Devri

Recherche 'man...' : 216 mots trouvés

Page 4 : de manket-2 (151) à mantelliet (200) :
  • manket .2
    manket .2

    voir mankout

  • mankiñ
    mankiñ

    voir mankout

  • mankout / manket / mankiñ
    mankout / manket / mankiñ

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Manquer.

    (1972) SKVT I 117. diwall da vankout da glas !

    (2) Devoir.

    (1860) BAL 53. Pa vanc unan bennac arc'hant deomp. ●(1880) SAB 224. da baea ar pez a vancan deoc'h.

    II. V. tr. i.

    (1) Mankout gant ub. : mal se comporter avec qqn.

    (1790) MG 88. pe yehènt ha manquein guet-hi.

    (2) Mankout da : manquer à.

    (1821) SST 15. er vugalé surtout ne zeliant jamæs manquein de guement-cé.

    (3) Mankout d'ober udb. = chom hep e ober.

    (1732) GReg 69b. Ne pas avoüer, manquer d'avoüer, tr. «Manqout da anzao.»

    (1824) BAM 123. piou eo an hini a credo mancout da senti ? ●(1846) BAZ 109. hac a c'hourdrouzas he laza mar mankje de ober.

    (4) Mankout d'e c'her : manquer à sa parole.

    (18--) SAQ I 314. hag en desped d'ho bolontez vad, e rankont mankout d'ho ger.

    (5) Mankout d'e zever : manquer à son devoir.

    (1900) MSJO 59. eb mankout d'ho dever a hent-all.

    (6) Mankout war : faillir à.

    (1921) PGAZ 74. Ar c'huruzt a vankaz var he zever.

    III. V. intr.

    A.

    (1) =

    (1687) MArtin 5. Ma dorn dam pluen so manquet.

    (2) =

    (1870) FHB 270/66a. Mar tolan eur mean en ear, e coezo d'an douar ep mank. Hoguen va eost-me a vank avechou. ●(18--) SAQ I 120. Pa vank an ael e torr ar c'harr.

    (3) Mourir.

    (1900) KZVr 105 - 18/02/00. (Lannuon) mankout, a ve kemeret a-wechou da laret mervel. ●(1902) MBKJ 177. O veza bet kroget eur gwall glenved enn-han, e kredas edo o vont da vankout hag e krene o sonjal e barnedigez Doue.

    (4) Manquer, faire défaut.

    (1907) AVKA 34. Ar gwin a deuas da vanket.

    (5) Oublier.

    (17--) VO 136. deit oai chonge dehou en en doai manquét a alhuéein ar é dresor.

    B. Loc. adv.

    (1) Meur a vank : il s'en faut de beaucoup.

    (1732) GReg 396a. Il s'en faut beaucoup, tr. «meur a vancq

    (2) Kalz a vank : il s'en faut.

    (1834) SIM 37. ha mad e za ar bed ganêc'h er bloa-mâ ? – Calz a vanq, eme ar pautr-côs. ●(1870) FHB 258/386b. rak va c'houstians-me n'ema ket e peoc'h, calz a vank.

    IV. V. pron. réfl. En em vankout : se tromper.

    V. V. impers. Mankout da ub.

    (1) Avoir besoin de.

    (17--) EN 456. mar doc'h [hu] disam, me vanc din o feurmin, tr. «si vous êtes sans charge, j'ai besoin de vous louer.»

    (2) Na vankout da ub. = arabat da ub.

    (1908) PIGO II 169. Ne vank ket d'ac'h laret nan, emei.

    (3) Vouloir.

    (1902) PIGO I 7. Petra 'vank da heman gant e laer ? 43. eul lamp a vankas d'ean ober er-maez.

    (4) Devoir, falloir.

    (1933) ALBR 52. beuet a zo unan ac'hanomp ! Mankout a ra d'imp klask anean !

    (5) Devoir, être obliger.

    (1900) ANDP 10. Ar paour a vank d'ean mala munud.

    V.

    (1) Bezañ gwelloc'h eget an eost da vankout : voir eost.

    (2) Mankout ul loaiad da : voir loaiad.

    (3) Mankout ur berv da : voir berv.

    (4) Mankout ur c'hreunenn en e chapeled : voir greunenn.

  • mann .1
    mann .1

    f., pron. ind. & adv.

    I. F.

    A.

    (1) Ur vann : un rien, une quantité négligeable.

