Devri

Recherche 'pen...' : 384 mots trouvés

Page 2 : de penn-brech (51) à penn-kozh (100) :
  • penn-brec'h
    penn-brec'h

    [penn + brec'h]

    m. Kaout penn-brec'h : avoir le bras long.

    (1942) VALLsup 24b. Kaout penn-brec'h, tr. «avoir le bras solide, et avoir le bras long, au fig. avoir assez de force ou de capacité pour… kaout penn-brec'h awalc'h evit. »

  • penn-brezel
    penn-brezel

    [mbr pen á bresel < penn + brezel]

    m. pennoù-brezel (domaine militaire) Chef de guerre.

    (1633) Nom 126b. Augustale : pauillon ou tente du Chef de guerre : pauillon pe vn goloen á pen á bresel. ●191a. Manubiæ : le butin du chef de guerre : an butin á pen á bresel, da lauaret eo, ves an re brassaff.

  • penn-bronn / penn-ar-vronn
    penn-bronn / penn-ar-vronn

    [mbr pen an broun < penn + bronn]

    m. (anatomie) Mamelon, tétin.

    (1633) Nom 21a-b. Papilla : le tetin, ou le petit bout de la mammelle : pen an broun (lire : bronn).

    (1931) VALL 444b. Mamelon, tr. «penn-bronn

  • penn-chatal
    penn-chatal

    [penn + chatal]

    m. (agriculture) Tête de bétail.

    (1867) MGK 9. evel eur penn-chatal. ●88. ezen, pennou-chatal.

    (1932) KWLB 5. gwerza pe brena eur penn-chatal.

  • penn-da-benn
    penn-da-benn

    [brpm penn-da-benn < penn + da .7 + penn]

    adv., prép. & adj.

    I. Loc. adv.

    (1) Entièrement.

    (1894) BUZmornik 117. Ann idol-ma a ioa kaer ha skeduz meurbed : alaouret oa penn-da-benn ha tu ha tu.

    (2) D'un bout à l'autre, tout du long.

    (1732) GReg 113a. Depuis un bout jusqu'à l'autre, tr. «penn-da-benn

    (1857) CBF 17. kant leo evel-se, ribin diribin penn-da-benn.

    (1907) PERS 224. anez da ze n'helje ket mont penn-da-benn. ●(1912) BUAZpermoal 739. an ôtrou 'n eskob a reas e zougen en ruioù kêr, ha miraklou eleiz a c'hoarvezas pen-da-ben.

    II. Loc. prép.

    (1) Tout le long de.

    (1912) MMPM 8. en eur skigna penn da benn an hent ar spount hag ar maro.

    (2) Penn-da-benn gant : tout le long de.

    (1862) BBR 2. Penn da benn gand ann hent a ia da Remungol, tr. «tout le long de la route qui méne à Remungol.»

    (1908) PIGO II 23. Pen-da-benn gant an hent. ●(1910) MAKE 51. En eur vont penn da benn gant ar ruiou. ●(1955) STBJ 8. int bet eet da Garaez, penn-da-benn gant ar Stêr Aon. ●136. e kerzis war-zu kêr, penn-da-benn gant riblenn zimant ar ru. ●(1957) BRUD 2/43. E leh mond (...) war an hent-karr (...) e kavas furroh kerzed gand ar wenodenn a yee penn-da-benn gantañ. ●(1964) ABRO 17. Petra a oa a-dreñv an tevennoù-se, hedet penn-da-benn gant ur renkennad kerreg lemm. ●(1996) CRYK 171. Na penn-da-benn gant an hent, tr. «Tout le long du chemin.»

    (3) Penn-da-benn da : tout le long de.

    (1936) TKAL I 35. Lip-e-bao a redas eun anken vras penn-da-benn da livenn e gein. ●81. hag an avel a c'houez ken c'houek er gwez pupli, penn-da-benn d'ar stêr vras ! ●(1936) TKAL II 55. an dour-c'houez a zevere penn-da-benn d'e gorf. ●(1962) GERV 52. e-keit ha ma rede krenienn ar maro penn-da-benn d'e gorf.

    (4) Penn-da-benn ag : tout le long de.

    (1986) GEVU v 112. (Pouldahu) penn-a-benn hag an daol, tr. «le long des tables.»

