Devri

Recherche 'sou...' : 281 mots trouvés

Page 2 : de souch-3 (51) à soufran-soufrin (100) :
  • souch .3
    souch .3

    s.

    (1) Souche.

    (1904) DBFV 38b. chouch, s. pl. eu, tr. «tronc, souche.» ●(1925) FHAB Genver 12. eur chouch dero. ●(1982) PBLS 141. (Langoned) souchig, tr. «petite souche.»

    (2) fam. Petit enfant rondelet.

    (1982) PBLS 141. (Langoned) souchig, tr. «petit enfant rondelet (fam.).»

    II. Mezv evel ur souch : très ivre.

    (1938) DIHU 328/148 (G) L. Bévan. A pe vezè é portéal, méu èl ur choch, ne zehañne ket a daputal.

  • souch-staon
    souch-staon

    m. (marine) Marsouin avant.

    (1979) VSDZ 5. (Douarnenez) ni lavar dezhañ ar masif met n'eo ket mat an anv-se, ni lavar dezhañ ar masif, hag int lavar deuzoutañ ar marsoeñ… E brezhoneg vez lavaret ar chouch-staon, tr. (p. 174) «Nous l'appelons le massif, d'autres le marsouin ; en breton, cela s'appelle ar chouch-staon.

  • souchadenn
    souchadenn

    f. Personne sournoise.

    (1964) LLMM 107/420. Disfiziout a rent ivez diouzh ar souchadenn-se a zanvez tad-kaer.

  • souchal
    souchal

    voir souchañ

  • souchañ / souchal
    souchañ / souchal

    v.

    I. V. intr.

    (1) Se cacher.

    (1732) GReg 99a. Blotir, se tapir, se ramasser en petit volume, tr. «Soucha. pr. souchet

    (1872) ROU 92b. Où est-il allé se nicher ? tr. «Da beleac'h eo eat [da] zoucha ?» ●(1876) TDE.BF 581b. Soucha, v. n., tr. «S'accroupir, se tapir.» ●(1889) SFA 297. o velet an dud estren o choucha.

    (1938) WDAP 2/123. Choucha, verb, kuza. Skouer : Aet eo da choucha a-dreñv an nor. ●(1955) STBJ 102. e kasis ma c'harrig da chouchat. ●221. chouchat : kuza. ●(1957) BRUD 2/45. eet da chouchad. ●(1983) PABE 75. (Berrien) choucha, tr. «se cacher.»

    (2) Se blottir, se tapir.

    (1659) SCger 35a. croupir, tr. «soucha, gouruez.» ●115b. se tapir, tr. «soucha

    (1895) GMB 181. se blottir, se tapir, dormir légèrement, (...) pet[it] Trég[uier] chouchañ.

    (1902) MBKJ 191. Deuomp holl eta, va breudeur muia maret, da zoucha e kaloun Jezus. ●(1907) PERS 73. ober evel arc'hi bian, emezhan, pa ia da choucha etal treid he vestr.

    (3) Dormir.

    (1659) SCger 172a. soucha, tr. «dormir.»

    II. V. tr. d.

    A.

    (1) Cacher, dissimuler.

    (1906) BOBL 12 mai 86/2c. te ivez, kredabl, a ouezo peleac'h souchal ac'hanoun. ●(1938) WDAP 2/123. (Pleiben, Gwezeg) Chouchet eo bet ar rozell gant ar paotrig er bern pell-kerc'h. ●(1978) BZNZ 29. (Lilia-Plougernev) Un tamm koad a chouche an toull.

    (2) Couvrir, abriter.

    (1894) BUZmornik 294. kemer va mantell-me da joucha da ziouskoaz.

    (1905) IVLD 236. hor chouchit dindan diouaskel ho trugarez. ●(1908) FHAB Du 330. me choucho ac'hanout brao en da vele bihan.

    (3) Souchañ e zivskoaz : hausser les épaules.

    (1904) BSAB 9. An noter a zouchaz e ziouskoa hag a yeaz kwit.

    (4) Souchañ e benn : rentrer la tête dans les épaules.

    (1878) EKG II 135-136. a-hed moger ar vered, en eur zoucha va fenn.