    (1907) AVKA 125. pemp bara heiz ha daou besk : ur vann evid kement-ze a dud !

    (2) En ur vann a amzer : en un rien de temps.

    (1907) AVKA 128. hag en ur vann a amzer e tigouejont elec'h m'ho devoa da vont.

    (3) Mont da vann : disparaître.

    (1910) MBJL 124. 'Benn neuze e oa êt da vann ar re a gave gante bean sielet warni men he be.

    (4) Rien.

    (1902) PIGO I 5. man a gaer da laret d'ac'h. ●(1969) BAHE 62/35. Re a vann ne dalv mann.

    (5) A vann : de rien.

    (1907) AVKA 168. Nan eus nemed tudigo a vânn.

    B. par antiph. Quelque chose.

    (1854) GBI II 102. M' arru mann, ma digemenet, tr. «Et si quelque chose arrive, avertissez-moi.»

    C. Mann ebet.

    (1) Mann ebet : rien du tout.

    (1925) SFKH 38. ne lénér mui nitra : na galleg na brehoneg... – na malichtou mann erbet.

    (2) N'ober mann ebet : n'avoir aucune importance.

    (1889) ISV 448a. Pe a voa cablus pe na voa ket / Kement se ne rea mann ebet.

    II. Pron. ind.

    (1) E nep mann : en aucune façon.

    (1850) JAC 51. Ne rê câs e nep mann demeus a guementse, tr. (GMB 390) «en aucune façon.»

    (2) An disterañ mann : le moindrement.

    (1847) BDJ 330. kerzhit hep haoun war ar goagou eus ar bed-man, ha mar gherhu gheneoc'h treanti an disterha man, galvit ker buan hevel sand Pêr Jesus d'ho skora, tr. (GMB 390) «s'il vous arrive d'enfoncer le moindrement dans la mer.»

    (3) Pas du tout.

    (1834) SIM 18. Presanç an autrou mêr (...) na gene mann an dud vad-se.

    (4) Rien.

    (17--) EN 3624. ne meus man da lared, tr. «je n'ai rien à dire.»

    (1829) HBM 14. Ho courdrous na ra mann din. ●(1872) ROU 78b. S'il se connaissait, il verrait qu'il n'est rien auprès de son frère, tr. «mar en em c'houzfe e velfe ne d-eo man e kichen e vreur.» ●101a. Cela ne me fait rien, tr. «An dra-ze ne ra man d'in-me, (h[aut] L[éon].» ●Il ne vous coûtera rien, tr. «ne gousto man deoc'h (Méné-Bré).» ●(1895) GMB 47. tréc[orois] ne del mañn, il ne vaut rien. ●(18--) SBI II 130. Me n'on 'wit dibri nac eva mon, / Nann, gant ar glac'har 'zo em c'halon, tr. «Je ne puis rien manger, ni rien boire, / Non, tant j'ai de chagrin ai cœur.»

    III. Loc. adv. A-vann-da-vann : petit à petit.

    (1962) TDBP ia 95. a-van-da-van e ya merenn da goan.

  • mann .2
    mann .2

    m. (religion) Manne.

    (1499) Ca 131a. Mann cest viande du ciel. ●(1530) Pm 47. Gant an mann he blas (lire : heblas) de pastur, tr. Herve Bihan « Avec la manne de bon goût pour l’alimenter »

    (1732) GReg 599b. Manne, viande miraculeuse du Desert, tr. «Mann. ar mann eus an Deserz.»

    (1821) SST 202. er mane e gouéhas én deserh. ●(1869) HTC 56. Gant ar bara-ze, a c'halvjont Mann, eo e kendalc'has Doue d'ho maga.

    (1921) GRSA 244. Maget é bet Israeliz, én dezerh, get mann.

  • mann .3
    mann .3

    m. –où Manne, panier.

    (1732) GReg 599b. Manne, panier, tr. «Mann. p. mannou.» ●681a. Panier d'osier, tr. «Ur mann ausilh.» ●689b. Panier, tr. «mann. p. mannou

    (1987) GOEM 146. la hotte (appelée ar mann à Plounéour-Trez).

  • mann .4
    mann .4

    m. –où

    (1) Amandement ramassé sur les chemins.

