Devri

Recherche 'de...' : 738 mots trouvés

Page 14 : de dever-goulou (651) à devotaat (700) :
  • dever-gouloù
    dever-gouloù

    m. fam.

    (1) Prêtre qui est long à dire sa messe.

    (1907) KANngalon Eost 475. Ar beleg a ioa o vont da bignat ouz an aoter, a ioa brudet dre gear oll evit beza eun dever goulou. ●(1927) GERI.Ern 98. Dever goulou, tr. «prêtre lent à dire sa messe.» ●(1981) ANTR 69. N'eo ked eun dever-goulou ar persoun-ma. Ne bad ked pell an overenn gantañ.

    (2) Celui qui reste traîner en faisant son travail.

    (1962) TDBP II 99 (T). Hennez a zo eun dever-goulou, tr. J. Gros «c'est une brûleur de lumière (il reste traîner, musarder.»

  • deverad / diverad
    deverad / diverad

    m. –où

    (1) Dégout, ce qui goutte.

    (1889) ISV 26. Ar goulaou a zalc’her eno zo ar brassa evez evitho ; morse ne gafet diverachou dindanho.

    (2) [au pl.] Deveradoù/Deverajoù : gouttes qui tombent des arbres.

    (1962) EGRH I 67. diverachoù pl., tr. « gouttes de rosée ou de pluie qui tombent des arbres. »

  • deveradenn / diveradenn
    deveradenn / diveradenn

    f. –où Goutte de liquide.

    (1633) Nom 221b. Stilla, gutta, destillans gutta : goutte : diuareden (lire : diueraden) glaò, loum glaò.

    (1659) SCger 144a. diueraden, tr. «goute.»

    (1854) MMM 307. eun diveraden en d'eus læset (…) da guëza. ●(1870) MBR 232. eur c'henaouad dour a strink war-n-han, hep koll eur (lire : eunn) diveradenn. ●(1894) BUZmornik 524. dour livet gant eunn diveradenn vin.

    (1911) BUAZperrot 533. ne eve nemet dour sklear pe zour livet gant eun diveraden win. ●(1914) FHAB C'hwevrer 35. eur banne gwin, eur banne bihan, eun diveraden hepken. ●(1925) KANNgwital 275/2. n'hon deuz ket bet eun diverraden glao. ●(1962) EGRH I 67. diveradenn f. -où, tr. « goutte. »

    ►sens fig.

    (1877) BSA 54. eun diveradenn euz grasou puill an Aotrou Doue.

  • deveradur / diveradur
    deveradur / diveradur

    m.

    (1) (en plt d'un liquide) Action de couler.

    (1744) L'Arm 79b. Coulement, tr. «Diviradur. m.»

    (2) Égout, eau qui dégoutte des arbres, du toit, etc.

    (1633) Nom 221b. Stillicidium : esgout qui chet d'enhaut, desgout : diuezadur (lire : diueradur) glaò, an pez á coüez diouz an to ennou (lire : toennou).

    (1659) SCger 144a. diueradur, tr. «ecoulement.» ●(c.1718) CHal.ms i. degoutt, tr. «en deuir en diuer, en diueradur.» ●Distillation, tr. «diueradur, beradur.» ●(1732) GReg 258a. Degout, pluie qui tombe d'en haut, tr. «Diveradur.» ●326a. Égout, ce qui dégoûte des toits, tr. «An diveradur eus an toénnou.»

    (1888) SBI II 236. An diveradur euz ar gwe, tr. «L'eau qui s'égoutte des arbres.»

    (1924) BILZbubr 46/1091. An daou bunseo a zavas en o zav, hag int war an trêz, treantet, nemet diveradur ne oant. ●(1962) EGRH I 67. diveradur m., tr. « égouttement. »

  • deverañ / deveriñ / dever / diverañ / diveriñ / diver
    deverañ / deveriñ / dever / diverañ / diveriñ / diver

    v.

    I. V. intr.

    (1) (en plt d'un liquide) Découler, couler, dégouliner.

    (1499) Ca 17a. [bannech] g. degoutter. b. diueraff. ●66b. Diueraff. g. degoutter.

    (1659) SCger 33a. couler, tr. «diuera.» ●107a. ruisseler, tr. «diuera.» ●144a. diuera, tr. «couler.» ●(1732) GReg 252a. Decouler, couler lentement goutte à goutte, tr. «Divera. pr. diveret. Van[netois] divereiñ» ●(1792) CAg 178. er Goaid e zivirai / A-rid quenttoh eit à dapene.

