha Sant-Tegonegiz.
- Sant-TegonizSant-Tegoniz
pl. Habitants de Saint-Thégonnec.
●(1955) STBJ 44. war a gonter, o deus kemeret Sant-Tegoniz skouer warnañ evit sevel o iliz-parrez.
- Sant-Tei
- Sant-Telo
- Sant-TeveSant-Teve
n. de l. Saint-Avé.
(1) Sant-Teve.
●(1748) CI.pou 50. Santevé.
●(1902) LZBg Mae 104. Sentevé. ●(1909) DIHU Est/315. Un nebed braù a dud e oé é Sentevé d'er sul 27 a viz méheuén. ●(1934) BRUS 297. Sentevé.
(2) [Toponymie locale]
●(1906) DIHU 08/VI. a Lesveleg. ●(1919) DBFV.Sup 34b. en Izeleg, n. pr. Lesvellec. ●(1934) BRUS 295. en Izeleg. ●(1937) DIHU 310 Ebrel 247. Ur jiboèsour kifet mat, deu gi geton, e dremen étal kael-hoarn en Izeleg.
- Sant-TonanSant-Tonan
n. de l. Saint-Thonan.
(1) Sant-Tonan.
●(1869) FHB 254/359b. An Aotrou Gall, bet beleg an dud a vor, a zo hanvet person Sant-Thonan. ●(1890) MOA 26b. Sant-Tonan, - Santonan.
(2) Devise de maison noble.
●(1667) ARmorial 13. Barscaou ou Parscaou à Boteguiry en Leon, porte écart au premier & quatre sable à trois Quintefeuilles d’argent, contrescartelé de sable à vn Cerf passant d’argent auec la deuise Amsery, c'est-à-dire temporiser.
- Sant-Tourc'hanSant-Tourc'han
hydronyme Saint-Ethurien (ruisseau, Plouaret).
●(1969) BAHE 60/33. sterig Sant Tourc'han.
- Sant-TozSant-Toz
n. de l. Saint-Thois.
(1) Sant-Toz.
●(1865) FHB 31/248b. An aotrou Jacq, nevez beleguet, vikel e Sant Thos. ●(1890) MOA 26b. Sant-Thos, (Santoz.).
●(1911) BUAZmadeg 821. e kichen al leac'h m'ema brema bourk Sant-Thos. ●(1943) FHAB Mezeven 308. E pellder ar Reter e weler, war-du Laz / Ha roziou koz Sant-Toz gwall-c'hros ha diziñgal. ●(1945) KROB I [p. 15]. Tro-war-dro da Graon, e Sant Toz, e Menez-Arre hag en eun nebeut lec'hiou all.
(2) Tradition populaire.
●(1941) SAV 20/12. Pron Aotrou person Sant-Toz, hervez tud Goezeg ha Lennon : Parrezioniz Sant-Toz, bandenn voc'h, / Koulz eo d'in mont da g[ac'hat] 'vel sermon d'eoc'h. / Ac'han da zisul n'eus sul ebet, / Met diouz ar gouel n'hoc'h asuran ket. / Koulskoude e lavaran gaou, / Rak gouel Sant Mark 'zo 'benn diriaou. / Pignit war duchenn Kenec'hkae, / Ha, ma labour Goezegiz, c'houi 'ray ive.
- Sant-TrifinSant-Trifin
n. de l. Sainte-Tréphine.
(1) Sant-Trifin.
●(1900) KRL 18. Krenn-lavariou euz bro Kerne, ha kasi holl euz parrez Zin-Triphin, kanton Zant-Nikolaz-ar-Pelem. ●(1935) BREI 400/4b. Sin-Trifin. ●(1935) BREI 431/4b. Personed Plusulian, Sant-Trifin, Goz-Korlê… ●(1936) BREI 442/4b. Bet ’zo dour bras e traouienn ar Blavez, war henchou Pellan, Sin-Trifin.
►[forme erronnée] Santez-Trifina.
●(1910) MBJL 2. Ar Moël, person Santez-Trifina. ●(1912) BUAZpermoal 920. Laruen a oa neuze dindan Bothoa, kouls ha Kanuel, Santez-Trifina ha Kerien. ●(1935) BREI 426/2c. Ar Sulon ac'h eo stêr parrouz Santez Trifina.