    (1752) PEll 573. Man, Selon M. Roussel, est en Breton, tout ce qui ne coûte que la peine de le ramasser. Je ne l'ai jamais entendu en ce sens ; mais bien Mannou, pluriel de Mann, panier, qui se dit du fumier qui est sur les chemins, feuilles et bouës mêlées ensemble.

    (2) Marne.

    (1732) GReg 604b. Marne, engrais, tr. «man. p. manou

    (3) Mann gwenn : marne blanche.

    (1732) GReg 604b. Marne, engrais, tr. «man-güenn. p. manou güenn

    (1857) CBF 104. Man-gwenn, m., tr. «Marne.»

    (1924) NFLO. marne [amendement], tr. «man-gevenn

  • mannañ
    mannañ

    v. tr. d. (agriculture) Amender, fumer.

    (1931) VALL 323a. Fumer la terre, tr. «manna

  • manndraezh
    manndraezh

    m. Amendement composé de fumier et de sable. cf. mailhdraezh

    (1857) CBF 104. Man-dreaz, m., tr. «Mélange de sable et de fumier.»

    (1931) VALL 323b. mélange de fumier et de sable, tr. «manndraez

  • manniad
    manniad

    m./f. –où Contenu d'une hotte, d'une manne.

    (1889) SFA 81. eur maniad pesked paket er ganol. ●123. eur manniad pesked euz ar c'houer a red enn draonienn. ●(18--) SBI I 8. eur vanniad bara draillet, tr. «une panerée de pain en morceaux.»

  • mannoù
    mannoù

    plur. Amendement ramassé sur les chemins.

    (1732) GReg 346b. Engrais, amendement des terres, tr. «manou.» ●442b. Menu fumier, tr. «Manou.» ●(1752) PEll 573. Man, Selon M. Roussel, est en Breton, tout ce qui ne coûte que la peine de le ramasser. Je ne l'ai jamais entendu en ce sens ; mais bien Mannou, pluriel de Mann, panier, qui se dit du fumier qui est sur les chemins, feuilles et bouës mêlées ensemble.

    (1847) MDM 295. ez int talvoudek d'ar baëzanded evid ober mannou. ●(1857) CBF 104. Mannou, m., tr. «Boue des rues, des mares, des chemins.»

    (1908) FHAB Mae 143. An teil moulet grêt er park gant eur c'hemmesk lann ha mannou. ●(1921) FHAB Eost 214. Ouspenn an teil, emae c'hoaz ar mannou dastumet war an hentchou bras, al ludu ha kant tra-all a gaver en dro d'an tiez. ●(1924) BILZbubr 41/948. da glask mannou war an hent. ●(1927) FHAB Meurzh 67. Koulskoude an douarou skanv a zo eun dra vat o feustrempa gant mannou an hentchou.

  • mannouer
    mannouer

    m. –ion Fabricant de mannes.

    (1982) PBLS 328. (Sant-Servez-Kallag) mannouerien, tr. «fabricants de corbeilles d'osier.»

  • mannous
    mannous

    adj.

    (1) Nasillard.

    (c.1718) CHal.ms iii. nazar, nazillar, tr. «mannous, moncl.» ●13. Il parle du nez, tr. «manous é, manousein ara monclein ara.» ●(1744) L'Arm 250b. Nasilleur ou Nasillard, tr. «Mannouss

    (1907) VBFV.fb 67a. nasillard, tr. «mañnouz

    (2) Mouezh vannous : voix nasillarde.

    (1954) VAZA 132. ma kroge da gomz gant ur vouezh raouiet ha manous.

    (3) Empêché de parler

    (1964) KTMR 37. sevel a rê ennañ a-wechou kovadou imor-fall, ha neuze ne veze ket na moñs na manouz.

  • mannouz .1
    mannouz .1

    m. Crasse.

    (1935) NOME 17. Ma ! diskenn gant kramenn hag all. Manous eur Breizad n'eo ket reketus da welout.

  • mannouz .2
    mannouz .2

    m. –ed Homme nasillard.

    (1732) GReg 649b-650a. Nasilleur, tr. «Van[netois] mannous. p. ed.» ●(1744) L'Arm 250b. Nasilleur ou nasillard, tr. «Mannouss.. ouzétt

  • mannouzañ
    mannouzañ

    v. tr. d.

    (1) Maculer.

    (1958) ADBr lxv 4/509. Mannouza, Manouzenni : v. – Maculer, salir par des traces de doigts.