    (1849) LLB 2121. Lausket ind de zevir a drez d'ul lien guen. ●(1857) CBF 2. C'houezi a rann ken na ziver ann dour diouz-in, tr. «Je sue à grosses gouttes.»

    (2) (en plt d'un récipient) Fuir.

    (1633) Nom 159a. Simpulum : pot degoustant peu à peu : pot pehiny á diuer á neubeutdigou.

    (3) (en plt d'un toit, d'un arbre) Dégoutter.

    (c.1718) CHal.ms i. Le toit degoutte, tr. «deuirein ara en doüen.»

    (4) sens fig. Découler (de la guerre, etc.).

    (1939) DIHU 341/357. ne hel nitra a vad divér ag er brezél, kén nameit brezél aral.

    II. V. tr. d.

    (1) Faire couler, verser.

    (1790) MG 51. Ne oulennai quin meit m'en devezai Lazar divirét guet é vis un dapèn-deur ar é dead. ●237. hac é tivirér én hou c'oulieu gùin-aigr.

    (2) Presser (un fruit) pour en extraire le jus.

    (1920) FHAB Here 476. goude beza diveret ebarz eun tam aval oranjez pe eun tam aval sitron.

  • devererez / divererez
    devererez / divererez

    f. = (?).

    (1905) BOBL 17 juin 39/c. evid berraat an hent, e c'hoanteaz tremenn var divererez ar skluj, mez riska a reaz hag e veuzaz.

  • deveriñ .1
    deveriñ .1

    v. tr. d. Extrêmiser.

    (1744) L'Arm 107b. Le malade a eu ses devoirs, tr. «Er hlan a zou-bétt devairétt.» ●(1767) ISpour 332. obér hou deverein é course. ●(1790) MG 312. Deværét-oèn bet. 328. eit m'en devezai bet amér d'en deværein. ●(1792) BD 1066. Ma priet po pedan groet ma vin deueret. ●1070. Pa goullet ma priet ret eo ho teuerin.

    (1904) DBFV 44b. devérein, v. a., tr. «donner les derniers sacrements à, extrémiser.»

  • deveriñ .2
    deveriñ .2

    voir deverañ

  • deverouer
    deverouer

    m. –ioù Égouttoir, hérisson.

    (1732) GReg 326a. Égouttoir, ou hérisson, instrument pour mettre la vaisselle à égoûter, tr. «Diveroüer. p. diveroüerou.» ●(1744) L'Arm 125b. Egouttoir ou Hérisson pour mettre la vaisselle à égoutter, tr. «Divirouére.. ieu. m.»

  • deverral
    deverral

    voir diverrañ

  • deverrañs
    deverrañs

    voir diverrañs

  • deverrat
    deverrat

    voir diverrañ

  • deverriñ
    deverriñ

    voir diverrañ

  • deverrus
    deverrus

    voir diverrus

  • deverus / diverus
    deverus / diverus

    adj. Fluide.

    (1876) TDE.BF 156a. Divirous, adj. V[annetais] Fluide.»

  • devet
    devet

    adj.

    I. Attr./Épith.

    (1) Brûlé.

    (1907) BOBL 09 novembre 163/2d. pleuncha buan an ezel devet el leaz dous. ●(1909) FHAB Gouere 203. evit o tigoll (…) eus ho ti devet. ●(1910) MAKE 74. C'houez ar pilhou suilhet hag an tont devet.

    (2) sens fig. Berné, dupé, roulé, attrapé, eu.

    (1908) FHAB Mae 151. 'Maomp devet hon daou. ●(1909) NOAR 55. «A ! emezo war eun dro, devet omp ! An elez a zo bet o peuri en hor park !... ●(1958) BRUD 4/62. Ar pôtrig paour zo devet ma ne ran ket-me eun dra bennag d'e zavetei.

    II. Adv.

    (1) Tomm-devet : très chaud.

    (1896) LZBt Meurzh 32. an heol tomm devet.

    (2) Adv. intens. Très.

    (1877) FHB (3e série) 32/255a. Scrivet fall devet eo, var ar marc'had. ●(1890) MOA 215a. Détestable, tr. «Fall-devet

  • devez .1
    devez .1

    adj. Amouillante.

