Recherche 'lu...' : 234 mots trouvés
Page 3 : de lugudajou (101) à lurennan (150) :- lugudajou
- lugudenniñ
- luguderluguder
m. –ion
(1) Badaud, musard, flâneur, homme lent au travail.
●(1659) SCger 74b. lourdaut, tr. «luguder.» ●82b. musard, tr. «luguder.» ●83b. niais, tr. «luguder.» ●157b. luguder, tr. «niais.» ●(1732) GReg 585a. Lourdaud, grossier, tr. «luguder. p. lugudéryen.» ●594a. Mal-adroit, oite, tr. «luguder. p. lugudéryen.» ●647a. Musard, qui s'amuse mal-à-propos de côtez & d'autres, tr. «luguder. p. lugudéryen.» ●656b. Niais, tr. «luguder. p. lugudéryen.» ●Franc niais, tr. «burlesquement : luguder-yan-joch.» ●(1752) PEll 557. Luguder & Lugudeur, Lent, tardif, stupide. Un vieux Diction. porte Luguder, Niais, Syolidus. M. Roussel vouloit que Luguder fût un fainéant, ou un lâche au travail.
●(1872) ROU 90b. Qui travaille lentement, tr. «Lugudeur.» ●106a. Traineur, tr. «lugudeur.»
●(1920) KZVr 359 - 25/01/20. luduenn, evel «luguder», lent, paresseux. ●(1990) TTRK 153. Da c'houel ar Chandelour, deiz da bep micherour, / Nemet d'ar c'hemener ha d'al luguder !
(2) Fainéant.
●(1659) SCger 55b. faineant, tr. «luguder.» ●88b. paresseux, tr. «luguder.»
- luguderezluguderez
f. –ed =
●(1752) PEll 557. Un vieux Diction. porte Luguder, Niais, Stolidus. M. Roussel vouloit que Luguder fût un fainéant, ou un lâche au travail. Fémin. Luguderes.
- luguderezh
- lugudiñlugudiñ
v. intr.
(1) Être lent, stupide.
●(1732) GReg 656b. Niaiser, tr. «lugudi. pr. lugudet.» ●(1752) PEll 557. Lugudi, être lent, stupide & engourdi.
(2) Travailler lentement.
●(1872) ROU 90b. Travailler lentement, tr. «Lugudi.»
(3) Musarder, flâner.
●(1939) MGGD 81. aet da fleisat ha chomet adarre da lugudi.
- luguduslugudus
adj.
(1) (en plt de qqc.) Qui prend du temps.
●(1868) FHB 156/412b. mes o labour a zo labour tenn, luguduz, labour hir. ●(1872) ROU 90b. Lent, en parlant du travail, tr. «luguduz.»
●(1917) KZVr 232 - 12/08/17. Labour lugudus, tr. «travail de patience, minutieux, Loeiz ar Floc'h.» ●(1958) ADBr lxv 4/516. (An Ospital-Kammfroud) Traou luguduz da gempenn.
(2) (en plt de qqn) Lent.
●(1913) FHAB Genver 3. kel lugudus da zivorfila. ●(1958) ADBr lxv 4/516. (An Ospital-Kammfroud) Eun den luguduz gand e labour.
(3) =
●(1922) FHAB Du 334. kriadennou lugudus ar c'hizier-noz.
- lugustrlugustr
coll. (botanique)
I. Troènes commun Ligustrum vulgare.
●(1633) Nom 105b. Lingustrum : troesne, frezillon : lugustr.
●(1732) GReg 940b. Troene, plante ou arbrisseau, tr. «Lugustr.» ●(1752) PEll 558. Lugustr, Troëne, arbuste qui est très-rare en Basse-Bretagne. M. Roussel m'a assuré qu'il n'y a paoint en cette langue d'autre nom de cet arbustre.
●(1927) GERI.Ern 366. lugustr col., tr. «Troènes, sg. lugustrenn f.» ●(1933) OALD 45/216. Lugustr, tr. «Troène.»
II. (plantes aquatiques)
A. Iris des marais.
●(1744) L'Arm 207b. Iris, de marais, tr. «lugustre. m.»
B.
(1) Nénuphars.
●(1876) TDE.BF 419a. Lugustrenn, s. f., tr. «Lis aquatique, iris, nénuphar ; pluriel, lugustr, masc.»
●(1927) GERI.Ern 366. lugustr col., tr. «nénufars, sg. lugustrenn f.»
(2) Lugustr melen : nénuphars jaunes Nuphar luteum.