    III. Épith.

    (1) Pok penn-da-benn : baiser érotique.

    (1838) CGK 24. Leveret din moëreb Cato, voant quet pocqo pen da ben ?

    (2) Gwiskamant penn-da-benn : complet.

    (1926) FHAB Ebrel 144. al lodenn vras eus ar franmasoned n'o doa ket ho gwiskamant penn-da-benn. ●(1933) BLGA 14. 'c'h eus ket soñj em boa bet eur gwiskamant penn-da-benn evit pardon ar Werc'hez.

  • penn-dall
    penn-dall

    [penn + dall .1]

    m.

    (1) (jeu) Colin-maillard.

    (1876) TDE.BF 506b. C'hoari penn-dall, tr. «jeu de colin-maillard.»

    (1907) VBFV.bf 59b. pendal, m., tr. «colin-maillard.»

    (2) (zoologie) Logod-penn-dall : chauve-souris.

    (c.1718) CHal.ms i. chauue souris, tr. «asquel crehen, pl. Esquel crehen. a Ing[uiniel] on dit, logoden pen toul, logoden pen dal.» ●(1732) GReg 159a. Chauve-souris, tr. «Van[netois] logodeñ peñ dall.» ●(1744) L'Arm 364b. Souris-Chauve, tr. «Logodeenn-peenn-dal

    (1856) VNA 24. une Chauve-Souris, tr. «ul Logoden-pèn-dal.» ●(1876) TIM 91. En hiaul e laqua el legod-pèn-dall de guhein.

    (1907) VBFV.bf 48a. logoden pen-dal, f., tr. «chauve-souris.» ●(1912) BUEV 72. el loñned hanùet logod pendal. ●(1932) GUTO 26. askelleu èl logod-pendal. ●(1982) PBLS 490. (Sant-Servez-Kallag) ul logodenn penn-dall, tr. «une chauve-souris.»

  • penn-daoulin
    penn-daoulin

    [penn + daoulin]

    m.

    (1) (anatomie) Genoux.

    (1929) MKRN 46. Oc'hpenn hanter-kant bragou bras / Tre d'ar penn-daoulin a riskas ! tr. «Plus de cinquante bragou-bras glissèrent jusqu'au ras du genou.»

    (2) (marine) =

    (1979) VSDZ 5. (Douarnenez) hemañ eo an doublaj : lod lavar deuzoutañ «ar penn-daoulin», met n'eo ket gwir : hennezh an doublaj… hennezh a ra an asamblaj deus an daou benn. Hemañ ar c'hambon, hemañ ar mumpr, hag hemañ an doublaj, tr. (p. 174) «Tu as encore le doublage : certains appellent cela le genou, mais il faut dire «le doublage» ; cela sert à relier les deux côtés. Voci l'allonge des fonds, la membrure et le doublage.» ●7. Ar re gozh lavare ar penn-daoulin deus an doublaj, tr. (p. 176) «Les anciens appelaient ce doublage «le genou.».

    (3) Mont war e benn-daoulin : s’agenouiller.

    (1994) BRRI 25. Aet eo an archerien war o fenn-daoulin evit dirouestlañ an tali-moan diouzh korf ar martolod yaouank.

  • penn-der-benn
    penn-der-benn

    voir penn-dre-benn

  • penn-dibenn .1
    penn-dibenn .1

    [penn + dibenn .2]

    adj.

    (1) Attr./Épith. = (Parole) (?) Sans queue ni tête (?).

    (1891) CLM 27. goudé ean e laras ur gonz pen-diben.

    (2) Adv. En désordre.

    (1904) LZBg Gwengolo 223. mes pen diben é té é dreu getou.

  • penn-dibenn .2
    penn-dibenn .2

    [penn + dibenn .2]

    adv. D'un bout à l'autre.

    (1872) GAM 12. Evid lakaat ar pesked da zireded, e vez plantet ann igen, penn dibenn er vuzugen.

  • penn-dotu
    penn-dotu

    [penn + dotu .2]

    m. Tête de Turc.

    (1942) VALLsup 165b. Tête de Turc, fig., tr. «penn-dotu.» ●Nous ne sommes pas des Têtes de Turc, tr. «n'eo ket pennou-dotu a zo ac'hanomp («Breiz», 17 du 1935).»

