Recherche 'lu...' : 234 mots trouvés
Page 5 : de lutik (201) à luzius (234) :- lutik
- lutiñ
- lutin .1
- lutin .2lutin .2
s. Bezañ debret kaoc'h al lutin :
●(1948) LLMM 8/68 (Ki) Y. Toulhoet. Ar re o deus «debret kaoc'h al lutin» a oar an traoù en a-raok.
- lutinañ
- lutoùlutoù
plur. (argot des tailleurs vannetais) Yeux, quinquets, lotos.
●(1912) KZVr 415 - 10/03/12. Lutou, tr. «daoulagad.»
- lutunlutun
m. –ed Lutin.
●(1633) Nom 280a. Spectrum, visum : phantosme, vision : teuz, lutin, buguel-nos, vision.
●(1902) PIGO I 105. Nan oun ken eur bugel evit sponta rag ar blei nag ive rag ar lutun. ●121. Raktal e sonj el lutun, e wad a skorn en e wazied. ●(1912) MMKE x. al lutuned o korollât en kreiz eur valaneg. ●146. Kannerezed, lutuned noz.
- lutunajlutunaj
m. Tours de magie.
●(1941) FHAB Gwengolo/Here 89. (Tregon ha tro-dro) Lut'naj = g. Troiou «fizik».
- lutunañlutunañ
v. tr. d. Ensorceler, charmer.
●(1934) PONT 175. daoust hag ar vugale n'int ket bet lutinet, strobinellet ?
- luzluz
m. Embarras.
I.
●(14--) Jer.ms 391. Tra en bet ne deus ne met pourentez luz a reus, tr. «Il n’y a rien que pauvreté, embarras et malheur.» ●(1575) M 1928. caffout muz, ouz luz de em cuzet, tr. «trouver une retraite pour se cacher devant le danger.»
●(1856) GRD 34. Er vuhé presant e zou ur mor carguet a dresseneu, carrêc, ul loui eid hur fari, un doar e lonq é habitandèd.
II. Paskañ luz da ub. : faire croire des choses fausses.
●(1914) MAEV 139 (L) K. ar Prat. - Farser a zo ac'hanoc'h ! N'emaoc'h ket, marvad, o vont da baska luz din-me... ●(1962) LLMM 94/351 (K) Y. ar Gow. Ar gelaouenn-se, te 'oar, e-lec'h pleustriñ gant kudennoù Breizh ha difenn gwirioù hor c'henvroiz, a zo muioc'h goubet da baskañ dezho luz ha da saouzanañ o boulienn gant fistilherezh didalvez.
- luzañ
- luzedluzed
coll. = (?) dluzhed (?).
●(1924) FHAB Gwengolo 358. Gant ma skrilh , / Me 'rey d'al luzed lammat.
- luzenn .1
- luzenn .2luzenn .2
f. (marine) Lusin.
●(1979) VSDZ 6. (Douarnenez) Ar gremm, aze vez lakaet ar stoup hag al luzenn ha bre war-c'horre gant ur glaouenn, tr. (p. 175) «Dans la couture tu tasses de l'étoupe, du lusin et du brai avec un fer de calfat.»
- luzern
- luziluzi
m. –où
I. Embrouillement.
●(1732) GReg 122b. Brouillerie, état des choses embroüilées, comme fil, filasse &c., tr. «luzy. p. luzyou. luy. p. luyou.»
II. sens fig.
(1) Occupation.
●(1907) AVKA 259. Diwallet na deufe o kalono da divalavât gan re dibi pe re eva, pe gant lui ouz trao ar bed ma.
(2) Bezañ e luzi gant ub. : être brouillé avec qqn.
●(1867) BUE 32. Raoul Portarn (...) hag he vreur Jako Portarn a oa pell a oa e leui braz, diwar-benn treo tiegez ha zo-ken leveo, gant Jofroi ann Enez.
(3) Difficulté, peine.
●(1908) BOBL 16 mai 177/1b. En Breiz ar Re Ru o deuz bet lui o trec'hi en kalz a barreziou lec'h e oant kent ar vistri
(4) N'eus ket bet luzi o : il n'a pas été difficile de.