    (1927) GERI.Ern 97. devé, deveu ces signes précurseurs [d'une vache sur le point de vêler] devéenn (et buoc'h devé, T[régor] id.) vache en cet état. ●(1935) BREI 423/2c. an ed en em werzo kant lur ar c'hant ha pep penn-saout devé, 1000 skoed !...

  • devez .2
    devez .2

    m. –où Pis (d'une bête laitière amouillante).

    (1907) BOBL 16 février 125/3a. lakat eur palastr var he deve great gant kol-maro. ●(1927) GERI.Ern 97. devé, deveu ces signes précurseurs [d'une vache sur le point de vêler] devéenn (et buoc'h devé, T[régor] id.) vache en cet état. ●(1941) SAV 22/27. (Pleiben ha tro-war-dro) Deve, deveou, ano gourel. Tez, tevez eur vuoc'h. Sk : Teziet-brao eo ar vuoc'h nevez, eun deve kaer he deus. ●(1955) STBJ 196. buoc'hed-lêz krognet o deve. ●(1984) EBSY 169. (Sant-Ivi) se pe devez zo gant ar vuoc'h-se, tr. «quels gros pis qu'elle a cette vache.»

  • devezañ
    devezañ

    voir deveziñ

  • devezenn
    devezenn

    f. Vache amouillante.

    (1927) GERI.Ern 97. devé, deveu ces signes précurseurs [d'une vache sur le point de vêler] devéenn (et buoc'h devé, T[régor] id.) vache en cet état.

  • devezh
    devezh

    m. & adv. –ioù

    I. M.

    A.

    (1) Journée.

    (1499) Ca 59b. Dezuez. gallice. iournee. ●(1575) M 1643-1644. mez pet da em preder / Oar penn an dezuez man, peaban ez caner, tr. «je te prie, réfléchis, / Pour ce jour au sujet duquel on chante (ici).» ●(1633) Nom 204b. Diarium : iournée : deruez. ●(1638) Peiresc 4. Que na vezo deuez ar varn, tr. «Jusqu'à ce que ce soit le jour du jugement.» ●(1650) Nlou 432. Pan du'yn deruez diuezaff, tr. «quand viendra notre dernier jour.»

    (1659) SCger 70b. iournée, tr. «deuez.» ●(c.1680) NG 547. Un deueh bras merbet. ●(1732) GReg 546b. Journée, tr. «Dervez. p. dervezyou. devez. p. devezyou. dezvez. p. dezvezyou. (Van[netois] deüeh. p. deüehëu

    (1838) CGK 18. deut eo an devez ma renqan dilezel / (…) ma bro. ●(1856) VNA 103. Que ce jour est mélancolique ! tr. «Tristet un deuéh-é hennen !» ●117. Bonjour, jeune homme, tr. «Deuéh mad d'id, dén youank.» ●(18--) AID 162. an devoes ma vo groet on dimi, tr. «le jour que notre mariage sera fait.»

    (1904) DBFV 44a. deùeh, m. pl. ieu, tr. «journée.» ●(1924) BILZbubr 46/1120. An devejou all (…) e rê eus he zi. ●(1942) DRAN 143. Daou zervez araok, ez oa bet lazet o c’hamalad Herve Pronost, eus Brignogan.

    (2) Quantité (de travail, etc.) effectuée en une journée.

    (1732) GReg 547a. Journée, travail d'un jour, tr. «Dervez labour.»

    (c.1825-1830) AJC 4036. eun deves querset.

    (3) Un devezh : un jour.

    (1894) BUZmornik 1. Doue a lavaraz d'ezhan eunn devez : (…).

    (1924) SBED 56. Un déah doh en noz.

    B. [en locution]

    (1) Bezañ war, àr zevezh : travailler à la journée.

    (17--) VO 65. Ne ouzan quet mar boai ar zéuéh él léh-aral.

    (1866) FHB 59/54b. Bez' o devoa eur verc'h (…) hag a veze bemdez var zevez.

    (1976) LLMM 176/201. du-mañ edo war zevezh pa rankas mont d'ar brezel.

    (2) Mont war zevezh : travailler à la journée.

    (1911) SKRS II 77. Va mamm a ia bemdez var zevez.

    (3) Mont d'e zevezh : aller au travail.

    (1905) IVLD 106. Edo o vont d'he zevez, eur mintinvez, pa velaz daou amezeg d'ezhan. ●(1974) TDBP III 215. Job a ya bemdez d’e zevez.

