Devri

Recherche 'lu...' : 234 mots trouvés

Page 5 : de lutik (201) à luzius (234) :
  • lutik
    lutik

    adj. (Lumière) de faible intensité.

    (1936) BREI 450/1c. Da dud (…) lutik o goulou.

  • lutiñ
    lutiñ

    v. intr. Rester en panne.

    (1931) VALL 527b. Rester en panne, tr. «luti L[éon] popul.»

  • lutin .1
    lutin .1

    adv. Gwelout lutin =

    (1872) DJL 39. Ne velan ket ive lutin e kreiz an de.

  • lutin .2
    lutin .2

    s. Bezañ debret kaoc'h al lutin :

    (1948) LLMM 8/68 (Ki) Y. Toulhoet. Ar re o deus «debret kaoc'h al lutin» a oar an traoù en a-raok.

  • lutinañ
    lutinañ

    v. intr. =

    (1872) DJL 43. ha ne teufont mui da lutina dre ar vro-ma.

  • lutoù
    lutoù

    plur. (argot des tailleurs vannetais) Yeux, quinquets, lotos.

    (1912) KZVr 415 - 10/03/12. Lutou, tr. «daoulagad.»

  • lutun
    lutun

    m. –ed Lutin.

    (1633) Nom 280a. Spectrum, visum : phantosme, vision : teuz, lutin, buguel-nos, vision.

    (1902) PIGO I 105. Nan oun ken eur bugel evit sponta rag ar blei nag ive rag ar lutun. ●121. Raktal e sonj el lutun, e wad a skorn en e wazied. ●(1912) MMKE x. al lutuned o korollât en kreiz eur valaneg. ●146. Kannerezed, lutuned noz.

  • lutunaj
    lutunaj

    m. Tours de magie.

    (1941) FHAB Gwengolo/Here 89. (Tregon ha tro-dro) Lut'naj = g. Troiou «fizik».

  • lutunañ
    lutunañ

    v. tr. d. Ensorceler, charmer.

    (1934) PONT 175. daoust hag ar vugale n'int ket bet lutinet, strobinellet ?

  • luz
    luz

    m. Embarras.

    I.

    (14--) Jer.ms 391. Tra en bet ne deus ne met pourentez luz a reus, tr. «Il n’y a rien que pauvreté, embarras et malheur.» ●(1575) M 1928. caffout muz, ouz luz de em cuzet, tr. «trouver une retraite pour se cacher devant le danger.»

    (1856) GRD 34. Er vuhé presant e zou ur mor carguet a dresseneu, carrêc, ul loui eid hur fari, un doar e lonq é habitandèd.

    II. Paskañ luz da ub. : faire croire des choses fausses.

    (1914) MAEV 139 (L) K. ar Prat. - Farser a zo ac'hanoc'h ! N'emaoc'h ket, marvad, o vont da baska luz din-me... ●(1962) LLMM 94/351 (K) Y. ar Gow. Ar gelaouenn-se, te 'oar, e-lec'h pleustriñ gant kudennoù Breizh ha difenn gwirioù hor c'henvroiz, a zo muioc'h goubet da baskañ dezho luz ha da saouzanañ o boulienn gant fistilherezh didalvez.

  • luzañ
    luzañ

    v. intr. Luire.

    (1896) GMB 379. On dit en pet[it] Trég[uier] luzañ luire.

  • luzed
    luzed

    coll. = (?) dluzhed (?).

    (1924) FHAB Gwengolo 358. Gant ma skrilh , / Me 'rey d'al luzed lammat.

  • luzenn .1
    luzenn .1

    f. –où Lueur.

    (1847) BDJ 16. Hel luzenhou en hem zao a zioutho.

  • luzenn .2
    luzenn .2

    f. (marine) Lusin.

    (1979) VSDZ 6. (Douarnenez) Ar gremm, aze vez lakaet ar stoup hag al luzenn ha bre war-c'horre gant ur glaouenn, tr. (p. 175) «Dans la couture tu tasses de l'étoupe, du lusin et du brai avec un fer de calfat.»

  • luzern
    luzern

    coll. (botanique) Luzerne.

    (1923) FHAB Gwengolo 352. Penos had ar melchen, al luzern ?

  • luzi
    luzi

    m. –où

    I. Embrouillement.

    (1732) GReg 122b. Brouillerie, état des choses embroüilées, comme fil, filasse &c., tr. «luzy. p. luzyou. luy. p. luyou

    II. sens fig.

    (1) Occupation.

    (1907) AVKA 259. Diwallet na deufe o kalono da divalavât gan re dibi pe re eva, pe gant lui ouz trao ar bed ma.

    (2) Bezañ e luzi gant ub. : être brouillé avec qqn.

    (1867) BUE 32. Raoul Portarn (...) hag he vreur Jako Portarn a oa pell a oa e leui braz, diwar-benn treo tiegez ha zo-ken leveo, gant Jofroi ann Enez.

    (3) Difficulté, peine.