  • penn-dre-benn / penn-der-benn
    penn-dre-benn / penn-der-benn

    [mbr pen dre pen < penn + dre / der + penn]

    adv. & prép.

    I. Adv.

    (1) D'un bout à l'autre, tout du long.

    (1632) Qu II 127. Percer tout outre, tr. «toullafpen dre pen

    (1732) GReg 113a. Depuis un bout jusqu'à l'autre, tr. «Van[netois] penn-der-benn.» ●(1744) L'Arm 36a. Depuis un bout jusqu'à l'autre, tr. «Peenn-d'er-beenn.» ●221a. Tout du long, tr. «Peenn d'er beenn

    (1829) CNG 135. Seih-vlai-ar-n'uguênt pèn-d'er-bèn. ●(1849) LLB 172. Ol é mant én ilis de ben kours en ovren / Ha hi hleuèt e hrant a galon pen d'er ben. ●711-712. Lod, aveid ou lakat a stedeu pen der ben [er gué]. ●1133-1134. un houlten / E rid ag er balog ar er bruch pen d'er ben.

    (1903) JOZO 119. Hui e hues héliet en hent fal pen-der-ben. ●(1908) NIKO 58. reih ha guir penderben. ●(1925) IZID 13. Me hra (…) me labour pen-d'er-ben. ●(1927) GERI.Ern 452. Penn-da-benn, penn-dre-benn, V[annetais] penn-der-benn, tr. «d'un bout à l'autre.» ●(1928) DIHU 199/14. un huvré ken pouilet pen-dre-ben e zeli spurmantein un dra benak. ●(1932) GUTO 14. gouzanù pen-der-ben er goalauz. ●(1939) RIBA 1. ken n'em boa laret deoh en doéré pen-der-ben.

    (2) Complètement, entièrement.

    (1829) CNG 42. Eit ma tisquehemb pèn-d'er-bèn / Er péh e gommant hou Lézen. ●(1867) MGK 49. A zraill hag a zispenn / Sac'h ar vaot penn-dre-benn. ●(1896) HIS 14. losket ind bet pen d'er ben. ●79. Draillet e oé bet é gorv, ha breinein e hras pen d'er ben.

    (1921) DIHU 116/203. Ar blasen er Linseu, goleit a dud pen-d'er-ben. ●(1927) GERI.Ern 452. Penn-da-benn, penn-dre-benn, V[annetais] penn-der-benn, tr. «entièrement.» ●(1939) RIBA 20. Iaheit on pen-der-ben.

    (3) Épith. Complet.

    (1856) VNA 67. un habit complet, tr. «un Habit pèn-d'er-bèn

    II. Loc. prép.

    (1) Penn-dre-benn / Penn-der-benn da : tout le long de.

    (1910) DIHU 62/121. Pen-dre-ben d'en hent, me fri ne hré nameit goédein. ●(1925) DIHU 172/350. E red rusadeu ru pen-der-ben d'ou ruieu. ●(1932) BRTG 115. dihoal dohtè a vregonsal hag a vrechen, pen-dre-ben d'en hent.

    (2) Penn-dre-benn ouzh / Penn-der-benn doc’h : tout le long de.

    (1896) HIS 139. Divir e hré er goed pen d'er ben doh é gorv.

    (3) Penn-dre-benn / Penn-der-benn dre : tout le long de.

    (1927) DIHU 192/277-278. ma vo unañnet endro Breih, reit dehi ur pen, ur galon, ha goahiad e gaso er goed pen-der-ben drèzi.

    (4) Penn-dre-benn / Penn-der-benn gant : tout le long de.

    (1903) JOZO 45. Ha neoah pen-der-ben get me hent é kerhen.

  • penn-du
    penn-du

    [penn + du .1]

    m. pennoù-du (blason populaire).

    (1911) DIHU 71/255-256. Penneu bras Lanngedig e zou merchañned a hendaral. Deu morhanù nen dé ket rè eùé d'ur barréz ker bras! E Kistinig e larér a ré Lanngedig : Ré Lanngedig, penneu bras, / Penneu potin dré en dias / Sanklen, gunéhen / Tokeu éhén ar ou fen / É monet d'en overen. Laret e vé hoah é léh aral : Ré Lanngedig, penneu du / E hra kranpoeh get ludu / Aveit armerh ou gunéhtu ! Nezé é mant peruéh mat alkent !...