(2) [Toponymie locale]
●(1862) GCN 574. Sur la place du bourg, on voit une pierre carrée et percée d’un trou à son sommet ; on la nomme men pebre (pierre au poivre).
- Sant-Tudal
- Sant-Turian
- Sant-TuriavSant-Turiav
n. de l. Saint-Thuriau.
●(1792-1815) CHCH 159. Jean Jan, a gaust mé oé ur braù, / Zou interret é Sant-Teliaù. ●167. Lavincy gauz ma oé ur braù / Zou interret é Sant-Turiaù.
●(1902) LZBg Mae 104. Sant-Teliaù. ●(1905) ALMA 70. Sant-Thelio. ●(1905) DIHU 03/53. person Sant-Teliaù. ●(1934) BRUS 297. Sant-Turiaù.
- Sant-Vaeg
- Sant-Varzhin-Korle
- Sant-VazheSant-Vazhe
n. de l. Saint-Matthieu (Morlaix).
●(1869) FHB 231/172b. person Sant-Vaze Montroulez. ●(1869) FHB 253/352a. August-Joseph-Mari Coat, eus a Sant-Vaze Montroulez.
●(1927) FHAB Meurzh 53. ganet e maner Kerneguez, e Sant Vaze Montroulez. ●(1941) FHAB Du/Kerzu 98. Felix Brignou a zo bet ganet e Sant Vaze Montroulez.
- Sant-Vazhe Penn-ar-BedSant-Vazhe Penn-ar-Bed
n. de l. Pointe Saint-Mathieu.
●(1860) BAL 155. e Montroulez, e Eussa, Molenez, Enez-Vaz, e Sant Vaze Pennarbed, a var dro. ●(1894) BUZmornik 894. Er beg pella euz douar Leon, e kichenik Konk, ez oa eur gear, a reat anezhi Sant-Vaze-Penn-ar-Bed.
●(1915) HBPR 137. Kouent Sant Vaze penn ar bed.
►
●(1876) BJM 57. en abatti Sant-Vaze.
- Sant-Vedan
- Sant-VigSant-Vig
n. de l. Saint-Nic.
I. Sant-Vig.
●(1890) MOA 26a. Sant-Vik ; (Sanvik).
●(1905) ALMA 66. Sant-Vik. ●(1935) BREI 423/3a. person Sanvic.
●(2002) TEBOT 112b. Hag ar Faoued ha Sant-Vig / Ha Kastell an Tarv / Hag ar mor don burzhudus / Ha ra dezhe an dro.
►
●(1890) MOA 26a. Sant-Nik ; (...) (Sannik).
●(1916) KRVT 167/2d. daou brizioner alaman tec’het diouz kamp Sant-Nic. ●(1930) FHAB Ebrel/125. Misionou a voe e Douarnenez, Ploare, Sant-Nik.
II.
(1) Dicton.
●(1941) SAV 20/10. E Sant-Vig / N'eus tamm kig, / Met brinnig a zo / Ha fritozenn a vo / Ma vez amann da lakaat ganto.
(2) Proverbe.
●(1979) ARGV 38. Avel aod ar c’hanv, / Keuneud dindan ar skanv ; / Avel aod Pentraezh, / Keuneud er-maez ; / Avel aod Treboull, / Keuneud ’korn an toull.
III. [Toponymie locale]
●(1941) SAV 26. Gounit a reas tachenn pelloc’h etrezek Santez-Anna-ar-Palud, Trezmalaouen hag ar Ri, hag e laoskas ar garrek-se a zo bet diskouezet e-pad pell-amzer e Pentraez, e-lec’h ma teue abaded Landevenneg. ●(1955) STBJ 172. ha mall a voe warnomp da erruout e Penntrêz a dlee beza, d’hor meno, bro ar blijadur hag an eürusted. ●(1979) ARGV 38. Avel aod ar c’hanv, / Keuneud dindan ar skanv ; / Avel aod Pentraezh, / Keuneud er-maez ; / Avel aod Treboull, / Keuneud ’korn an toull.
- Sant-Visant
- Sant-WazegSant-Wazeg
n. de l. Saint-Goazec.
(1) Sant-Wazeg.
●(1847) FVR 303. Re wenn Sant-Goazek, Leuhan ha Laz. ●(1865) FHB 17/136a. Kerjégu hag ar Rous eus a Drevarez (Sant-Goazec). ●(1870) FHB 301/318b. person Sant-Wazec. ●(1876) BJM 127. e tigouezas e Castell-Nevez, e Core, e Laz, hag e Sant-Goazec. ●(1890) MOA 26a. Sant Goaek ; - Sant Goazek ; sangoazek.