    II. Adv.

    A. A-zevezh.

    (1) Par journée.

    (1897) EST 31. Pegement en devou peb unan a zeuèh.

    (1904) DBFV 44a. a zeùeh, tr. «à la journée.» ●(1913) AVIE 228. Goudé bout groeit marhad geté ag un dinér a zeùéh.

    (2) Toute la journée.

    (1939) RIBA 13. Petra ehrei-hi a zeùeh, én hé ziegeh, tré ma vein-mé pèl é labourat barh me farkeuiér ? (…) A zeùeh é ma chomet er gaeh voézig de ouilal.

    B. Loc. adv. (salutation) Devezh mat : bonne journée (lorsque l’on quitte qqn en début de journée). cf. nozvezh

  • devezh-arat
    devezh-arat

    m. devezhioù-arat (agriculture) Journal de terre, demi-hectare.

    (1659) SCger 70b. iourneau de terrre, tr. «deuez arat.» ●(1732) GReg 546b. Journal, ou journau, mesure de terre qu'on peut labourer en un jour, tr. «Dervez-arat. p. dervezyou-arat. devez-arat. p. devezyou-arat. (Van[netois] deüeh-arat.).» ●(1744) L'Arm 207b. Journal ou journeau de terre, qui a 450 pieds de longueur & 96 de largeur, tr. «Déuéh-aratt

    (1866) FHB 5 Mae 66/120. Bez ez eus ive e Frans dec million daou c’hant devez arat dindan foenneier douret, pemp million ha cant devez arat dindan foen tirien, trizec million daou c’hant devez arat dindan guerniou ha lanneier. ●(1876) TDE.BF 110a. Devez-arat, s. m., tr. «Journal de terre ou demi-hectare.»

    (1904) DBFV 44a. deùeh arat, tr. «journal de terre.» ●(1927) GERI.Ern 97. devez-arat, tr. «journal de terre, demi-hectare.» ●(1931) ATBR 31. Ped a zerveziou arat a zo war an douarou ? ●(1942) LANB 7. 1800 dervez-arat ec'honder.

  • devezh-hent
    devezh-hent

    m.

    (1) Journée de voyage.

    (1962) EGRH I 53. devezh-hent m., tr. « journée de voyage. »

    (2) Prestation (sur la route).

    (1962) EGRH I 53. devezh-hent m., tr. « prestation (sur la route). »

  • devezhiad .1
    devezhiad .1

    m. –où

    (1) [devant un subst., un inf.] Quantité (de travail, etc.) effectuée en une journée.

    (1857) CBF 83. eiz dervesiad griad, tr. «huit journées de tailleur.» ●(1862) JKS 240. eunn dervesiad labour. ●(1870) MBR 34. tri dervesiad bale a zo c'hoaz da ober, tr. «Vous avez encore trois journées de marche.» ●(1877) EKG I 90. Eun dervechad mad a labour o devezo ho daou. ●(1878) EKG II 60. da ober d'ezhan eun derveziad kerc'hat bizin torr euz an aot. ●(1890) MOA 226b. Pluie qui dure toute une journée, tr. «devesiad glao.»

    (1909) NOAR 12. eun derveziad mat a vale. ●(1923) KNOL 18. ober d'ezi eun deveziad troc'ha. ●(1924) FHAB Meurzh 101. Tri zerveziad diskwiz eo bet ar re-ze, met ivez ha dreist-holl, tri zerveziad peoc'h, tri zerveziad levenez santel. ●(1939) RIBA 90. ou deùéhiad hent. ●(1944) DGBD 113. devezhiadoù heol tomm. ●(1973) KOBL 192. (Plougerne) graet am eus bet dervechadou dorna.

    (2) [devant un nom de mois] Jour (de tel ou tel mois).

    (1924) ZAMA 204. goude beza bet e-pad eun deveziad gwengolo o tibab avalou-douar.

  • devezhiad .2
    devezhiad .2

    m. devezhidi Ouvrier journalier. cf. devezhour / devezhier

    (1732) GReg 546b. Journalier, homme à la journée, tr. «dezvezyad. p. dezvezidy

    (1927) GERI.Ern 97. deveziad pl. –zidi, tr. «journalier.»

  • devezhiadez
    devezhiadez

    f. –ed Ouvrière journalière.