    (1983) PABE 75. (Berrien) choucha, tr. «baisser, rentrer la tête.»

    B. (agriculture)

    (1) Buter (les pommes de terre).

    (1982) MABL I 136. (Lesneven) douarañ patatez, chouchañ' 'ne'o edo an dra-se. ●'Lakaat douar warno. ●(1982) MABL II 86. (Lesneven) douarañ : chouchañ ar patatez.

    (2) =

    (1975) UVUD 72. (Plougerne) Dac'houde e vehe paseet an tumper evit soucha ar gwiniz. Setu e vehe tri pe bevar ac'h pep tu gant eur rastell o kloza an dra-he, evit munuda an dra-he toud a choucha ar winiz.

    III. V. pron. réfl. En em souchañ : se blottir.

    (1935) NOME 7. Hag ar breur yaouank (…) en em souchas dindan ar pell hag a chenchas tu evit ober eur c'housk all.

  • souchenn .1
    souchenn .1

    f. –où

    (1) Souche.

    (1847) MDM 42. ne droc'hit quet ar souchennou-goez, nac ar skoultrou. ●(1849) LLB 663. a zoh troed ur souchen. ●718. a zoh er soucheneu. ●783. én ur grial a ziar ur souchen, / Er gavan e lar doh é saw un defouren. ●2080. a greiz ur gouh souchen.

    (1907) VBFV.bf 71a. souchen, f. pl. neu, tr. «souche, tronc.»

    (2) Souchenn-ed =

    (1964) BAHE 38/35. War-lerc'h ar balan 'oad boaz da zigeriñ ar valaneg : ur red-ed (pe ur souchenn-ed) a roe neuze.

  • souchenn .2
    souchenn .2

    m. (alimentation) Hydromel. cf. chouchenn

    (1907) VROJ 57. ar souchen douz ha mezvuz. ●(1923) KNOL 261. gant bier ha gant souchen. ●(1932) FHAB Mezheven 244. Meo oa gand ’r c’hovad souchenn. ●(1935) NOME 88. ar bistroiou milliget a vez gwerzet enno souchenn, odivi ha rom.

  • souchenn-ed
    souchenn-ed

    f. =

    (1964) BAHE 38/35. War-lerc’h ar balan ’oad boaz da zigeriñ ar valaneg : ur red-ed (pe ur souchenn-ed) a roe neuze.

  • souchenn-lagad
    souchenn-lagad

    f. (anatomie) Sourcil.

    (1931) VALL 704b. Sourcil, tr. «souchenn(-lagad) T[régor] f. pl. ou

  • souchet .1
    souchet .1

    adj.

    (1) Qui a la tête baissée.

    (1633) Nom 269b. Cernuus : qui tient la teste enclinée vers terre : vnan á delch ez pen anclinet en trese an douar, vn den souchet.

    (2) Dissimulé, caché.

    (1855) MAV 53. eul laer a oa souchet dindan he gwele. ●(1889) SFA 260. he zaouarn a zalc'he chouchet dirak an dud.

    (1911) SKRS II 192. he vestr a ra skouarn vouzar hag a jom souchet dindan he zillad vele.

    (3) sens fig. Sournois, dissimulé.

    (1911) BUAZperrot 91. ne oa Jenovefa nemed eur vaouez chouchet. ●339. eur gaouiad hag eur chouchet a zen. ●393. an dud chouchet. ●(1923) FHAB Meurzh 104. an dud a vez alïes chouchetoc'h ha fallakroc'h eget ar c'hizier. ●(1931) VALL 705a. Sournois, tr. «souchet

    ►[empl. comme subst.] Ober e souchet : cacher son jeu.

    (1909) FHAB Meurzh 69. diouz an dud m'ema en o zouez, e raio e jouchet da douelli gwelloc'h anezo. ●(1911) BUAZperrot 675. A bouez ober o chouchet e c'helljont kaout digemer e kastel Beuzit.

  • souchet .2
    souchet .2

    m. Hydromel.

    (1906) GWEN 6. chouchet a vez great gantan ive.

  • souchiñ
    souchiñ

    v. intr. Taller.

    (1934) BRUS 85. Taller, tr. «souchein

  • soud .1
    soud .1

    m. & adv. –où

    I. M.

    (1) Suture.