●(1904) SKRS I 65. an Aotrou Bozec, ginidik euz Gouezek, ha bet persoun e Sant Voazek. ●(1935) OALD 51/4. Va beaj Sant-Woazeg ha Kemperle [gant] Loeiz ar Floc’h (Stourmer). ●8. E Sant-Woazeg eo e krogas da zeski al latin. ●(1955) STBJ 106. da friko eur geniterv deomp da Zant-Wazeg. ●(1963) EGRH 185. S. Wazeg ha neket S. Gwazeg.
(2) [Toponymie locale]
●(1865) FHB 17/136a. Kerjégu hag ar Rous eus a Drevarez (Sant-Goazec). ●(1870) FHB 290/232a. An hini zo e penn ar scol labour douar e Kerwazek (Trevarez).
●(1935) OALD 51/8. e dud a oa o terc’hel tiegez bras Trevarez, brasa atant a zo e kanton ar C’hastell-Nevez.
- Sant-Weltaz
- Sant-WennSant-Wenn
n. de l. Saint-Guen.
(1) Sant-Wenn.
●(1847) FVR 270. E miz Gwengolo, Burlot, belek euz a Sant-Gwenn.
●(1910) ISBR 82. Merùel e hras er hetan é Sant-Guen, tost de Vur. ●(1930) FHAB Ebrel/123. Labourat a reas e Merleak, Killio, Santez-Suzanna, Mur, Sant-Guen.
(2) [Toponymie locale]
●(1930) FHAB Ebrel/124. an Tad Maner a jomas c'hoaz eur pennadig e Sant-Elouan.
- Sant-WennoleSant-Wennole
n. de l. Saint-Guénolé (Penmarc’h).
(1) Sant-Wennole.
●(1995) LMBR 52. da Sant-Pêr pe da Sant-Wennole.
(2) Proverbe électoral (fin du XIXe siècle).
●(1968) PENM 155. Doue a zo e peu'p lec'h heb a Sant Guenolé ru, tr. « Dieu est en tout lieu sauf à Saint-Guénolé-la-Rouge ».
- Sant-Yagu-an-EnezSant-Yagu-an-Enez
n. de l. Saint-Jacut.
(1) Sant-Yagu.
●(1732) GReg 506a. Enès Sant Jegu, ou, sant yégu.
●(1914) ARVG mae 74. Enezen an Ebihen, ez-evn da Sant-Yagu, a zo enni eun tour savet wardro 200 vla zo da zifen ar vro ouz ar Sôzon.
(2) [Toponymie locale]
●(1914) ARVG mae 74. Enezen an Ebihen, ez-evn da Sant-Yagu, a zo enni eun tour savet wardro 200 vla zo da zifen ar vro ouz ar Sôzon.
- Sant-Yann-ar-BizSant-Yann-ar-Biz
n. de l. Saint-Jean-du-Doigt.
I. Sant-Yann-ar-Biz.
●(1803) MQG I. Meuleudiguez qeguin-gaër cure Sant-Yan-ar Bis. ●(18--) OLLI 211. cantiq en henor da Zant Yan-ar-Bis. ●(1834) SIM 138. da vont gantàn bete Sant-Yan-ar-Bis. (...) Erruout a rejomp e Sant-Yan. ●(1847) FVR 70. euz tu Lannveur, pe sant Iann ar Biz. ●(18--) PENdast 294. War vord an hen a ia da janjan / Ewit ma voelin ma broïs / E vont tresek janjan ar bis. ●(1851) OLLI 778. Histor demeus a zizougadur miraculus Bis sant Yan-Badezour Demeus an Normandi da Ilis Sant-Yan-ar-Bis, en traounien Meriadec. ●(1856) MILg 10. hag eun all e sant iann ar biz. ●(1857) CBF 131. Sant-Iann-ar-Biz. ●(1863) GBI I 130. C'hui 'iel' d' bardon sant Iann-ar-Biz, / D' ziskouez he vugel d'ar Markiz. ●(1878) EKG ii 309-310. Ar pez a c’hoarveze gand Plouganaouiz a c’hoarveze gant Sant-Ianniz (...) ha kement a zrouk a ioa e gragez Sant-Iann-ar-Biz evel a ioa e re Plougasnou. ●(1878) EKG II 178. goestli a riz, mar gelchenn dont e buez ac'hano, mont diarc'henn da bardouna da Zant-Ian-ar-Biz, va fatrom. ●321. ha kement a zrouk a ioa e gragez Sant-Iann-ar-Biz evel a ioa e re Plougasnou. ●(1878) TLK II 58. a ioa bet ho pardouna e Guengamp hag e Sant-Ian-ar-Biz. ●(1886) IVO 174. Kregen San-Jan-a-biz. ●(1890) MOA 26a. Sant-Iann-ar-biz. ●(1894) BUEr 102. Zant-Ian-ar-Biz.