●(1633) Nom 89b. Nymphæa, claua Herculis, officinis nenuphar : nenufar iaune & blanc : lugustr melen pe guen.
(3) Lugustr gwenn : nénuphars blancs Nymphea alba.
●(1633) Nom 89b. Nymphæa, claua Herculis, officinis nenuphar : nenufar iaune & blanc : lugustr melen pe guen.
- lugustrenn
- lugutlugut
adj.
I. Attr./Épith.
A. (en plt de qqn)
(1) Lambin.
●(1876) TDE.BF 419a. Lugud, adj., tr. «Lourdeau, mou au travail.»
●(1907) KANngalon Eost 475. Guelet a reaz ez oa lugud ar belek a ioa ouz an aoter. ●(1923) ADML 51. ne vezent ket gant ar re luguta oc'h ober al labour.
(2) Bezañ lugut da : être lent à.
●(1932) BSTR 158. beza lugut da labourat.
(3) Bezañ lugut da : être réticent à.
●(1904) ARPA 341. O calonou lugud da gredi an holl draou ho deus lavaret ar bropheted !
B. (en plt de qqc.)
(1) (en plt d'une cloche) Taolioù lugut : (?) coups espacés (?).
●(1906) KANngalon Mezheven 136. kloc'h an iliz o skei taoliou lugud.
(2) (en plt d'un outil) (?) Peu efficace, peu adapté (?).
●(1909) FHAB Here 300. o benveachou-labour lugut ha lastus.
(3) (en plt d'un travail) Qui est long à faire.
●(1929) FHAB Gwengolo 325. Ar medi mard' oa lazus d'ar c'hein a oa ouspenn lugud kenan.
II. Adv. Lentement, mollement.
●(1876) TDE.BF 419a. Lugud, adv., tr. «Mollement, nonchalament, lentement, parlant du travail.»
III.
(1) Lugut evel ur velc'hwedenn : voir melc'hwed.
(2) Lugut evel ur vuzhugenn : voir buzhugenn.
- luherluher
s. = (?).
●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 138. tud bihue, treid ha deourn liammet : astennet e vezent ar luhérieu bras eit mirèt ne vezé scùillet ha collet er goaid.
- luilluil
m. (argot de La Roche-Derrien) Huile.
●(1901) EPLQ 50. argot trécorois de la Roche-Derrien luil, huile.
- luiñ
- luizant
- luk
- Lukan
- lukanlukan
m. –ioù, –où
I. Lucarne.
●(1659) SCger 74b. lucarne, tr. «lucan.» ●(1732) GReg 585b. Lucarne, petite fenêtre dans le toit, tr. «Lucan. p. lucanou.»
●(1901) LZBG 59 blezad-2l lodenn 103. Doh lukan er sulér. ●(1910) EGBT 64. lukan, tr. «m. lucarne.» ●65. An doen a zo en mein glas gant lukanio enni.
II. (argot de La Roche-Derrien)
(1) Visage.
●(1975) BAHE 87/13. nag en deus Jañ-Mari ul lukan hegarat hirie. ●14. Lukan : dremm, bizaj.
(2) Nez.
●(1935) ANTO 82. Ar rup vilach a voyenno da c’houeza lukann i jes.
- lukarn
- Lukaz
- lukenn
- lukon
- luks
- luksurluksur
f. Luxure.
●(1499) Ca 129a. Luxur. g. luxure. ●(c.1500) Cb 13a. g. amy qui aime par fornication. brito. nep a quar dre luxur. ●(1575) M 640. En luxur, hac affy, hac en gloutonyou, tr. «Dans la luxure et l'envie, et dans les gourmandises.» ●1416. na beuaff anaffus, lubricus en luxur, tr. « Ou vivre souillé, lubrique, dans la luxure. » ●(1612) Cnf 5a. an pechet a luxur. ●42b. Dibriff boetdou delicat, eguit prouoquiff da luxur, diaues â priedelaez, so pechet maruel.
●(1659) SCger 59a. fornication, tr. «luxur.»
- luksuriusluksurius
adj. Luxurieux.
●(c.1500) Cb 11a. [affet] g. baise luxurieux. b. poq luxurius. ●13a. [amour] g. cest amie par mauuaise amour. b. quarantez luxurieux. ●(1575) M 212. an re luxurius, tr. «les luxurieux.» ●(1576) Gk I 252. Luxurius mir na vizy, / A effect, nac à nep pridiry. ●(1612) Cnf 38a. Luxurius mir na vizy / A effect nac à nep pridiry.