●(1905) BOBL 28 octobre 58/3e. Mez n'euz ket bet lui o proui faozente an digareou-ma.
- luziad
- luziadeg
- luziadellluziadell
f. –où Embrouillamini.
●(1931) VALL 84a. Brouillamini, tr. «luziadell f.» ●248b. Embrouillamini, tr. «luziadell f.» ●594a. Problème, tr. «luziadell (da ziskoulma).»
- luziadennluziadenn
f. –où
(1) Paquet de choses emmêlées.
●(1884) BUR I 47. Ober a reaz eul luriadenn gan-he, en eur ruillel anhe en tre e zaou-arn.
(2) Situation compliquée.
●(1908) PIGO II 166. Setu aman eul luiaden ! ●(1931) VALL 84a. Brouillamini, tr. «luziadenn f.»
(3) sens fig. Problème.
●(1919) KZVr 355 - 21/12/19. Luziadenn Fiume gant an Itali ez eus fizians e vo dirouestlet heb dale.
- luziadurluziadur
m. Embrouillement.
●(1732) GReg 196b. Confusion, embroüillement, desordre, tr. «luzyadur. luyadur.» ●332a. Embrouillement, tr. «luzyadur.» ●(1744) L'Arm 69b. Confusion (…) Désordre, tr. «Louiadur.»
●(1825) COSp 33. En un disordre hac ul louyadur quen estrange, en antandemant e dihoéla muioh mui.
●(1914) DFBP 61b. confusion, tr. «Luiadur.» ●(1961) LLMM 86/151. sioul ha difiñv a-dreñv ul luziadur spern, drez ha louzoù an tign o kefiañ mesk-ha-mesk war ar pri.
- luziaj
- luziañluziañ
v.
I. V. tr. d.
(1) (en plt de qqn) Luziañ ub. : tromper, duper qqn.
●(1867) MGK 56. Touellet int gan-en, me ne d-oun ket gant-ho, / Hag evit va luzia eo re verr ho baro.
(2) (en plt de plantes) =
●(1936) LVPR 91. e sav broustou regalis. An drailhou gwez-se, na dalvezont, kouls lavaret netra. Ha ma lezer anezo da boulza, e teuont da vouga, da luia da laza ar gwez-Olivez.
(3) =
●(1960) BLBR 125/17. Ma zad a oa war zonj, gand eun taol jeñkiz, a luzia ar pesk braz.
(4) Empêtrer.
●(1936) IVGA 256. e luzias he sokenn en he zavañjer.
(5) Embrouiller, brouiller.
●(1499) Ca 129b. Luzyaff. ga. meller.
●(1659) SCger 17b. brouiller, tr. «lüia.» ●49a. embrouiller, tr. «luia.» ●157b. luia, tr. «brouiller, mesler.» ●(1732) GReg 122a. Brouiller, mettre les choses en confusion, en desordre, tr. «luzya. pr. luzyet.» ●271a. Deranger, broüiller, tr. «luzya. pr. luzyet. luya. pr. luyet. Van[netois] luyeiñ. pr. luyet.» ●(17--) TE 19. Doué e louias quemènt ou honzeu ma hoai impossibl dehai comprenein er péh e larènt en eil-d'éguilé.
●(1918) LZBt Mae 2. E keit-ze e krogas ar brezel a elpennas peb tra, hag a lurias hon obero.
(6) Encombrer.
●(1922) EOVD 57. Er hanived, e larér, e loui kement en térenneu koér guet ou guiad, ma parrant doh er guérén a hobér labour.
►[au passif]
●(1935) BREI 409/2b. ruiou kêr, luiet, ahendall, gant eur stlabez staliou karget a bep seurt marc'hadourez.
II. V. intr. S'embrouiller, se compliquer.
●(1847) MDM 401. dre ma teu an afer da luia.
III. V. pron. réfl. En em luziañ (gant).
(1) S'empêtrer, s'embrouiller.
●(1633) Nom 207a. Versuram facere, versura soluere : payer debte auec debte, rattouper ses debtes : paëaff dlè gant dlè, radoubiff dlè voar dlè, en em luzyaff gant dlè.