●(1925) BILZ 37. Na bet oc'h-hu en pardon Sant-Yann-ar-Biz. ●(1931) FHAB Mae/171. o vont da bardona da Zant Yann ar Biz. ●Gwengolo/337. evel e Sant Yann-ar-Biz. ●(1970) TDBP I 171. Me a oa skuiz o tond euz Sant-Yann-ar-Biz.
●(2002) TEBOT 112b. Kastell Breizh, Sant-Yann-ar-Biz / Iliz Salaün-ar-Foll / Kaerañ tour 'zo barzh ar bed / Eo tour uhel Kastell-Paol.
►
●(1847) GBI I 128. Gant hi bugel war hi barlenn, / En aod sant Iann, war an dreazenn. ●(18--) PENdast 294. War vord an hen a ia da janjan / Ewit ma voelin ma broïs / E vont tresek janjan ar bis. ●(18--) SON I 136. 'Zo êt da Zant-Jann d'an ofern.
II.
(1) Proverbe.
●(1997) PLVB 119. Kentoc'h e vanko merc'h d'he mamm / Eget avel gornaoueg da Sant Yann.
(2) Dicton.
●(2004) TROMK 205. Ar sorserien : / De-ouel (deiz-gouel) Sant Yann ar Biz d'an eur a hanternoz, / Gant ur volenn arc'hant 'tastumont 'leizh o boz. (an had eus ar raden).
III. [Toponymie locale]
●(1732) GReg 617b. Traoun Meryadecq. ●947a. Traoun Meryadocq.
●(1803) MQG 8. dijentil ha bourc’his / A draounien Meriadec, e treo Sant-Yan-ar-Bis. ●(1851) OLLI 778. Histor demeus a zizougadur miraculus Bis sant Yan-Badezour Demeus an Normandi da Ilis Sant-Yan-ar-Bis, en traounien Meriadec.
●(1978) (1997) PLVB 103. Setu Toullig ar C'hrampouezh, Ker al Lann, Groaz ruz tremenet ha ni bremañ o tiskenn 'trezek Sant-Yann. (...) Grae Treheñvel a oa sonn. ●104. o tont eus kichen an Treizh. ●(1979) (1997) PLVB 29. tremen a reas penn kentañ e vuhez en "Askel", ur c'houmanant war harzoù Gwimaeg ha Sant-Yann. (...) ha dont a rejont da Gervorvan, e-lec'h m'o deus savet o nav bugel. ●32. Dre ma oa re fall an hent, mont a reas an interamant dre maezioù Kerdrein, dindan an amzer fall. ●(1989) (1997) PLVB 83. Pa gemeras e c'hoar Jann ur c'henwerzh ispiserezh er C'hognig, e-tal Run-Herve, e-kichen bourc'h Sant-Yann.
- Sant-Yann-BreveleSant-Yann-Brevele
n. de l. Saint-Jean-Brévelay.
(1) Sant-Yann-Brevele.
●(1910-1920) K*** []. kuri Sant-Yéhanne-Brévelie.
►
●(1902) LZBg Mae 104. Sant-Iehann. ●(1906) DIHU 09/160. pautred iouank a Vegnén, St-Aleustr, Plumeleg, Sant Iehann hag er Voustoér. ●(1934) BRUS 297. Sant-Iehann.
(2) Blasons populaires : voir chikaner & prosezer.
(3) [Toponymie locale]
●(1792--1815) CHCH 92. Kernicol est un petit village breton de Saint-Jean-Brévelay (...). Derrière, une colline longue et abrupte, Moten er Justis, terminée par une arête de quartz rugueux. ●177. Ce berger de pierre a nom dans le pays Roh Josim. Il forme la pointe extrême de l'éperon des collines de Moullac.