    (1774) AC 110. ar soudou a so pelleet an eil dioc'h eguile, tr. «les sutures sont très-écartées.»

    (2) Soudure.

    (1732) GReg 879a. Soudure, tr. «soudt.» ●Soudure d'or, tr. «Soudt aur.»

    II. Adv. A-soud : en adhérant.

    (1872) ROU 95b. Ar razed a red ouz stel ar gambr, a-zoud evel kellien, tr. «les rats courent au plafond en y adhérant comme des mouches.»

  • soud .2
    soud .2

    m.

    (1) Soude.

    (1909) FHAB Meurzh 73. kreski pouez an torzou soud. ●(1960) GOGO 228. (Kerlouan, Brignogan) il [le goémon] peut être aussi brûlé sur place pour en extraire la «soude» : ceci se dit «ober ar sūt» (ober ar sout) dont on retirera l'iode, «al liod» (an iod). ●229. on retire les «torzu sūt» (torziou soud).

    (2) Paotred ar soud.

    (2007) GOEMOn 76a. René Briand de l'Ile Grande nous raconte que les goémoniers qui venaient à Pors Gélen étaient appelés en breton : paotred ar soud.

  • soudadur
    soudadur

    m. Soudure, action de souder.

    (1744) L'Arm 363b. Soudure, tr. «Soudadur. m.»

  • soudaik
    soudaik

    voir souden

  • soudañ / soudiñ
    soudañ / soudiñ

    v.

    (1) V. tr. d. Souder.

    (1659) SCger 70a. ioindre, tr. «souda.» ●(1732) GReg 878b. Souder l'or, souder l'argent, tr. «soudta an aour, soudta an arc'hand.» ●(1744) L'Arm 363a. Souder, tr. «Soudein.. détt

    (1872) ROU 103b. Souder, tr. «Souda

    (1901) LZBg 59 blezad-2l lodenn 126. soudein ur sail, joentein ur hoédaj... ●(1929) MANO 164. Ar golo ploum a oa soudet mat war an arched.

    (2) V. pron. réci. En em soudañ : se souder.

    (1894) BUZmornik 529. den ebed goest da lavaret penaoz hag e pe leac'h oant en em zoudet [ann diou jadenn].

  • soudard
    soudard

    m. –ed

    (1) Soldat.

    (1612) Cnf 28a [lire : 38a]. an den à armou, ha soudard pe-heny à so en è seruig à bep amser.

    (1659) SCger 111b. soldats, tr. «soudardet, p. et.» ●(c.1680) NG 1653. Guet en ol soudardet. ●(1732) GReg 872a. Soldat, tr. «Soudard. p. soudarded.» ●Soldat de terre, tr. «Soudard divar zoüar.» ●Soldats de marine, tr. «Soudarded divar vor. soudarded vor.» ●(1744) L'Arm 360b. Soldat, tr. «Soudartt.. ardétt. m.» ●(1790) MG 150. payein er soudardèt-ce.

    (1834) SIM 68. ur soudard Breton na guitta qet e c'hiton. ●(1849) LLB 603. hur soudarded.

    (1907) PERS 39. ne oa ket eat da zoudard.

    (2) E soudard : quand on est soldat.

    (1909) FHAB C'hwevrer 48. eur zoun hudur bennag (...) desket gantan e soudard.

    (3) Yann Soudard : pesonnification du soldat.

    (1868) FHB 203/374b. dreist oll Ian zoudard, ar breser-mein, n'en deus peurvuia nemet guenneien rous da ziskuez. ●(18--) SBI II 260. A zaou wennec ha daou liard, / Cresco he bae da Iann zoudard !, tr. «croîtra la paie de Jean-Soudard.»

    (1909) KTLR 156. Ha Ian zoudard, teuler he zac'h leue var he ziskoaz hag en hent. ●(1919) BUBR 1/20. Pelec'h ema ar blijadur aze, emez Yann Soudard. ●(1931) FHAB Mezheven 231. Micher Yann Zoudard, neuze koulz ha breman ne veze ket kement-se a vall d'he c'hemerout.

    (4) Soudard war droad : fantassin.

    (1878) EKG II 200. korporal enn eil rejimant soudarded var droad.