●(1659) SCger 75a. luxurieux, tr. «luxurius.» ●87b. paillard, tr. «luxurius.» ●(c.1680) NG 915. Er ré luxireux, dou pligeadur sujet. ●(1732) GReg 521a. Impudique, qui a renoncé à la pudeur & à la chasteté, tr. «tud luxurius.»
- lukus
- lumier
- lumiratoùlumiratoù
plur. (argot de La Roche-Derrien) Yeux.
●(1975) BAHE 87/10. a-us d'e lumirato. ●14. Lumirato : daoulagad.
- lun
- Lun
- lunatik
- lunedluned
s. (religion) Lunule, lunette d'ostensoir.
●(1906) KANngalon Kerzu 284. luned ar venediktion gant an hosti a ioa ebarz.
- lunedenn
- lunedenn-hirwel(outlunedenn-hirwel(out
) f. Longue-vue.
●(1889) ISV 353. Ar c'habiten a zavas trum var he scaon, he luneden hir-velet ganthan en he zorn.
●(1905) BOBL 28 Here 58/2e. an Aotrou a oa war voger ledan e vaner o sellet gant lunedou hir-weled. ●(1931) VALL 32b. lunette d'approche, tr. «lunedenn-hirwel.» ●432a. Longue-vue, tr. «lunedenn-hirwel f. pl. lunedennou-hirwel.»
- luneder
- lunedoùlunedoù
plur.
(1) Lunettes.
●(1633) Nom 170b. Specillum, ocularium specillum, conspicilium : lunettes : lunedou. ●(1647) Am.ms 546. Caoch cheda collet net va lunedou, tr. «Merde ! voilà mes lunettes tout à fait perdues !»
●(1659) SCger 75a. lunettes, tr. «lunedou.» ●(1732) GReg 587b. Lunettes, deux verres enchassés qu'on met sur le nez, tr. «Lunedou.» ●Etui de lunettes, tr. «Boëstl lunedou.»
●(c.1825/30) AJC 60. quemer lunedou aon ne golgen ar gueled. ●(1834) SIM 194. an hini (…) a sell ur pez a bêvar real adreus dre ul lunedou melen, hac er c'hemer evit ul louis aour. ●(1872) DJL 49. ne oa ket ganthan he lunedou, mar n'eus eur re. ●(1876) TDE.BF 419b. Lunedou, s. pl. f., tr. «Lunettes qui se placent sur le nez.»
●(1913) THJE 28. hé lunetteu e zou chomet ar hé fri. ●(1924) ZAMA 172. a-drenv e lunedou brankou aour. ●(1929) EMPA 6. da ober lunedou a-liou, da lakât war beg ar fri.
(2) [au plur. après un art. ind.] Ul lunedoù : une paire de lunettes.
●(1888) SBI II 118. Eul lunedo (...) Eur botô a deus ma mestrès, tr. «Des lunettes a ma maîtresse... Des sabots a ma maîtresse.»
●(1910) DIHU 64/154. ul luneteu geton. ●(1935) ANTO 23. eul lunedou war e fri.
(3) Moull lunedoù : châsse de lunettes.
●(1732) GReg 155b. Chasse de lunettes. la corne &c. où sont enchassées les lunettes, tr. «Moul lunedou. p. moulou-lunedou.»
- lunvezhlunvezh
m. –ioù
I. Durée d'un lundi.
●(1860) BAL 228. ul lunvez e tro diveur. ●(1876) TDE.BF 419b. Lunvez, s. f., tr. «La durée du lundi.» ●Eul lunvez da noz, tr. «un lundi au soir. Le mot lunvez, comme on le voit, se construit avec l'article indéfini eul, ce qui n'a pas lieu pour son radical lun.»
●(1909) MMEK 56. an teir lunvez. ●(1931) VALL 434b. durée du lundi, tr. «lunvez m.»
(2) Ul lunvezh : un certain lundi.
●(1974) TDBP III 215. Ul lunvez e oa arruet se.
- lunvezhiadlunvezhiad
m. –où Contenu d'un lundi.
●(1931) VALL 434b. contenu de cette durée [d'un lundi], tr. «lunveziad m. pl. ou.»
- luoluo
adj. (Vieillard) décrépit.
●(1890) MOA 204a. Décrépit, adj. Vieillard décrépit (vieux et cassé), tr. «luo C. V.).»
- lupanlupan
adj. (argot des tailleurs vannetais) Idiot.
●(1912) KZVr 415 - 10/03/12. Lupan, tr. «bleuep, diot.»