  • penn-e-benn
    penn-e-benn

    [brpm penn + e .1  + penn]

    adv. D'un bout à l'autre.

    (1732) GReg 113a. Depuis un bout jusqu'à l'autre, tr. «penn-ê-benn

  • penn-ed
    penn-ed

    [mbr pen eth, brpm penn-ed < penn + ed]

    m. pennoù-ed (agriculture) Épi.

    (1633) Nom 74a. Spica : espy de blé : tamoüesen pe pen eth.

    (1732) GReg 359b. Epi, le haut du tuyau du blé, tr. «penn-ed. p. pennou-ed

    (1857) CBF 88. Ar pennou-ed a zo bouron, tr. «Les épis sont bien pleins.» ●(1866) FHB 66/109a. Seiz toc'haden, pe seiz penn-ed, leun ha kaer a zave var ar memez plouzen. ●(1876) TDE.BF 506b. Penn-ed, s. m., tr. «Epi de blé ; pl. pennou-ed

    (1900) MSJO 4. seis penn-ed kaer ha leun a c'hreun var ar memes koloen. ●(1932) ALMA 86. Pa deuas ar gorzen da benna, ar penn-ed da voda. ●(1957) BRUD 1/105. (Med dizale e klevis eun trouzig trist, heñvel ouz mouez eur hlohig-kañv, hijet bep eur mare.) Hanter-vouget a-wechou ha pellig etre pep hini, e tassone goustadig ar hlohadou, o koueza hini ha hini, evel greun o tizhilia diouzh pennou-id re ao.

    ►absol.

    (1710) IN I 162. Ruth o testum pennou varlerc'h medeurien Boos.

  • penn-en-deiz
    penn-en-deiz

    [brpm pen-én-dé < penn + en .5 + deiz]

    m. Demi journée.

    (1790) MG 185. mameu (...) e lausq bugalé ur pèn-én-dé de grial én ou havèll.

  • penn-etev
    penn-etev

    [mbr penn eteau, brpm penn-etéau < penn + etev]

    m. Tison.

    (c.1500) Cb 80a. [eteau] Jtem ignifulcium / cij. b. penn eteau.

    (1732) GReg 924b. Le gros tison, le tison de Noël, tr. «ar penn-etéau

  • penn-evit-penn
    penn-evit-penn

    [brpm penn evit penn < penn + evit + penn]

    adv.

    (1) Renversé, sens dessus dessous.

    (1732) GReg 278b. Sans dessus-dessous, ou sens dessus-dessous, tr. «Penn evit penn.» ●430b. On dit qu'un homme n'est qu'un arbre fourchu renversé, tr. «Lavaret a rear penaus an dèn a so ur vezen fourchecq lecqeat penn-evit-penn

    (2) Chamboulé.

    (1920) MVRO 44/4d. Ha setu ar baradoz nec'hetoc'h eget biskoaz. Doue, an holl sent, an holl eled a yoa penn-evit-penn.

  • penn-fall
    penn-fall

    [penn + fall]

    m.

    (1) Mauvaise tête.

    (1931) VALL 737a. mauvaise tête, tr. «penn-fall C[ornouaille].»

    (2) C'hoari e benn-fall : faire sa mauvaise tête.

    (1931) VALL 737a. faire la mauvaise tête, tr. «c'hoari e benn-fall

  • penn-fard
    penn-fard

    [penn + fard .4]

    m. (marine) Cordage.

    (1925) DIHU 169/290. (Groe) Penfart, tr. «(s. m.) amarre.» Dastumet get Bleimor. ●(1944) GWAL 163/162. (Ar Gelveneg) Ur penn-fard a reer eus un tamm kordenn-lestr.

  • penn-fust
    penn-fust

    [penn + fust]

    m. Femme sans ordre.

    (1931) VALL 298b. Femme sans ordre, tr. «penn-fust

  • penn-garb
    penn-garb

    [penn + garb ; cf. garbig]

    m. (entomologie) Frelon.

    (1931) VALL 320a. Frelon, tr. «V[annetais] penn-garb

  • penn-garmenn
    penn-garmenn

    m. (entomologie) Frelon.

    (1931) VALL 320a. frelon, tr. «penn-garmenn pl. penneu- garmenned

  • penn-glin
    penn-glin

    [mbr pen an glin, brpm penn ar c'hlin < penn + glin]

    m. (anatomie) Partie saillante du genou.