    (5) Amzer-soudard : service militaire.

    (1908) KMAF 56. pa vo great da amzer-soudard ganit. ●(1915) MMED 276. oc'h ober ho amzer zoudard. ●(1921) PGAZ 84. n'o doa ket great ho amzer soudard.

    (6) fam. Chardon qui a poussé parmi les céréales.

    (1958) ADBr lxv 4/528. (An Ospital-Kammfroud) Soudarded, Saladenn, Kompagnunez, Articho : Termes imagés, utilisés par plaisanterie ou dérision, pour désigner les chardons qui poussé parmi les céréales. Les poils laineux qui s'en échappent au moment de la maturité sont appelés, dans un même esprit : bleo kicher (kizier).

  • soudardaj
    soudardaj

    m. Soldatesque.

    (1744) L'Arm 360b. Soldatesque, tr. «Soudardage. m.»

    (1907) VBFV.bf 71a. soudardaj, m., tr. «soldatesque.»

  • soudardañ
    soudardañ

    v. tr. d. Enrôler, incorporer.

    (1981) ANTR 143. Dre vloaveziad e soudarder ar bôtred yaouank.

  • soudarderezh
    soudarderezh

    m. Service militaire.

    (1929) FHAB Ebrel 129. Ar zoudarderez ha brezeliou hep distak Napoleon koz a stanke hent ar velegiach ouz ar baotred yaouank. ●(1942) FHAB Mae/Mezheven 158. e zoudarderez a reas er 18vet (...) Kerkent ha graet e zoudarderez gantan.

  • soudardez
    soudardez

    f. –ed Fille dévergondée.

    (1732) GReg 324a. Effrontée, mauvaise fille, tr. «soudardès. p. soudardesed.» ●878b. Soudart, fille devergondée, tr. «Soudardès. p. soudardesed

  • soudardiezh
    soudardiezh

    f. Militarisme.

    (1907) BOBL 19 octobre 160/2e. eul leorik eneb d'ar soudardiez.

  • soudek
    soudek

    adj. Qui contient de la soude.

    (1927) FHAB Gouere 146a. azot soudek pe azot soufrek.

  • souden
    souden

    adv. & adj.

    I. Adv.

    A. Soudain.

    (1499) Ca 187a. Souden vide in hastiff. ●(1612) Cnf 68b. Goudé ma oar em habillet souden eo ret stocaff d'an dou glin. ●(16--) DIalog 55. Rac na deué ar maruu yen, souden do surprenj, tr. «de crainte que ne vienne soudain la mort froide vous surprendre.»

    (1659) SCger 112a. soudain, tr. «souden.» ●soudainement, tr. «souden.» ●119b. tout a coup, tr. «souden.» ●172a. souden, tr. «incontinent.» ●(c.1680) NG 767. En trivet soudin a larou. ●(1732) GReg 878b. Soudain, aine, tr. «Soudèn

    ►[avec un v. au futur] Bientôt.

    (1732) GReg 95a. Bientot, dans peu de temps, tr. «soudeñ. soudenneiq.» ●(17--) EN 2640. soudenic, a gred din e voelin petra ehe. ●2900. souden e tisroou.

    (1866) LZBt Genver 76. Zouden e vo daou vla aboe ma vevan e-kreiz ann dud-man.

    (1919) BUBR 4/104. souden ez aimp. ●(1924) ARVG Eost 189. Trizek kant vlâ 'vo souden 'boue m'eo pedet an Otrou Sant Briak en parrouz Boulvriak.

    B. Loc. adv.

    (1) Soudaik-souden : tout à coup.

    (1851) PEN 92/139. ha mervel enan kerkent enan soudaic souden.

    (2) Souden-goude =

    (1727) HB 57. Souden ho coude me varvo.

    (3) Bremañ-souden =

    (1727) HB 139. Bremasouden, o va Salver, / En em gueffot var an Auter.

    (1824) BAM 209. evel hon deus lavaret bremâ-souden. ●(1857) HTB 11. hag a leinfeomp war eun dro breman souden. ●(1865) LZBt Gouere 13. Breman-zouden me a ielo kuoit diwar ar bed man.