    (1908) BOBL 16 mai 177/1b. En Breiz ar Re Ru o deuz bet lui o trec'hi en kalz a barreziou lec'h e oant kent ar vistri

    (4) N'eus ket bet luzi o : il n'a pas été difficile de.

    (1905) BOBL 28 octobre 58/3e. Mez n'euz ket bet lui o proui faozente an digareou-ma.

  • luziad
    luziad

    m. –où Brouillamini.

    (1732) GReg 122a. Broüillamini, obscur, & embarrassé, tr. «luzyadou

  • luziadeg
    luziadeg

    f. –où Brouillamini.

    (1942) VALLsup 25a. Brouillamini, tr. «Corriger : luziadeg f.»

  • luziadell
    luziadell

    f. –où Embrouillamini.

    (1931) VALL 84a. Brouillamini, tr. «luziadell f.» ●248b. Embrouillamini, tr. «luziadell f.» ●594a. Problème, tr. «luziadell (da ziskoulma).»

  • luziadenn
    luziadenn

    f. –où

    (1) Paquet de choses emmêlées.

    (1884) BUR I 47. Ober a reaz eul luriadenn gan-he, en eur ruillel anhe en tre e zaou-arn.

    (2) Situation compliquée.

    (1908) PIGO II 166. Setu aman eul luiaden ! ●(1931) VALL 84a. Brouillamini, tr. «luziadenn f.»

    (3) sens fig. Problème.

    (1919) KZVr 355 - 21/12/19. Luziadenn Fiume gant an Itali ez eus fizians e vo dirouestlet heb dale.

  • luziadur
    luziadur

    m. Embrouillement.

    (1732) GReg 196b. Confusion, embroüillement, desordre, tr. «luzyadur. luyadur.» ●332a. Embrouillement, tr. «luzyadur.» ●(1744) L'Arm 69b. Confusion (…) Désordre, tr. «Louiadur

    (1825) COSp 33. En un disordre hac ul louyadur quen estrange, en antandemant e dihoéla muioh mui.

    (1914) DFBP 61b. confusion, tr. «Luiadur.» ●(1961) LLMM 86/151. sioul ha difiñv a-dreñv ul luziadur spern, drez ha louzoù an tign o kefiañ mesk-ha-mesk war ar pri.

  • luziaj
    luziaj

    s. = (?) Complications (?).

    (1857) LVH 49. aveit parrat doh louyage goudé.

  • luziañ
    luziañ

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) (en plt de qqn) Luziañ ub. : tromper, duper qqn.

    (1867) MGK 56. Touellet int gan-en, me ne d-oun ket gant-ho, / Hag evit va luzia eo re verr ho baro.

    (2) (en plt de plantes) =

    (1936) LVPR 91. e sav broustou regalis. An drailhou gwez-se, na dalvezont, kouls lavaret netra. Ha ma lezer anezo da boulza, e teuont da vouga, da luia da laza ar gwez-Olivez.

    (3) =

    (1960) BLBR 125/17. Ma zad a oa war zonj, gand eun taol jeñkiz, a luzia ar pesk braz.

    (4) Empêtrer.

    (1936) IVGA 256. e luzias he sokenn en he zavañjer.

    (5) Embrouiller, brouiller.

    (1499) Ca 129b. Luzyaff. ga. meller.

    (1659) SCger 17b. brouiller, tr. «lüia.» ●49a. embrouiller, tr. «luia.» ●157b. luia, tr. «brouiller, mesler.» ●(1732) GReg 122a. Brouiller, mettre les choses en confusion, en desordre, tr. «luzya. pr. luzyet.» ●271a. Deranger, broüiller, tr. «luzya. pr. luzyet. luya. pr. luyet. Van[netois] luyeiñ. pr. luyet.» ●(17--) TE 19. Doué e louias quemènt ou honzeu ma hoai impossibl dehai comprenein er péh e larènt en eil-d'éguilé.

    (1918) LZBt Mae 2. E keit-ze e krogas ar brezel a elpennas peb tra, hag a lurias hon obero.

    (6) Encombrer.

    (1922) EOVD 57. Er hanived, e larér, e loui kement en térenneu koér guet ou guiad, ma parrant doh er guérén a hobér labour.

    ►[au passif]

    (1935) BREI 409/2b. ruiou kêr, luiet, ahendall, gant eur stlabez staliou karget a bep seurt marc'hadourez.

    II. V. intr. S'embrouiller, se compliquer.

    (1847) MDM 401. dre ma teu an afer da luia.

    III. V. pron. réfl. En em luziañ (gant).

    (1) S'empêtrer, s'embrouiller.

    (1633) Nom 207a. Versuram facere, versura soluere : payer debte auec debte, rattouper ses debtes : paëaff dlè gant dlè, radoubiff dlè voar dlè, en em luzyaff gant dlè.

    (1732) GReg 332a. S'embrouiller, s'embarrasser, tr. «hem luzya. pr. hem luzyet

    (1825) COSp 126. a selfin ma hum louïéhemp a nébedigueu én droug.