    (2) sens fig. =

    (1958) ADBr lxv 4/509. (An Ospital-Kammfroud) Mannouza, Manouzenni : v. – au figuré, recouvrir une tranche de pain d'un soupçon de beurre, de confiture, de moutarde, etc. À un enfant que l'on ne parvient pas à rassasier on dit : deus amañ 'ta, toull-go, ma vo mannouzet dit eun tamm bara !

  • mannouzat / mannouziñ
    mannouzat / mannouziñ

    v.

    (1) V. intr. Nasiller.

    (c.1718) CHal.ms iii. naziller, tr. «manouzein, monclein.» ●13. Il parle du nez, tr. «manous é, manousein ara monclein ara.» ●(1732) GReg 649b. Nasiller, tr. «mannouseiñ.» ●(1744) L'Arm 250b. Nasiller, tr. «Manouzein.. zétt

    (1914) DFBP 220a. nasiller, tr. «mantouzi

    (2) V. tr. d. =

    (1957) AMAH 91. o selaou ar gogez dirazon o vannouzat hep dianaliñ an hevelep rannell.

  • mannouzenn
    mannouzenn

    f. –où Tache grasse, poisseuse.

    (1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) Mannouzenn (gg) = druzoni war an dilhad. ●(1958) ADBr lxv 4/510. Mannouzenn (An Ospital-Kammfroud) n. f. – Taches poisseuses, souillures. D'un enfant qui a la figure barbouillée de confitures ou de chocolat, on dit : Eur vannouzenn a zo doh e veg gwasoh evid doh rêr eur pimoh !

  • mannouzennet
    mannouzennet

    adj. =

    (1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) mannouzennet.

  • mannouzer
    mannouzer

    m. –ion Nasillard.

    (1914) DFBP 220b. nasilleur, tr. «Mantouzer

  • mannouzez
    mannouzez

    f. –ed Femme nasillarde.

    (1744) L'Arm 250b. Nasilleuse, tr. «Manouzéss ézétt

  • mannouziñ
    mannouziñ

    voir mannouzat

  • manout
    manout

    v. intr. cf. menel

    (1) Manout war udb. = (?) se tromper sur qqc. (?).

    (1869) FHB 205/389b. manout atao var an traou-ze, a zo dianaout noblans an den.

    (2) (domaine maritime ; en plt de la marée) Diminuer d'amplitude, perdre, amortir.

    (1988) HYZH 177/17. manout. Da c'houde ma vez bet ar reverdi en e vrasañ, e kustum ar mor manout, le coéfficient diminue. Gwall vanout en deus graet ar mor hiziv. ●(1995) EIGV 142-143. Dao oa dezañ avad dond a-benn euz e daol d'an trede devez, rag ar mor a oa o komañs manoud hag an dervez diweza oa da veza tre ar roh a-raog pell amzer.

  • manouzerezh
    manouzerezh

    m. Action de nasiller.

    (1732) GReg 649b. Action de nasiller, tr. «Van[netois] mannousereah.» ●(1744) L'Arm 250b. Action de nasiller, tr. «Mannouzereah

  • mañsard
    mañsard

    m. –où Mansarde.

    (1957) BRUD 1/11. Eun estaj, ha daou vañsart.

  • mañsion .1
    mañsion .1

    s. Demeure.

    (1499) Ca 131a. Mansion. g. idem

  • mañsion .2
    mañsion .2

    s. Mention.

    (1576) Gk I 212. Ves ma costez mé a desirhé an leur-man euel maz edy, ez vé laquaet en golou, hep ober nep mention ves ma hanu.

  • mañsionet
    mañsionet

    adj. Mentionné.

    (1621) Mc 93 [lire : 36]. pere n'an int quet mentionet aman.

  • mañson
    mañson

    m. –ed

    (1) Maçon.

    (1499) Ca 126b. Linenn maçzon pe caluez. l. hic amusis/sis. ●129b. Maczon. g. idem. ●160b. Plom maczon. g. cramaillee. ●(1521) Cc. mazconn. (d'après GMB 383).

    (1732) GReg 588b. Maçon, tr. «Van[netois] maçzonn. p. ed.» ●(1744) L'Arm 219a. Limousin, tr. «Masson.. nétt.» ●224b. Maçon, tr. «Maçon.. nétt

    (1913) AVIE 259. Er mén distaulet get er vasoned.

    (2) Loa-vañson : truelle.