    (4) Neuze-souden =

    (1727) HB 12. Hac en dêus bet neuse-souden / Ma exaucet ouz va pheden. ●(1728) Resurrection 2417. Eun el enem caffas gante neuse souden. ●(1763) Remed 481. neuse-souden dêvit a bep seurt louzaou crê hac a c'houez mat. ●(1766) MM 289. da gaout ar bez neuse-souden. ●(17--) EN 1794. hac an tad couesour adeuas neuse soudan, tr. «et le père confesseur vint alors aussitôt.»

    II. Épith. Soudain.

    (1633) Nom 256a. Morbus acutus, pernicialis : maladie soudaine & viste : cleufuet souden ha buhan.

    (1904) BOBL 10 décembre 12/2f. an neuz bet eur maro gwall zoudenn.

  • soudenamant
    soudenamant

    adv. Soudainement.

    (1905) BOBL 29 juillet 45/3b. maro zoudenamant en eur vêsa e chatal.

  • souderezh
    souderezh

    m. Soudure, action de souder.

    (1744) L'Arm 363a. Souder, action, tr. «Soudereah. m.»

  • soudeür
    soudeür

    s. Soudure, alliage fusible.

    (1633) Nom 248b. Chrysocolla, Auri gluten, terra viridis : non-nullis dicitur : cole à or, soudure d'or : soudeür aour. ●253b-254a. Ferrumen : soudure : soudeür.

    (1732) GReg 879a. Soudure, tr. «Soudéür ●Soudure d'or, tr. «soudéür aour.»

  • soudiakr
    soudiakr

    m. –ed (religion) Sous-diacre.

    (1659) SCger 113a. Soudiacre, tr. «Soudiacr.» ●(1689) DOctrinal 148. an Diacret, hac ar Soudiacret. ●(1790) MG 320. fin , dré forh pouisein ar-nehou, me mès el laqueit de changein a santimant, hac ingorto on é vou Soudiacr er Sant-Vaheu-men.

  • soudoublenn
    soudoublenn

    f. (charpenterie) Doublis.

    (1986) CCBR 79. (Brieg) Pour la pose des doublis / ar sou-doublenn.

  • soudur
    soudur

    f. Soudure.

    (1659) SCger 112b. soudure, tr. «soudur

  • soueed
    soueed

    voir soav .2

  • souet
    souet

    m. Souhait.

    (1530) J 176a (Resurection). Ha hoant meurbet ha souhaet bras / Dre se me ho pet a coudet glan, tr. « …une telle soif de vous revoir ! Je vous en conjure de toute le puissance de mon cœur… »

    (c.1687) VEach 75. pe dré hini en deueux bet ar graç de nem depetri, ha de nem dibrouilla anezo oll ha da reussissa heruez an darn muya ames é souhetou.

    (1862) BSH 9. Na gafan hini all hac a ve d'am souc'het. ●15. Leveret dîn, ma merc'h, pe oc'h santimantet / Pe nan, d'ober brema ar pez so em souhêt ?

  • souetiñ
    souetiñ

    v. tr. d. Souhaiter.

    (1575) M 1575. Ooar (sic) se mar souhetez ez dezuez diuezaff, / Midyff hat mat ha dyn, da em determin scaff, tr. « Donc si tu souhaites, à ton dernier jour / Moissonner de la semence bonne et digne, détermine-toi vite »

    (c.1687) VEach 10. ne ell é calon souhetty netra dauantach. ●30. Mar en deueüs souhettet chom gueneomp, dindan ar speçou sempl, ha coruptibl à bara, hac à guin. ●88. hac é berr amser euoé rentet é iec'het deza quer parfet ha mac'h alsé souhetti.

    (18--) SAQ II 225. da zouheti bloavez mad da m'zad ha da m'Mamm !

  • souezh .1
    souezh .1

    adj.

    I. (en plt de qqn)

    (1) Bezañ souezh : être étonnant.

    (1659) SCger 78b. ce n'est pas merueille, tr. «nequet souez quement-se.»

    (1890) MOA 74. Ne ket souez, tr. «ce n'est pas étonnant (ce n'est pas un étonnement.»