    (1910) MBJL 78. eman en risk an neb a zo neve-arru en Londre d'en em luian en e goncho.

    (2) En em luziañ gant ub. : avoir des ennuis avec qqn.

    (1869) SAG 167. Ne deo ket brao neuze, aotrou, enem luia gant an diaoul !

    (3) En em luziañ gant ub. : s'embarrasser de qqn.

    (1992) MDKA 9. evelkent pa 'm-eus bevet dizoursi beteg vremañ, n'eo ket da deg vloaz ha pevar-ugent eh afen-me da'n em leuriañ gand eur goukoug, geo ? ●40. Hennez eo an diwezañ deuz ar marhajou : 'n em leuriañ gand merhed !

  • luziañs
    luziañs

    f. = (?) Complication(s) (?).

    (1839) BSI 22-23. hep beza distroët gand tregaçz ar bed na gand luyançz ar c'hompaignunezou.

  • luziant
    luziant

    adj. Brillant.

    (1995) BRYV II 162. (Milizag) ul lostenn seiz du, luiant. ●(1995) BRYV III 178. (Milizag) eul lostenn vrao, luziant kenañ, du toud.

  • luziasenn
    luziasenn

    f. –où

    (1) Embouteillage.

    (1903) MBJJ 107. 'N eur arruout en Jeruzalem : luiasen kirri. 109. biskoaz luiasen n'am euz gwelet evel homan.

    (2) Complication, embrouillamini.

    (1918) LZBt Mae 7. Ha neuze well eo tol evez, rak luriasen a vefe o vont da zikour anean [ar mevier]. ●(1918) LZBt Gouere 26. Meur a luriasen a dleen kât c'hoaz abeurz ma fôtr. ●(1931) VALL 248b. Embrouillamini, tr. «T[régor] lu(z)iasenn f.»

    (3) Situation confuse.

    (1910) MBJL 175. hag an oll a dle santout ec'h ê koueet ar gouarnamant er luiasen-man dre vank a sans vat. ●(2003) TONKA 36. O ! petore leuriasenn ! ●leuriasenn : meskaj spontus a zo.

    (4) Discours qui manque de clarté.

    (1961) BAHE 27/22. ne zeue nemet ul luziasenn gantañ.

  • luziasennet
    luziasennet

    adj. Embrouillé, compliqué.

    (1907) BOBL 12 janvier 120/2e. eur brezegen hir ha luiasennet.

  • luziatez
    luziatez

    s. Embrouillamini.

    (1933) BREI 30 Gouhere/$$$. ze 'zo luziatez, n'eo ket traou reiz. ●(1942) VALLsup 62a. Embrouillamini, tr. «luziatez T[régor].» ●(1964) BAHE 38/3. pegement a zroug a c'hellont ober ha pegement a luziatez ivez da heul.

  • luzidant
    luzidant

    adj. Brillant.

  • luzierez
    luzierez

    s. (botanique) Gaillet gratteron Galium aparine.

    (1933) OALD 45/216. Luierez, tr. «Gaillet, gratteron.»

  • luziet
    luziet

    adj.

    (1) Embrouillé.

    (1732) GReg 196a. Confus, use. mêlé, embroüillé, tr. «luzyet. luyet

    (1917) LZBt Gouere 2. bleo ha barv luriet. ●(1925) CHIM 9. e varo hir ha luiet. ●(1939) MGGD 82. da zirouestla al lost luziet.

    (2) sens fig. Compliqué.

    (1896) LZBt Meurzh 14. Eur guden gwell luriet oa hon-nez marvad, ha zeblantout a re ne vije ket diluriet biskoaz.

    (1909) BOBL 14 août 242/2d. Ar muia luiet da zeski. ●(1914) DFBP 59b. complexe, tr. «Luiet

    (3) Confus.

    (1967) BAHE 51/5-6. menozioù sklaer ha menozioù luziet a vo ret dezho didoueziañ.

    (4) Bezañ luziet en udb. : être empêtré dans qqc.

    (17--) TE 36. ur meud louiét dré é guern én ur bod spern.

    (1836) FLF 13. Ar leon a chommas luyet er rouejou. ●(1867) BUE 210. da welet piz ar c'hojo en em gav pevien leuiet enn-he.

    (1902) MBKJ 187. tud luiet er pec'hed (…) hag a zo distroet var ann hent mad.

  • luzin
    luzin

    f. Usine.

    (1984) HBPD 24. renér er lesin. ●52. ur guir lesin vihan.

  • luziniet
    luziniet

    adj. Usiné.

    (1918) LILH 26 a viz Gouhere. Ha goudé ne vo ket braù prénein, drest pep tra treu luziniet.

  • luzius
    luzius

    adj. Qui embrouille.

    (1899) LZBt Meurzh 20. 'n em distagan diouz treo lurius.

    (1906) BOBL 02 juin 89/2e. Re luius eo.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...