    (1499) Ca 127a. Loa maczon. g. truelle. ●(1633) Nom 195b. Trulla : truelle : vn loà maçcoun.

    (1744) L'Arm 392b. Truelle, tr. «Loy vasson.. loyeu-vasson.» ●(17--) ST 62. Kemer da loa-vasoun, tr. «Prends ta truelle.»

  • mañsonad
    mañsonad

    f. –où (architecture) Maçonnage.

    (1744) L'Arm 224b. Maçonnage, tr. «Maçonnatt.. adeu. m.» ●285a. Pile (…) Masse de maçonnerie au bout des ponts & au milieu, pour en soutenir les arches, tr. «Massonatt tihüe, doh péhani é vatissér ur pond ar ouarêgui.» ●400a. Écoinson, tr. «Digordaid ag er vassonnad ag ur fenæstre.» ●(17--) VO 92. quent ma hoai sauét er vassonad drès en doar. ●146. é tispèn er vassonad.

  • mañsonadur
    mañsonadur

    m. –ioù Bâtiment, bâtisse.

    (1931) VALL 60b. Bâtisse, tr. «mañsonadur m.»

  • mañsonaj
    mañsonaj

    m. –où

    (1) =

    (1744) L'Arm 214b. Maçonnerie, art de maçonner, tr. «Maçonnage.. geu

    (2) =

    (1913) AVIE 270. sellet pebéh mein ha pebéh masonaj.

  • mañsonañ
    mañsonañ

    voir mañsonat

  • mañsonat / mañsoniñ / mañsonañ
    mañsonat / mañsoniñ / mañsonañ

    v.

    I. V. intr.

    (1) Maçonner.

    (1732) GReg 589a. Maçonner, tr. «Maçzounat. pr. maçzounet. maçzonat. pr. et. Van[netois] maçzonnat. maçzonneiñ. ppr. et.» ●(1744) L'Arm 224b. Maçonner, tr. «Maçonnein, natt.. nétt.» ●(1790) MG 250. Er proverb e lar : é vassonad é tér de vout masson.

    (1868) FHB 169/98a. breudeur hag a voar mad mansonat. ●(1869) FHB 229/159a. En diou fourn-ze, emez-ho, e kaver raz prest da vasonat. ●(1879) GDI 111. ol el labourieu e hrér guet benhuégueu, èl munuzein, maçonnat, gouriat, goveliat, mâlein.

    (1903) MBJJ 308. n'haller ken mansounat dre zianez a zour. ●(1913) HIVR 4. masonat ha seùel tiér.

    (2) Loa-vañsonañ : truelle.

    (1986) CCBR 121. (Brieg) la grande truelle, tr. «al loa vañsonañ al loaioù m-

    II. V. tr. d.

    (1) Murer.

    (1744) L'Arm 249a. Murer une porte, tr. «Massonnad unn orr.»

    (1804) RPF 83. de vassonnat é zore. ●(1861) BSJ 135. ind ou maçonné [er béieu] guet mein a rancad.

    (2) (argot de La Roche-Derrien) Mañsonat lanteoz : beurrer (une tartine).

    (1969) BAHE 59/35. «C'hwel ac'he eur goukou da vasonat lanteoz war hentriz da jech !» (Sed aze ur gountell da ledañ amann war da vara).

    III.

    (1) Mañsoniñ an diabarzh : être en prison.

    (1912) MELU XI 211. Masonad diabarz, tr. E. Ernault «Maçonner en dedans, être en prison. (Hing.,52)» ●(1957) AMAH 33 (T) *Jarl Priel. Barnet d'ar marv gant al lez-vrezel pe da vihanañ kaset da vañsoniñ an diabarzh e-pad un toullad mat a vloavezhioù.

    (2) Na vezañ lemmoc'h e spered eget ul loaiad pri-mañsonañ : voir pri.

  • mañsoner
    mañsoner

    m. –ion

    I.

    (1) Maçon.

    (1659) SCger 77b. masson, tr. «massonner.» ●(1732) GReg 588b. Maçon, tr. «Mañçzonner. p. mañçzonnéryen. maçzoñner. p. yen.» ●(1744) L'Arm 224b. Maçon, tr. «Maçonnérr.. nerion.» ●(17--) ST 54. Daou vasouner o labourat, tr. «deux maçons travaillant.»