    (1905) KANngalon Du 540. Souez eo nag ez eus c'hoaz er bed ma tud diskiant ha dizesk ! ●(1906) KANngalon Genver 26. Na pebez kem ! Souez eo ! ●(1912) KANNgwital 110/2. ha souez eo ne talvesfe ket kement dezhan mont da gommunia. ●(1932) BSTR 98. N'eo ket souez an dra-ze.

    (1) Bezañ souezh gant ub. : trouver étrange.

    (1659) SCger 54a. ie trouve etrange, tr. «souez eo guenên

    II. (en plt de qqc.) Étonné.

    (1732) GReg 897b. Je suis surpris que, tr. «soüez oun.»

  • souezh .2
    souezh .2

    m. –où

    (1) Étonnement.

    (14--) N 266. Dre ma hunfre dif ez e reuelet / Monet hep soez en dez da clas (lire : clasq) goezet, tr. «Il m'a été révélé en songe / (Que je dois) aller hardiment, dans le jour, chercher des bêtes sauvages.» ●(1499) Ca 186a. Soez vide in maruaill Jtem hic stupor / oris g. esbahissement. b. soez.

    (1732) GReg 13a. Avec grande admiration, tr. «gand ur soüez vras.» ●375a. Étonnement, surprise, admiration, tr. «Souëz. Van[netois] souëh

    (1857) LVH 19. guélet guet paud a souéh.

    (1903) MBJJ 235. Mar goc'h souezet euz ze, setu aman peadra da zispenn ho souez. ●(1913) FHAB Ebrel 127. goude eur pennad souez. ●(1921) GRSA 221. Skriù e hra er honzeu-sé get souéh ha kounar.

    (2) Ober souez : s'étonner.

    (1557) B I 685. Cheden an aroez na ra soez a coez dit, tr. «voilà le sort qui t'est réservé, ne t'en étonne pas.»

    (3) Ober souezhoù bras : s'étonner grandement.

    (1855) BDE 74. En illis e hra souéheu bras, a pe gonsidér penaus ne huès chet bet dongér é hobér hou tameurance étré digosté ur Huerhiés pur ha glan.

    (4) Kemer souezh : s'étonner.

    (1878) EKG II 42. Arabat eo d'eoc'h kemeret souez o velet ac'hanon o sellet ker pis-se ouc'h an traou.

    (5) Kavout souezh en udb. : s'étonner de qqc.

    (1912) KANNgwital 118/181. Krial a reont neuze : piou a gavfe souez en dra-ze ?...

    (6) Mont e souezh =

    (1952) LLMM 34/49. (Douarnenez) Mont e souezh.

    (7) Kouezhañ en e souezh =

    (1952) LLMM 34/49. (Douarnenez) Kouezhañ en e souezh.

    (8) Bezañ souezh gant ub. : s'étonner.

    (1659) SCger 172a. souez eo guenên, tr. «ie m'estonne.»

  • souezhamant
    souezhamant

    m. Étonnement.

    (1905) HFBI 386. ar souësamant hen dévoa bet.

  • souezhañ / souezhiñ
    souezhañ / souezhiñ

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Étonner.

    (1732) GReg 13a. Donner de l'admiration aux gens, tr. «Soüeza an dud.» ●375b. Étonner, surprendre, troubler, jetter dans l'admiration, tr. «Souëza. pr. souëzet. Van[netois] souëheiñ

    (1910) MBJL 165. souezi tud ar c'harter.

    (2) Admirer.

    (1847) BDJ 632. Dighorit hon daoulagad da zoüeza ho marzou, tr. (GMB 632) «pour admirer vos merveilles.»

    (3) Bezañ souezhet war ub. : être étonné de l'attitude de qqn.

    (1792) BD 908. soueset bras on voarnout pas cleuan erguisse, tr. «Je suis grandement étonné de t'entendre ainsi.»

    (4) =

    (c.1500) Cb 24b. g. merueiller / louer aucune chose. brito. soezaff / meuliff vn dra.

    II. V. intr. S'étonner, être admiratif.

    (1499) Ca 186a. Soezaff. g. estre ebahi.

    (1659) SCger 46b. s'ebahir, tr. «soueza.» ●172a. soueza, tr. «s'estonner.»

    (1902) PIGO I 207. Matilin a zoueze, o welet chas al liou-ze.