    (1621) Mc 110. oz derchel an daou dorn croaset voar pennou'n daou glin. ●(1633) Nom 24b. Genu : genuïl : an glin, pen an glin. ●116b. Tibialia : chausses basses, chausses iusqu'au genoüil : lezrou isel bettè pen an glin.

    (1732) GReg 456a. L'éminence du genou, l'entre-nœud du genou, tr. «Penn ar c'hlin, pennou an daoulin

    (1876) TDE.BF 507a. Penn-glin, s. m., tr. «La partie saillante du genou.» ●(1878) EKG II 295. Ho taou benn-c'hlin.

  • penn-gouloù
    penn-gouloù

    [penn + gouloù]

    m. Bougie.

    (1835) AMV 71. en eur zerc'hel en e zorn eur penn goulou.

    (1938) DIHU 330/193. deu ben gouleu baùous.

  • penn-gwerzenn
    penn-gwerzenn

    [penn + gwerzenn]

    f. (littérature) Hémistiche.

    (1931) VALL 357a-b. Hémistiche, tr. «penn-gwerzenn m.» ●Les deux hémistiches, tr. «an daou benn-gwerzenn

  • penn-ha-korf
    penn-ha-korf

    [brpm penn ha corf < penn + ha .1 + korf]

    adv. Des pieds à la tête.

    (1732) GReg 18a. Affubler, couvrir entierement, tr. «goléi penn ha corf.»

  • penn-ha-penn
    penn-ha-penn

    [penn + ha .1 + penn]

    adv. À la suite.

    (1982) MABL I 145. (Lesneven) Penn-ha-penn 'vezent o zeir [kezegenned] n'e' ket skoaz-skoaz. (…) Dac'h ar pomper 'veze lakaet tri loen penn-ha-penn ha dac'h an alar daou. Dac'h a' pomper e veze lakaet an eil dirak egile, tri dac'houtañ penn ha-penn. ●(1990) TTRK 120. daou di penn-ha-penn.

  • penn-ha-pilhon
    penn-ha-pilhon

    [brpm peenn ha pillon < penn + ha .1 + pilhon]

    adv. Complètement.

    (1744) L'Arm 133b. Engloutir, tr. «Lonquein peenn ha pillon.» ●384b. Totalement, tr. «Peenn ha pillon.» ●386a. Tout, te, tr. «Burlesquement, Peenn ha pillon

  • penn-herr
    penn-herr

    [brpm /ben err < penn + herr]

    m.

    (1) Élan.

    (1890) MOA 232a. Élan, tr. «penn-herr, m.»

    (2) Kemer e benn-herr : prendre son élan.

    (1766) MM 961. quemeret he ben err souden, tr. «Il prend son élan presto.»

    (1868) KMM 184. e doare pa vise bet o kemeret e benn-err ac e lans varzu an Ee. ●(1878) EKG II 24. Kemeret a riz penn-her, ha mont a riz adreuz ar goueriou bian.

  • penn-hoc'h
    penn-hoc'h

    [penn + hoc'h .1]

    m.

    (1) (zoologie) Porc.

    (1905) FHAB Du/Kerzu 178. eur choten pennoc'h. ●(1926) FHAB Gwengolo 359. ken fall ma n'en defe ket he debret an direüsa pen-oc'h.

    (2) (habillement) Sac'h penn-hoc'h : sorte de coiffe du Cap-Sizun.

    (1912) BSAf xxxix 289. C'est encore aujourd'hui le palin Keign-oc'h de Pont-l'Abbé et le sac Pen-Oc'h du Cap sizun.

  • penn-kab
    penn-kab

    voir penngab

  • penn-kamm
    penn-kamm

    [penn + kamm .1]

    m. Extrémité courbe (d'une crosse).

    (1926) FHAB Ebrel 152. E penn-kamm e vaz-eskob.

  • penn-kaoz
    penn-kaoz

    voir pennkaoz

  • penn-kap
    penn-kap

    voir penngab

  • penn-karre
    penn-karre

    m. pennoù-karre (ichtyonymie) Grondin.

    (1941) FHAB Gwengolo/Here 90. (Tregon ha tro-dro) Pennou-karre = pesked hag [a] raer anezo e galleg : grondins.