    (1732) GReg 546b. Journaliere, femme à la journée, tr. «dezvezyadès. p. dezvezyadesed

  • devezhiañ
    devezhiañ

    v.

    (1) V. intr. Travailler à la journée.

    (1905) BOBL Here. Ha Yann da zevezia neuze. (d'après KBSA 136). ●(1910) MAKE 25. Paskolig, an ozac'h, a veze bemdez o tevezia war ar meaz. ●68. Per o tevezia tost ken alïes ha bemdez er c'heariou a ziwardro. ●(1920) FHAB Mae 335. bet oun o tervezia, n'ouzoun ket ped gwech, e Penn-ar-Roz ! ●(1927) GERI.Ern 97. devezia, tr. «travailler à la journée.» ●(1975) UVUD 167. (Plougerne) Tud vehe o tervecha just pa vehe poent kempenn keuneud.

    (2) V. tr. d. Dater.

    (1906) KANngalon Here 239. Ar skrid-ze a ve great, deveziet ha sinet gant an den iaouank.

  • devezhiata
    devezhiata

    v. intr. Travailler à la journée.

    (1876) TDE.BF 110a. Deveziata, v. n., tr. «Travailler à la journée.»

    (1908) PIGO II 140. n'e ket da zevejeta out o vont war an tu-man. ●(1927) GERI.Ern 97. deveziata, tr. «travailler à la journée.» ●(1974) TDBP III 210. Bemdez e vez o teveziata er menajou, tr. il va tous les jours à sa journée dans les fermes »

  • devezhiataer
    devezhiataer

    m. –ion Ouvrier journalier.

    (1879) ERNsup 152. dervejetar, journalier. ●(1896) GMB 595. On peut assimiler au pet[it] tréc[orois] nejetar chercheur de nids, néjo, le mot du même dialecte dervejetar journalier, qui va en journées, dervejo.

  • devezhiennañ
    devezhiennañ

    v. intr. Travailler à la journée.

    (2003) ENPKP 34. (Ploueskad) Pa greske al labour war ar meas e zean da zervechenna e tiez o amezeien, tr. «Quand le travail battait son plein à la campagne ils faisaient des journées chez leurs voisins.»

  • devezhiennoù
    devezhiennoù

    plur.

    (1) Journées.

    (1867) FHB 116/994a. Enn dervechennou kenta.

    (2) Certaines journées.

    (1878) EKG II 297-298. ne veze guelet er gear nemed dervesiennou.

    (1911) BUAZperrot 366. derveziennou a veze. ●835. derveziennou a-bez. ●(1974) TDBP III 215. Deveziou (ou deveziennou) a vez, tr. « certains jours (certaines journées) »

  • devezhier / devezhour / devezhiour
    devezhier / devezhour / devezhiour

    m. –ion, devezhizion Ouvrier journalier.

    (1732) GReg 546b. Journalier, homme à la journée, tr. «dezvezour. devezour. pp. yen

    (1856) VNA 158. un honnête journalier, tr. «un déuéhour honest.» ●(1876) TDE.BF 110a. Devezour, s. m., tr. «Journalier, qui travaille à la journée.» ●(1879) BAN 92. an dud jentil a voaske re var ho merourien ha var an devezourien. ●(1889) ISV 30. greg eun deveziour paour.

    (1905) LZBg Gwengolo 208. Bléad e zou a larganté, mes, er goahan é, nen des chet kalz a zevéhizion d'hobér ar é dro. ●(1908) PIGO II 67. Job hag e zevejer oc'h hadvernian. ●(1927) GERI.Ern 97. devezour pl. –ien, tr. «journalier.» ●(1929) MKRN 98. deozourien Job Kerbos, tr. «les ouvriers de Job Kerbos.» ●(1934) BRUS 270. Un journalier, tr. «un deùéhour.» ●(1957) AMAH 244. Ha gwir, bez’eus devezhourien boaz da lugudenniñ : seul belloc’h, emezo, e pado an abadenn, seul vuioc’h arc’hant hor bo da bakañ, ha kement-se tapet e vo bepred. ●(1981) ANTR 11. Dond a ra dervecherien da zikour ar jardiner.

    (2005) SEBEJ 34. (Ar Yeuc'h) On les appelait les journaliers, divizour en breton.

  • devezhierez / devezhourez
    devezhierez / devezhourez

    f. –ed Ouvrière journalière.