- lupiñs
- luprlupr
adj. (en plt d'une chienne) En chaleur.
●(1659) SCger 167b. quiés lupr ou sautr, tr. «chienne chaude.» ●(c.1718) CHal.ms i. Chienne chaude, tr. «quiés lupr' quiés é saudr'.» ●(1732) GReg 165a. Chienne en queuë, tr. «Qyès lupr.»
●(1876) TDE.BF 419b. Lupr, adj., tr. «En chaleur, parlant des femelles des chiens, des chats et autres petits quadrupèdes.»
- lur .1lur .1
m. –ioù
(1) Livre (mesure de poids)
●(1847) MDM 170. pemp lur vara bemdez. ●(c.1825/30) AJC 4354 try lirf vara.
●(1902) PIGO I 71. poac'het d'in eun hanter lur gik euz hennez rouz a welan aze e-pign. ●(1906) GWEN 22. etre pemp varnugent a tregont liour mel. ●(1907) PERS 107. daou lur vara. ●(1909) FHAB Meurzh 74. eur bara gwenn a zek lur. ●(1925) FHAB Mae 198. daou lur bleud-louzou, anvet «fekul» e galleg. ●(1942) FHAB Gwengolo/Here 199. boazet da choukata daou-c'hant-luriou. ●(1942) FHAB Du/Kerzu 224. Eman Per an T... o vont da berchenna gant c'houec'h lur bouez e beg ar berchenn !
(2) Livre (argent).
●(1872) DJL 48. D'eur c'hure ve roët pevar-c'hant liour.
- lur .2lur .2
adj.
(1) Bezañ lur da =
●(1879) BMN 232. Ne ieas ket pelloc'h o c'houzout ervat p'en deuz Doue great he zonj var eun den, eo lur da gass he vennoz da benn.
(2) [an négat.] Bezañ lur d'ub. : faire le poids face à qqn.
●(1872) GAM 7. Hini anezho n'eo bet, ne d'eo, ha ne vezo lur din-me.
●(1975) UVUD 170. (Plougerne) kemeret en doa aon rac'hon, komprenn ! Kemeret 'n doa aon, a n'oan lur ebet deha vad.
(3) =
●(1909) FHAB Here 307. Ha goude oll an diezamant-ze n'eo ket lur d'an hini a zavje en eur losker frankiz gant ar vugale da gomz brezoneg en o c'hoariou.
- lurelure
m. –où
(1) Paresse.
●(1732) GReg 694a. Paresse, lenteur, négligence, tr. «h[aute] Cor[nouaille] lure.» ●(1744) L'Arm 268a. Paresse, tr. «Luré.» ●(1752) PEll 558. Lure, chez les Vennetois, signifie paresse & négligence. PlurL Luréeu.
●(1876) TDE.BF 419b. Lure, s. m. V[annetais] C[ornouaille], tr. «Paresse, négligence.»
(2) Appréhension.
●(1929) MKRN 52. Kog Skaer c'hell chanj glud hep lure, tr. «Le coq de Scaër peut changer de perchoir sans appréhension.»
(3) Kaout lure da : répugner à.
●(1907) VBFV.bf 49b. luré, m., tr. «paresse, négligence.» ●(1935) DIHU 293/267. Met, o me inéan, ken amléz oh mar hues luré d'ou médein...
(4) Terriñ e lure : vaincre sa répugnance à agir.
●(1931) VALL 651a. vaincre à répugnance à faire qqch, tr. «terri e lure C[ornouaille].»
- lureeklureek
adj. Paresseux, négligent.
●(1876) TDE.BF 419b. Lureek, adj. V[annetais], tr. «Paresseux, négligent.»
- lureiñ / lureañ
- lurelllurell
f. –où
(1) Bande pour emmailloter un mort.
●(1904) ARPA 228. an hini a ioa bet maro a deuas er meaz, he dreid hag he zaouarn liammet gant lurellou. ●331. Kemeret a rejont corf Jesus, hag o veza paket anezhan e lurellou.
(2) Lisière de maillot de petit enfant.
●(1752) PEll 558. Lurel, en Léon, est la ligature ou bande, qui sert à emmaillotter les petits enfans.
●(1876) TDE.BF 419b. Lurell, s. f., tr. «Lisière de drap qui est employé pour serrer le maillot des petits enfants.»
●(1931) VALL 439b. la lisière qui sert à assujetir le maillot, tr. «lurell f.»
- lurellañ
- lurenn
- lurennañ