  • penn-kaz
    penn-kaz

    [brpm pencaz < penn + kaz .3]

    m. Semblant.

    (1659) SCger 109b. il n'en fait aucun semblant, tr. «ne reman, pencaz, pe feçon, pe nep discuez.»

  • penn-kazh
    penn-kazh

    [penn + kazh]

    m. (ornithologie) Hibou.

    (1924) SBED 41. Soñnen hirvoudus er pen-kah. ●(1931) VALL 360b. Hibou, tr. «penn-kah V[annetais] m.» ●(1970) GSBG 81. (Groe) penn-kazh, tr. «hibou. (litt. tête de chat).»

  • penn-kef
    penn-kef

    [mbr penn queff, brpm penn-qef < penn + kef]

    m.

    (1) Souche (d'un arbre).

    (1732) GReg 878a. Souche, tronc qui reste en terre après l'arbre coupé, tr. «penqeff. p. pen-qivyou

    (2) sens fig. Souche (d'une famille).

    (1732) GReg 878a. Souche, chef d'une famille, celui de qui elle sort originairement, tr. «penn-qeff

    (1876) TDE.BF 507b. Penn-kef, s. m. tr. «Chef de race.»

    (3) Tison.

    (1499) Ca 79b. [eteau] Jtem hic torris / ris. g. tison demy ars. Jtem ignifulcium / cii. b. penn queff. ●155b. Penqueff vide in eteau.

  • penn-kentañ
    penn-kentañ

    [penn + kentañ]

    m.

    (1) Commencement, début.

    (1866) FHB 72/157b. ar gaouleden hag ar penn kenta eus ar vouzellen vras. ●(1868) FHB 158/12b. n'oz peuz nemed ar penn kenta euz ar furnez. ●(1876) TDE.BF 507b. Penn-keñta, s. m., tr. «Commencement, origine, principe.» ●(1879) BMN 105. Er penn kenta Doue a reas corf an den euz a bri-douar. ●(1882) BAR 211. Adalek ar penn kenta beteg vrema.

    (1907) FHAB Mae 75. ez eus er penn kenta eun aozer bennag. ●(1911) SKRS II 210. Azalek ar penn kenta euz he amzer. ●(1921) PGAZ 96. Er penn kenta euz miz Kerzu 1870. ●(1933) MMPA 17. Abaoe penn kentan ar bed, eul lezenn bounner a bouez war an dud, lezenn ar pec'hed kentañ.

    (2) Chef, dirigeant, autorité.

    (1847) FVR ii. Eur stroll euz ar pennou kenta etouez ar c'hallaoued. ●(1861) BSJ 97. ind hou laquou étré deourn er penneu-quetan ag er synagogue. ●108. er penneu-quetan a guér. ●138. Jesus-Chrousit mab Doué, e zou sauet én inour a vout er pèn-quetan ag en ilis. ●(1876) BJM 92. Ar pennou kenta eus a Bempoul. ●(1877) EKG I 237. ar mear hag ar pennou kenta euz ar barrez.

  • penn-kêr
    penn-kêr

    [brpm pennou Ker (plur.), pennou-Kear (plur.) < penn + kêr]

    m. pennoù-kêr Autorité d'une ville.

    (1659) SCger 97a. les principaux d'vne Ville, tr. «ar pennou Ker.» ●(1732) GReg 159b. Les Chefs d'une Ville, tr. «Pennou-Kear».

    (1847) FVR 11. pennou-kear Kastel ne fell ket d'ezho. ●(1876) TDE.BF 507b. Penn-kear, s. f., tr. «magistrat d'une ville.» ●Pennou kear, tr. «les magistrats et aussi les principaux habitants d'une ville.»

    (1931) VALL 438b. Magistrat d'une ville, tr. «penn-kêr pl. pennou-.»

  • Penn-Kernev
    Penn-Kernev

    n. de l. (Riec-sur-Belon).

    (2002) YAOD 33. Klev't meus lar ba 'Penn-kerneo, 'lec'h vê sañs't diwall beg an diou stêr (stêr Belon ha stêr Pont-Aven), alies 'walc'h 'vê ket gward 'bet, ha vê aes ken-ha-ken mont ha dont hed-ha-hed ar stêr pe treuziñ deus 'n eil tu d'egile, setu...