    (1732) GReg 546b. Journaliere, femme à la journée, tr. «dezvezourès. p. dezvezouresed. Van[netois] deëhoures. p. ed

  • devezhiour
    devezhiour

    voir devezhier

  • devezhour
    devezhour

    voir devezhier

  • devezhourez
    devezhourez

    voir devezhierez

  • deveziñ / devezañ
    deveziñ / devezañ

    v. intr. (élevage) Amouiller.

    (1927) GERI.Ern 97. devezi L[éon] v. n., tr. «Etre sur le point de vêler, ce qu'on reconnaît à ce que les pis de la vache s'allongent ; V[annetais] devéein id.» ●(1941) SAV 22/27. (Pleiben ha tro-war-dro) Devei, verb. Dont da gaout eun deve bras. Sk : Prest eo ar vuoc'h da hala, emañ-hi o tevei.

  • devidigezh
    devidigezh

    f. Combustion.

    (1927) GERI.Ern 98. devidigez f., tr. «combustion.» ●(1962) EGRH I 53. devidigezh f., tr. « action de brûler. »

  • deviñ
    deviñ

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Brûler.

    (1464) Cms (d’après GMB 441). deauiff. ●(1499) Ca 55b. Deuiff vide in tan.

    (1659) SCger 17b. brusler, tr. «deui

    (1878) EKG II 132. devi eur c'houlaouen dirazoc'h.

    (1909) KTLR 222. e lakeaz gori ar fourn ha teuler ar Rouanez ebarz da zevi.

    ►absol.

    (1872) GAM 51. da freuza, da zevi, da laerez ha da vuntri.

    (1910) MBJL 12. evit laerez, devi ha lac'han.

    (2) absol. Être très chaud.

    (1918) LZBt Mae 7. Dewi 're an heol.

    (4) sens fig. [au passif] Attrapper, prendre, tromper.

    (1908) KMAF 36. D'ar votadeg diweza, Fistoulik, ez oun bet devet gantan. ●(1958) BRUD 5/67. Devet on ganeoh, ma zud. Eun dro-gamm am-eus c'hoariet, gwir eo. Med ne oa ken nemed eun taôl farserez, c'hwi 'oar. ●(1984) ECDR 119. Gwilhou a veze devet bep tro gant Lan.

    II. V. intr.

    (1) Être en train de brûler.

    (1909) NOAR 37. n'o doa ken aon nemet e tevje o zi. ●38. va holl feadra o tevi. ●(1909) KTLR 177. An douar ive var behini e valeemp a zeve.

    (2) par ext. Causer une douleur qui donne une sensation de brûlure.

    (1915) HBPR 198. eur bern c'huibu hag a beg, hag a zeo.

    (3) Brûler (de chaleur).

    (1860) BAL 75. crouma gant ar riou, devi gant an domder.

    III. V. pron. réfl. En em zeviñ : se brûler.

    (1909) KTLR 177. aoun e'm boa d'en em zevi.

    IV.

    (1) Deviñ ar gantol dre an daou benn : voir kantol.

    (2) Deviñ e c'hlaou a-raok mont da varichal : voir glaou.

    (3) Deviñ gouloù : voir gouloù.

  • devizañ
    devizañ

    v. Deviser.

    (1499) Ca 59a. Deuisaff. g. deuiser.

  • devod
    devod

    m. –ed Homme dévot.

    (1824) BAM 63-64. tremen evit un devot.

    (1904) DBFV 44b. devod, m. pl. ed, tr. «dévot.»

  • devodez
    devodez

    f. –ed

    (1) Femme dévote.

    (1633) Nom 282a. Virgo vestalis, vel sacra : vne Beguine, vne Nonnain : vr Beguines, deuodes, Leanes.

    (1867) BUE 13. Ann devodez Azou he vamm. ●(1869) SAG 21. edoare an devodezed.

    (1904) DBFV 44b. devodez, f. pl. ed, tr. «dévote.» ●(1911) BUAZperrot 344. eun devodez var he meno.

    (2) Bigote.

    (1962) EGRH I 53. devodez f. -ed, tr. « bigote. »

  • devoem
    devoem

    v. intr. (agriculture) Charruer avant de fumer un champ.

    (1904) DBFV 45a. devoém, v. n. ouvrir la terre avec la charrue, avant de fumer un champ ; se dit surtout en bas van[netais], ailleurs c'est sohellat (Bul[éon]) (Voir divoemmein).

  • devor .1
    devor .1

    m. Diarrhée.