    III. V. pron. réfl. En em souezhiñ : s'étonner.

    (1838) OVD 46. hum souéhet é huélet quemend a dud.

    IV. Souezhet evel un teuzer kloc'h : voir kloc'h.

  • souezhenn
    souezhenn

    f. –où

    I.

    (1) Étonnement.

    (1868) FHB 167/97a. ne deuent ket euz ho souezen.

    (1939) MGGD 28. eur souezenn hag eun tammig nec'h.

    (2) Surprise désagréable.

    (1872) ROU 104b. Surprise désagréable, tr. «Souezenn

    II. [en locution]

    (1) Kaout ur souezhenn : être désappointé.

    (1872) ROU 80b. Il a été désappointé, tr. «Ur zouezenn en d-euz bet

    (1915) HBPR 24. Mez beza ho devoa (lire : ho devoe) eur zouezen. ●109. Kaout a rea d'hezo ho dije gellet eaz paka preiz. Evit eur vech, ho doa bet eur zouezen.

    (2) Pakañ (ur) souezhenn : être désappointé.

    (1876) TDE.BF 582a. Souezenn, s. f. C[ornouaille], tr. «En style familier, on dit : paka eur souezenn, être surpris.» ●(1889) ISV 131. Ar vicherourien a ia e kær (…) a bak alies souezen. ●353. Ma sonch d'ar moroc'het-ze e zeont d'hon lonca en eur c'hinaouat, e pakint eur souezen. ●(1890) MOA 246a. Éprouver une surprise, tr. «paka eur zouezenn

    (3) Kaout souezhenn ouzh : être surpris par.

    (1864) SMM 52. nag a dud o deus bet souezen dioc'h ar maro.

  • souezherez
    souezherez

    f. –ed Femme qui reste à rêver sans rien faire.

    (1977) PBDZ 525. (Douarnenez) souezherez, tr. «femme qui reste à rêver sans rien faire.»

  • souezhet
    souezhet

    adj.

    (1) Étonné.

    (1499) Ca 186a. g. esbahiz. Jtem attonitus / ta / tum. b. soezet.

    (c.1680) NG 1660-1661. Jesus ol er gouias / Hac ou gouré souhet.

    (1849) LLBg III 131. Ind er cheleu suéhet. ●(1896) GMB 632. On dit en tréc[orois] zouhet étonné.

    (1906) HIVL 145. Na souéhétet é ean. ●(1921) BUFA 105. dirak er bobl souéhet. ●(1925) SFKH 16. meit souéhetoh e oé hoah. ●(1929) DIHU 212/224. Soéhetoh é berpet Logunéhiz.

    (2) Menel souezhet : être surpris.

    (1902) PIGO I 143. Heman a vanaz souezet-tre.

  • souezhetaat
    souezhetaat

    v. intr. Devenir de plus en plus étonné.

    (1902) PIGO I 160. Personik a ye war souezetâd.

  • souezhus
    souezhus

    adj.

    I.

    (1) Attr./Épith. Étonnant.

    (1732) GReg 375a. Etonnant, ante, merveilleux, tr. «souëzus. Van[netois] soëhus

    (1876) TDE.BF 582a. Souezuz, adj., tr. «Etonnant, surprenant.»

    (1921) GRSA 238. treu souéhus e laret dein.

    (2) [empl. comme subst.]

    (1970) BRUD 35-36/145. Moarvad ivez abalamour ar zouezuz a zen-ze, war desteni R.-Y. Kreston, a gave da weloud a-dost.

    II. Adv.

    (1) Étonnament.

    (1935) BREI 414/3d. Brao souezus evel ma oa darn eus ar skridou wallonek.

    (2) D'une manière étonnante.

    (1933) ALBR 74. ar gwinizennoù tennet [o freuza] a skodo hag a gerao souezus.

  • soufitañ
    soufitañ

    v. intr. Suffire.

    (1499) Ca 187a. Souffitaff. g. souffire. ●(1575) M 1155-1156. Da den en oat parfet, ne soufyt quet seder, / Euyt dellit Ioa prop, cessaff á drouc ober, tr. «A l'homme à l'âge de raison il ne suffit pas sûrement, / Pour mériter le bonheur parfait, de cesser de mal faire.»