  • penn-kezeg
    penn-kezeg

    [penn + kezeg]

    m. pennoù-kezeg Cheval, sans distinction de sexe.

    (1839) BSI 126. Isidor a lezas e benn-qézecq da voetta e tal chapell santez Mary Madalen. ●(1870) FHB 292/244a. ugent penn kezec.

  • penn-ki
    penn-ki

    [penn + ki & chas .3]

    m. pennoù-chas

    I.

    (1) Espèce de toupie.

    (1879) ERNsup 164. penn-ki, m., un toton, un venis, Ploezal (à Quimp[er]-Guéz[ennec], un doupi tach-koat).

    (1931) VALL 746a. Toupie à grosse pointe prise dans le bois au lieu de la pointe en fer, tr. «penki m.»

    (2) Injure.

    (1647) Am.ms 611. Ac eff ho amren me hargarz pen quy, tr. « Et lui de délirer : abomination ! tête de chien »

    II. (phycologie)

    (1) Algue Saccorhiza polyschides.

    (1968) NOGO 218. Saccorhiza polyschides. pen-'ki, sing. «tête de chien», pennu-'ʃas, pl. «têtes de chiens» : Kerhurus en Plouenour-Trez.

    (2) Crampon de Saccorhiza polyschides.

    (1960) GOGO 204. (Kerlouan, Brignogan) le bagad (bagad), Saccorhiza bulbosa, la plus grande des lamianaires dont le stipe, comme celui du skign, est appelé kelkot (kalkot) et dont les crampons sont familièrement dénommés pen̥u caz (pennou chaz).

  • penn-kignen
    penn-kignen

    [penn + kignen]

    m. Tête d'ail.

    (1931) VALL 16a. un brin, une gousse d'ail, tr. «penn-kignen

  • penn-kil-ha-troad
    penn-kil-ha-troad

    [brpm penn quilh ha troad < penn + kil + ha .1 + troad]

    adv.

    (1) Des pieds à la tête.

    (1732) GReg 18a. Affubler, couvrir entierement, tr. «goléi penn quilh ha troad

    (1906) KANngalon C'hwevrer 45. goloet pen kil ha troad a c'houliou euzuz. ●(1909) KTLR 132. eur voal venn hag hen guiske penn-kil-ha troad.

    (2) sens fig. Complètement.

    (1889) SFA 255. D'eoc'h ounn penn-kil-ha-troad.

    (1911) SKRS II 87. n'int ket kristenien penn kil ha troad. ●(1935) TRAG 47. eun den lik penn-kil-ha-troad.

  • penn-klaou
    penn-klaou

    [brpm penn-clao < penn + klaou .1]

    m. pennoù-klaou / pennklaou m. –ioù, –ouier Ferrement.

    (1732) GReg 406a. Ferrement, bout de fer, piece de fer, de clou &c., tr. «penn-clao. p. pennclaouyou, pennclaouyer, pennou-clao»

  • penn-kolvez
    penn-kolvez

    m. Coiffe de Carhaix et femmes qui portent cette coiffe.

    (1974) COBR 410. Penn colvez – coll. coiffe de Carhaix et femmes qui la portent.

  • penn-kont
    penn-kont

    [penn + kont .1]

    m.

    (1) Reiñ e penn-kont =

    (1982) TKRH 36. Roet en doa Tad-Kozh gwez-kistin d'an amenuzer e penn-kont eus priz ar meubl nevez.

    (2) Lakaat e penn-kont : mettre en ligne de compte.

    (1880) SAB 224. va joa me var an douar eo esperout e vezo lacaed ar poaniou am euz bet ac em bezo, e penn cont da baea ar pez a vancan deoc'h.

    (1931) VALL 139b. mettre en ligne de compte, tr. «lakaat e penn-kont

  • penn-kozh
    penn-kozh

    [penn + kozh]

    m. Ober penn-kozh : être renfrogné.

    (1915) FBBF 105 (12 décembre). Pen kos a rée am tamic. ●(1924) LZBt Mezheven 10. belein (lire : beleien) ar falz doueou a ra penn koz ha zellou fall. ●(1967) BRUD 26-27/27. Me ne ran forz euz profou al luduenn-ze, eme Hodfrid, ha n'hellin ober nemed penn-koz outañ.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...