- Sant-Yann-DrolimonSant-Yann-Drolimon
n. de l. Saint-Jean-Trolimon.
(1) Sant-Yann-Drolimon.
●(1890) MOA 26a. Sant-Iann-Drolimon.
●(1931) FHAB Genver 36. An A. Gwilhou en deus savet c'hoaz eleiz a gantikou evit konsekrasion meur a iliz nevez, evel evit sant Yann Trolimon, Lannilis, Plobannalec ha Treboul.
(2) Devinette.
●(1948) LLMM 7/66. Petra eo an diwezhañ tra / En deus kac'het e palud Tronoan ? / - Ur revr !
- Sant-Yann-GerdanielSant-Yann-Gerdaniel
n. de l. Saint-Jean-Kerdaniel.
●(1877) EKG I 45. Mar gellez kemeret an teac'h da-unan, dalc'h sonj-mad da vont da vaner Sant-Iann-Kerdaniel.
- Sant-YannizSant-Yanniz
plur. Habitants de Saint-Jean-du-Doigt.
●(1878) EKG II 309-310. Ar pez a c'hoarveze gand Plouganaouiz a c'hoarveze gant Sant-Ianniz (...) ha kement a zrouk a ioa e gragez Sant-Iann-ar-Biz evel a ioa e re Plougasnou.
- Sant-Yoasin
- Sant-Yowan-an-Enez
- Santa-MariaSanta-Maria
(1) Kanañ e Santa Maria da ub. : gronder, hausser le ton.
●(1942) SAV 25/8 (T) *Jarl Priel. Evelse, da vihana, ne vezin ket pouilhet gant va zurzunell, hag e c'hellin krozal, ha kana d'ezi d'am zro he Santa-Maria.
(2) Klevet he/e Santa Maria : être gronder, entendre son chapelet d’injures.
●(1894) RECe xv 355. Te glevou ma zañta Maria, tr. E. Ernault «tu m'entendras gronder.» ●(1895) RECe xvi 231. Klevet i zañta Maria, entendre son chapelet d'injures, Rev. Celt. XV, 355, n'est pas spéciale au rochois; on l'emploie à Trévérec, à Saint-Clet, etc.
●(1968) BAHE 55/66 (T) Flour. Ar plac'h yaouank avat, ne veze erru er gêr a-raok ma veze sonet an Anjelus a gleve he «Santa Maria».
- santad
- santadenn
- santadur
- santal
- Santambr
- santañsantañ
voir santout
- santañs-santañs-
voir setañs-
- santaolsantaol
m.
(1) Encan, enchères.
●(c.1718) CHal.ms i. Enchere, tr. sau' taul en ur guerh, et si c'est a qui pour moins, distaul.» ●(1723) CHal 147. Santaule, é santaule, tr. «Encan, à l'encan, à l'enchere.» ●(1732) GReg 338a. Encan, vente publique au plus offrant, tr. «Van[netois] santaul.» ●Vendre à l'encan, tr. «Van[netois] guërhein ê santaul.» ●(1744) L'Arm 131b. Enchère, tr. «Santaule.. leu. m.»
●(1907) VBFV.bf 67b. santaul, saù-taul, m., tr. «encan, echères.» ●(1941) DIHU 358/247. Guélet lakat é guerh, é saù-taol, loñned, benùegér, ol er péh en doè prenet, a nebedigeu, aveit… Andreù !
(2) Gwerzhañ, lakaat e santaol : vendre aux enchères.
●(c.1718) CHal.ms i. mestre a L'enchere, tr. «lacat é, ou dre sau' Taul.» ●(1732) GReg 338a. Vendre à l'encan, tr. «guërhein ê santaul.» ●(1744) L'Arm 131b. Mettre à l'enchère, tr. «Laquad é santaule.»
(3) Lakaat dre santaol : vendre aux enchères.
●(c.1718) CHal.ms i. mestre a L'enchere, tr. «lacat é, ou dre sau' Taul.»
- santaplsantapl
adj. Sensible, qu'on peut percevoir par les sens.
●(1825) COSp 250. hou lorbein dré drompereaheu ha dré visioneu seudanec, pé dré re santabl memb.
- santefissantefis
s. –où = (?) Édifice (?).
●(c.1680) NG 15-16. En ol santeficeu ac er bet / A uezo er fin ruinet.