  • souflam
    souflam

    m. –où

    (1) Effroi.

    (1659) SCger 34a. craindre, tr. «souflam.» ●48a. effroi, tr. «souflam.» ●(1732) GReg 324a. Effroy, ou effroi, tr. «soufflam.» ●880b. Souleur, crainte violente & subite qui fait blêmir, tr. «Soufflam

    (2) Affres de la mort.

    (1659) SCger 4b. Affre, tr. «souflam

    (1927) GERI.Ern 565. souflam m., tr. «Affres (de la mort).» ●(1931) VALL 13b. Affres de la mort, tr. «souflam m.» ●(1935) BREI 396/2d. Gwell eo d'in ho kaout pare, eget ho kwelout er souflammou !

  • souflet
    souflet

    s. Soufflet.

    (1499) Ca 187a. Soufflet. g. idem. ●(1633) Nom 164b. Follis : soufflet : soufflet. ●196b. Follis : soufflet à souffler : soufflet euit huezaff.

    (1659) SCger 112b. souflet pour souffler, tr. «souflet

  • souflez .1
    souflez .1

    f. –ioù Soufflet (instrument).

    (1869) KTB.ms 14 p 130. o c'houeza ann tan gant eur soufflez vraz.

    (1903) ADBr xviii 347. o tic'houeza vel eur souffles.

  • souflez .2
    souflez .2

    f. (?) argot de la Roche-Derrien (?) = (?) Pimbêche (?).

    (1958) BAHE 14/5. Biskoazh kement all ! Ar ratoned gant o brezhoneg hag an div souflez-se gant o saozneg !

  • soufr
    soufr

    m.

    (1) Soufre.

    (1499) Ca 187a. Souffr. g. souffre. ●(1633) Nom 250a. Sulphur, metallum viuax, sulphur viuum & fossile : soulfre vif & naturel : Est & factitium siue mortuum : soulfre contrefait : soufr beu, soufr countrefættet. ●(1650) Nlou 577. Hac vn riuier souffr leun à gouffrou, tr. «et une rivière de soufre pleine de gouffres.»

    (1659) SCger 112b. soufrre, tr. «soufr.» ●(c.1680) NG 883. ur vlas soufrë ha puant. ●(1732) GReg 879b. Soufre, mineral gras & vitriolique, tr. «Soufl. soufr.» ●(1763) Remed 481. daou onç soufr malet. ●(1792) HS 38. enn néan (...) e zigarguass ar er hérieu criminel-hont (...) ur hréhélat chouffre ha tan ou laquass é peudre hac é ludu.

    (1824) BAM 49. ul lenn a dan hac a soufr. ●(1854) GBI I 226. Lakit soufr hag alun gant-hi ! tr. «enduisez-la de soufre et d'alun !» ●(1857) HTB 60. souffr fleriuz.

    (1903) MBJJ 52. soufr berv ha bep sort treo teuzet. ●(1904) DBFV 38b. choufr, m., tr. «soufre.» ●(1937) DIHU 310/247. aveit derhel ur vechen soufr én ur fust.

    (2) Bleuñv-soufr : fleurs de soufre.

    (1895) FOV 239. Bleu-chouffr zou ur mantal ha n'en dé ket mizuz ! tr. «La fleur-de-souffre ne coûte pas cher.»

  • soufrañ / soufriñ
    soufrañ / soufriñ

    v. tr. d. Ensoufrer, soufrer, mécher.

    (1732) GReg 350a. Ensouffrer, enduire de souffre quelque vaisseau, tr. «soufra toñnellou, fustou &c.» ●879b. Soufrer, enduire de soufre, où exposer à la fumée du soufre, tr. «Soufla. pr. souflet. soufra. pr. soufret. Van[netois] soufleiñ. soufreiñ.» ●(1744) L'Arm 456b. Mécher, tr. «Choufrein gùin.»

    (1876) TDE.BF 582a. Soufra, v. a., tr. «Soufrer.»

    (1904) DBFV 38b. choufrein, v. a., tr. «soufrer.» ●(1909) BOBL 13 mars 220/2d. Mad eo souffri ar barrikennou evit ma chomo dous ar chistr. ●(1914) DFBP 120a. ensouffrer, tr. «Soufra

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...