    (1847) MDM 27. beza darbarer pe vansouner. ●(1857) CBF 56. e teskaz beza mansouner. ●(1878) EKG II 116. eur mean benerez lakeat er voger gand eur mansouner. ●(1889) SFA 148. mansounerien ha kilvizien o sevel eur gouent.

    (1920) AMJV 66-67. eun nebeut artizaned : marichaled, kilvizien, mansounerien. ●(1934) BRUS 270. Un maçon, tr. «ur masonér –erion.» ●(1957) AMAH 244. en ur ger an holl danvezioù he devoa ezhomm diouto, ha kas a reas va zad da gemenn mañsonerien ha toerien d’he bete.

    (2) Mestr-mañsoner :

    (1883) MIL 175. eur mestr-mansouner ne fellas ket dezhan chom a za gant he labour en deis-se. Edo o sevel ilis sant Stephan. Deis ar gouel, he vansounerien a deuas eta, var he urs, da labourat.

    II. Pelec'h eo bet faziet ar mañsoner : là où se trouve le pas de la porte.

    (1877) FHB (3e série) 18/147b (L) *Mik an Dourdu. Ma c'houffen e ve guir kement-se, me a ziscueze buhan d'eoc'h peleac'h e manket ar mansouner.

    (1958) BRUD 3/30 (K) Y. ar Gow. Ma sentfen ouz ma imor, sellit, e tiskouezfen deoh e pe leh eo bet faziet ar mañsoner ama !

  • mañsonerezh
    mañsonerezh

    m.

    (1) Maçonnage, ouvrage de maçon.

    (1744) L'Arm 224b. Maçonnage, tr. «Maçonnereah.. aheu

    (1869) HTC 12. Red mad e oue eta dezho lezel eno ho mansounerez hag o darbarerez.

    (1958) ADBr lxv 4/511. (An Ospital-Kammfroud) L'action de maçonner se dit : mañsonerez.

    (2) Maçonnerie (construction ou partie de construction)

    (1744) L'Arm 337b. Retraite de maçonnerie, tr. «Stréhadur massonnereah

    (1937) DIHU 310/255. ur haù a 5 m. a zonded, krouizet én doar hep masonereh.

  • mañsoniaj
    mañsoniaj

    f. Maçonnerie (construction ou partie de construction). Cf. mañsoniezh.

    (1869) FHB 212/23b. torret lod euz an neud orjal ha discaret lod euz ar vansoniach.

    (1903) MBJJ 228. leuniet a vasoniaj. ●(1958) ADBr lxv 4/511. (An Ospital-Kammfroud) La maçonnerie, le gros œuvre d’une construction (...) Echu eo ar vañsoniaj, hag ar hoataj braz a zo e plas.

  • mañsoniezh
    mañsoniezh

    f.

    (1) Maçonnage.

    (1732) GReg 589a. Maçonnerie, art de maçonner, tr. «maçzounyez

    (2) Maçonnerie (construction ou partie de construction). Cf. mañsoniaj

    (1499) Ca 129b. Maczonyez. g. maczonerie.

    (1944) DGBD 45. un ti koad, savet war bileroù mañsoniezh uhel.

  • mañsoniñ
    mañsoniñ

    voir mañsonat

  • mant
    mant

    m. (botanique) Menthe.

    (1818) HJC 206. bèd en diaugle à er menthe, à er hrue, ac à bep sort reüage.

    (1913) AVIE 190. er mant, er rut ha kement lezeuen e zou. ●267. Hui e bé en déaug ar er mant, ar en aniz, ar er humin.

  • mantal
    mantal

    adj. Mental.

    (1825) COSp 181. En Oræson mantal e hroér é dihue fæçon, unan dræt-cair, un aral diar-dro. ●(1863) GOM 270. An oræson mantal, (pe a galon) a so ur sao eus hor speret varzu Doue.

  • Mantallod
    Mantallod

    n. de l. Mantallot.

    (1925) ARVG 3/68. kêr Lanuon a tilammas warni eur bagad tud diwar ar maez, meur a vil anê, eus Rospez, Kemperven, Langoat, Koatreven, Berbet, Prat, Kavan, Trezeni, Mantallot, Kamlez, hag a veur a lec'h all.

    (2002) TEBOT 106b. Kawan Prad ha Mantallod / Kemperven, Trogeri / Ar Roc'h, Hengoad / Pleuzal ha Pomerid Jodi.

  • manteled
    manteled

    m. –où (habillement) Manteau de deuil.