●(1732) GReg 332a. S'embrouiller, s'embarrasser, tr. «hem luzya. pr. hem luzyet.»
●(1825) COSp 126. a selfin ma hum louïéhemp a nébedigueu én droug.
●(1910) MBJL 78. eman en risk an neb a zo neve-arru en Londre d'en em luian en e goncho.
(2) En em luziañ gant ub. : avoir des ennuis avec qqn.
●(1869) SAG 167. Ne deo ket brao neuze, aotrou, enem luia gant an diaoul !
(3) En em luziañ gant ub. : s'embarrasser de qqn.
●(1992) MDKA 9. evelkent pa 'm-eus bevet dizoursi beteg vremañ, n'eo ket da deg vloaz ha pevar-ugent eh afen-me da'n em leuriañ gand eur goukoug, geo ? ●40. Hennez eo an diwezañ deuz ar marhajou : 'n em leuriañ gand merhed !
- luziañsluziañs
f. = (?) Complication(s) (?).
●(1839) BSI 22-23. hep beza distroët gand tregaçz ar bed na gand luyançz ar c'hompaignunezou.
- luziant
- luziasennluziasenn
f. –où
(1) Embouteillage.
●(1903) MBJJ 107. 'N eur arruout en Jeruzalem : luiasen kirri. ●109. biskoaz luiasen n'am euz gwelet evel homan.
(2) Complication, embrouillamini.
●(1918) LZBt Mae 7. Ha neuze well eo tol evez, rak luriasen a vefe o vont da zikour anean [ar mevier]. ●(1918) LZBt Gouere 26. Meur a luriasen a dleen kât c'hoaz abeurz ma fôtr. ●(1931) VALL 248b. Embrouillamini, tr. «T[régor] lu(z)iasenn f.»
(3) Situation confuse.
●(1910) MBJL 175. hag an oll a dle santout ec'h ê koueet ar gouarnamant er luiasen-man dre vank a sans vat. ●(2003) TONKA 36. O ! petore leuriasenn ! ●leuriasenn : meskaj spontus a zo.
(4) Discours qui manque de clarté.
●(1961) BAHE 27/22. ne zeue nemet ul luziasenn gantañ.
- luziasennetluziasennet
adj. Embrouillé, compliqué.
●(1907) BOBL 12 janvier 120/2e. eur brezegen hir ha luiasennet.
- luziatez
- luzidantluzidant
adj. Brillant.
- luzierezluzierez
s. (botanique) Gaillet gratteron Galium aparine.
●(1933) OALD 45/216. Luierez, tr. «Gaillet, gratteron.»
- luzietluziet
adj.
(1) Embrouillé.
●(1732) GReg 196a. Confus, use. mêlé, embroüillé, tr. «luzyet. luyet.»
●(1917) LZBt Gouere 2. bleo ha barv luriet. ●(1925) CHIM 9. e varo hir ha luiet. ●(1939) MGGD 82. da zirouestla al lost luziet.
(2) sens fig. Compliqué.
●(1896) LZBt Meurzh 14. Eur guden gwell luriet oa hon-nez marvad, ha zeblantout a re ne vije ket diluriet biskoaz.
●(1909) BOBL 14 août 242/2d. Ar muia luiet da zeski. ●(1914) DFBP 59b. complexe, tr. «Luiet.»
(3) Confus.
●(1967) BAHE 51/5-6. menozioù sklaer ha menozioù luziet a vo ret dezho didoueziañ.
(4) Bezañ luziet en udb. : être empêtré dans qqc.
●(17--) TE 36. ur meud louiét dré é guern én ur bod spern.
●(1836) FLF 13. Ar leon a chommas luyet er rouejou. ●(1867) BUE 210. da welet piz ar c'hojo en em gav pevien leuiet enn-he.
●(1902) MBKJ 187. tud luiet er pec'hed (…) hag a zo distroet var ann hent mad.
- luzin
- luzinietluziniet
adj. Usiné.
●(1918) LILH 26 a viz Gouhere. Ha goudé ne vo ket braù prénein, drest pep tra treu luziniet.
- luzius