    (1952) LLMM 32-33/132. (Douarnenez) Devor g. diarrhée.

  • devor .2
    devor .2

    s. = (?).

    (1867) FHB 115/85b. Erfin, skuiz gant ann devor anezhan, e plegaz hag e sinaz ar skrid guerz.

  • devorañ
    devorañ

    v. tr. d. Dévorer.

    (1499) Ca 59b. Deuoraff. g. deuorer. ●(1650) Nlou 569. An tan glaou en effaou à dezraouo, / Han douar sor hac an mor à deuoro, / Dan Ifern à bern en em cerno, / He perzet du à remuo, tr. «Le feu de braise commencera aux cieux, / et il dévorera la terre desséchée et la mer ; / il s'enroulera en tas dans l'enfer, / dont il ébranlera les portes noires.»

    (1741) RO 1443. deuoret gant ur leon deuorant. ●(1792) CAg 112. En-nanne ha séhed em devore. ●(1792) HS 146-147. deu ourss ag ur hoèt, hac e zivorass deu ha deu-uigent à nehai.

    (1832) JAC.ms 3. na goessé d'ar blaisi bean o devoret, tr. «(GMB 112) de peur que les loups ne les aient dévorés.» ●(1854) PSA II 102. en tigr ne zivor quet en tigr.

  • devorant
    devorant

    adj. Qui dévore.

    (1741) RO 1443. deuoret gant ur leon deuorant.

    (1804) RPF 126. Pihue e eèllou paad én tan dévorant ? ●128. andur en tan poaih ha dévorant ag en Ihuern.

  • devosion
    devosion

    f. –où

    (1) Dévotion.

    (1530) Pm 35. Han re ayoae en deuotion, tr. «Et ceux qui étaient en religion.» ●(1576) Cath p. 25. euel maz edoay ouz he pydi a deuotion vras, tr. «comme il était à la prier, avec grande dévotion.» ●(1625) Bel 215. en memoer dan Itron Maria, pe da quehelaff hiny, oz bezoff particulier deuotion.

    (c.1680) NG 1976. dre guir devotion. ●(1790) MG 308. me rescond a zevri en en dès Cecil me laqueit de vout amiét d'en devotion.

    (c.1802-1825) APS 5. guet peh attantion ha sourci en hum aquitter ér Parrésieu ag en devotion-zé. ●(1838) OVD 275. hag e gresque en alertis ag en devotion. ●(1868) FHB 201/355b. da zigas enn drô ann devotion goz eûz ar Rozera perpetuel. ●(1877) BSA 260. eun devosion vras da zantes Anna.

    (1905) IMJK 145. én arben ag en devosion.●(1907) BSPD I 9. Hum akoursamb a vremen d'el laret get devosion.

    (2) Action dévote.

    (1787) BI 128. hemb rabat nitra ag é zevotioneu.

    (1877) BSA 261. an devosionou-se a grouadur. ●(1894) BUZmornik 402. boaza a reaz he fried da gemeret perz enn he devosionou.

  • devot
    devot

    adj. (religion)

    I. Attr./Épith.

    A. (en plt de qqn)

    (1) Dévot.

    (1530) Pm 258. Ha bez creff deuot dre dotryn, tr. «Et sois fort et dévot par doctrine.» ●(1650) Nlou 29. tut deuot, tr. «gens dévots.»

    (1904) DBFV 44b. devot, adj., tr. «dévot, pieux.» ●(1911) SKRS II 213. eur plac'h devot.

    (2) Bezañ devot da : être dévot à.

    (1889) ISV 148. evel ma voa devot da Sant Joseph.

    B. (en plt de qqc.)

    (1) Où on pratique la dévotion.

    (1869) FHB 216/52a. o vont da bardona d'eul lec'h devod benâg.

    (2) De dévotion.

    (c.1680) NG 126. Canam ur can devot.

    (1894) BUZmornik 693. lenn levriou devot.

    II. Adv. Dévotement.

    (1860) BAL 54. o selaou devod an ofern. ●(1869) FHB 216/53a. a ra devod tro ar chapel war he zaoulin noaz.

    (1911) SKRS II 212. ma klevimp devotoc'h an oferen en amzer da zont.

  • devotaat
    devotaat

    v. intr. Devenir plus dévot.

    (1962) EGRH I 53. devotaat v., tr. « devenir plus dévot. »

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...