    (1951) DGEShy (d’après HYZH 83/71). manteled, s. m. grand manteau de deuil ; femmes. Châteaulin, 1951.

  • mantell
    mantell

    f. –où, mentell, mintilli

    I. (habillement)

    (1) Manteau.

    (1499) Ca 131a. Mantell. g. manteau. ●(1580) G 643. mentell real, tr. «manteaux royaux.» ●(1612) Cnf.epist 25. pé soudanennou, hac ò mentell. ●(1612) Cnf 80b. ha goudé maz diuisquet an mantel.

    (1659) SCger 76b. manteau, tr. «mantel p. mentel.» ●158a. mantel p. mentel, tr. «manteau.» ●(1732) GReg 600a. Manteau, tr. «Mantell. p. mentell, mentellou, mentilly. Van[netois] mantell. p. mentell, mantellëu

    (1821) SST 44. goleit guer ur vantel. ●(1857) CBF 25. Me ia da brena eur vantel, tr. «Je vais acheter un manteau.» ●(1867) FHB 120/124b. o vez he skoulmet enn ho mintili. ●(1868) KTB.ms 14 p 119. pa laki ar vantell-se war-ann-tu-gill, na vi gwelet gant den. ●(1869) HTC 85. ar brinset a Israel gant ho mantilli-moug.

    (1955) VBRU 30. un druez hepken sellout ouzh o mañchoù re hir pe re verr, ouzh ar vantell o tivilhal en-dro dezho e-giz ur c’hozh sac’h dindan patatez.

    (2) Mantell-gañv : mante de deuil.

    (1732) GReg 600a. Mante, grand voile de deüil, tr. «Mantell-gañv

    (1938) BRHI 141. Les hommes n'ont plus d'autre signe de deuil qu'un gilet moins brodé, car leur manteau (mantel-kanv) s'est envolé à un tournant de la ruine des coutumes.

    II. (architecture) Manteau de cheminée.

    (1732) GReg 600a. Manteau de cheminée, tr. «Mantell ciminal. p. mentellou ciminal. Van[netois] manteel cheminal.»

    (1889) ISV 436. mantel ar jiminal.

    (1912) DIHU 84/105. Mantel er cheminal. ●(1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) Hini ar siminal a vez graet : mantell anezan.

    III. sens fig.

    (1) Ce qui recouvre le sol (verdure, etc.).

    (1909) FHAB Kerzu 369. an douar o viska eur vantel a c'hlasvez. ●(1926) FHAB Kerzu 449. Peseurd nerz o deus al louzeier / A zo mantel ar parkeier.

    (2) Mantell an izelegezh : le manteau de l'humilité.

    (1933) MMPA 76. Hed-da-hed he buhe, Mari a chomas kuzet dindan mantell an izelegez.

    (3) Mantell-den : dépouille mortelle.

    (1935) BREI 434/1d. pa lezi war an douar da vantel-den, da gorf.

    IV. Lakaat e letern dindan e vantell : voir letern.

  • mantell-disglav
    mantell-disglav

    f. Imperméable.

    (1732) GReg 600a. Manteau contre la pluïe, tr. «Mantell disc'hlav, ou, disc'hlao

  • mantell-frezennek
    mantell-frezennek

    f. (habillement) Manteline.

    (1744) L'Arm 229b. Manteline, tr. «Mantêll-frezennêc

  • mantellad
    mantellad

    f. –où Couche épaisse de, tapis de.

    (1929) FHAB C'hwevrer 55. Ar Suis, an Danmark hag ar Skos a oa warno eur vantellad erc'h ha skourn.

  • mantellañ
    mantellañ

    v. tr. d. Vêtir d'un manteau.

    (1732) GReg 600a. Couvrir d'un manteau, tr. «Mantella. pr. et

    (1931) VALL 448a. couvrir d'un manteau, tr. «mantella

  • mantellet
    mantellet

    adj. Vêtu d'un manteau.

    (1872) ROU 60. Mantelled, tr. «qui porte manteau.»

    (1914) DFBP 115a. emmantelé, tr. «Mantellet.» ●(1939) MGGD 12. Eur mell gwaz, mantellet-mat d'ezan. ●(1955) STBJ 11. mantellet gant krec'hin geored.

  • mantelliet
    mantelliet

    adj. Couvert, tapissé.

    (1933) ALBR 28. D'ar park manteliet a c'hlasvez.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...