Recherche 'm...' : 3749 mots trouvés
Page 69 : de moullerezh-1 (3401) à mousc_hoarzhadenn (3450) :- moullerezh .1moullerezh .1
f. –ioù
(1) Imprimerie (atelier).
●(1908) FHAB Meurzh 73. It da voullerez ar C'hourrier du Finistère. ●(1913) KANNgwital 133/358. an Ao. Kaigre, rener ar voullerez. ●(1918) LZBl Du 450. 'zo enn-hi eur voullerez (imprimerie). ●(1931) VALL 379a. Imprimerie ; l'atelier, tr. «moulerez f. pl. ou.» ●(1933) FHAB Genver 28. labour pell a vezo gantan er voulerez. ●(1934) BRUS 270. Une imprimerie, tr. «ur vollereh –eu.»
(2) Ti-moullerezh : imprimerie (atelier).
●(1919) TOBB 22. labourad a rea en eun ti moullerez. ●(1931) VALL 379a. Imprimerie ; l'atelier, tr. «ti-moulerez m.»
- moullerezh .2
- moulletmoullet
adj.
I.
(1) Imprimé.
●(1744) L'Arm 220a. Livre (...) Imprimé, tr. «Livre mollétt.»
●(1866) FHB 56/25b. unan eus al levriou-ze nevez moullet, ha falloc'h c'hoas, red ha ma ve, evit ar re all.
●(1909) FHAB Meurzh 69. eul levrik mentet kaër, skeudennet kaër, moullet kaër.
(2) Teil moullet =
●(1908) FHAB Mae 143. An teil moulet grêt er park gant eur c'hemmesk lann ha mannou.
(3) Bara moullet : pain blanc de fleur de farine.
●(1919) DBFVsup 5b. bara mollet, tr. «pain blanc de fleur de farine.»
II. sens fig.
(1) Inscrit.
●(1905) KANngalon Here 527. Daou zonj dreist oll a jom moullet e kaloun an den iaouank a vez pell diouz he vro. ●(1926) FHAB Genver 9. Trist eo gwelet chapeliou evelse hag a zo moulet en o mein-ben istor ar Feiz hag istor ar Vro o koueza en o foull, an eil goude eben.
(2) Bezañ moullet war =
●(1924) BILZbubr 42/974. Evel-se ive ar Vretoned yaouank, o c'halon hag o ene moulet war re o zadou koz, a reno o bue, sklerijennet gant ar skoueriou a du d'ê eus fin fons goueled ar blavejou.
- moulleür
- mouloùmouloù
plur. = (?) Coups portés (?).
●(1975) UVUD 66. (Plougerne) A puten c'hast ! aga moulou d'ar garsoñ va neuhe. Ar rehe 'n oa paket eno va ! o pennad ganañst !… Ar rehe doa o klask laeres an dud.
- moummoum
interj. Onomatopée qui imite le beuglement des vaches.
●(1938) BRHI 174. Moum ! moum ! moum ! a ra va beuc'h.
- moumis
- moumou
- moumounmoumoun
m.
(1) Enfant choyé.
●(1857) CBF 47. Moumou he vamm eo, tr. «C'est l'enfant gâté de sa mère.» ●(1859) MMN 88. eur moumoun, eur golladen. ●(1868) FHB 189/262a. O clevet he moumoun e crial. ●(1870) MBR 134. aoun o senti ouz he moumoun keaz, enn avantur na vije great goap anezhi. ●(1876) TDE.BF 471b. Moumoun, s. f., tr. «Enfant gâté. Moumoun he vamm eo, c'est l'enfant gâté de sa mère.»
●(1936) LVPR 43. Ne vezo ket diaes dont a benn eus a unan pe zaou voumoun. ●59. e teufer d'o c'holl, d'ober moumounou anezo. (..) Re garet a ve migna, ober moumounou anezo.
(2) Chouchou.
●(1889) ISV 462. Red eo din lavaret ive e voa an dube-ma moumoun he vestr.
(3) Cajoleries.
●(1949) KROB 20/4. implij a reer re a deneredigez, a liviou kaer, a voumounou.
- moumounañ / moumounatmoumounañ / moumounat
v.
I. V. tr. d.
(1) Choyer.
●(1911) BUAZperrot 265. koll o bugale, ouz o moumounat re. ●(1920) FHAB Mae 327. n'eo ket ouz o moumounat hag oc'h ober o holl lavarou eo e vezont savet ervat ! ●(1931) VALL 331b. Gâter (un enfant), tr. «moumouna.»
(2) Moumounat e skiantoù : s'écouter.
●(1911) BUAZperrot 839. ar re a goll o amzer o voumounat o skianchou.
II. V. intr. Faire l'enfant gâté.
●(1931) VALL 331b. faire l'enfant gâté, tr. «moumouna.»
- moumounermoumouner
m. –ion =
●(1869) FHB 250/322a. Ahanta, eme ar ganfardet d'ar zoudard, echu eo ho peden, moumouner ?
- moumounerezhmoumounerezh
m. Cajolerie.
●(17--) FG II 18. Eus va c'hus e velis an oll moumouneres a rejoc'h.
●(1866) FHB 84/248a. gant ho moumounerez.
●(1910) BUJA 61. ober moumounerez da dud ha n'ho anavezer ket. ●(1914) MAEV 240. Rak hen a rae fouge da veza eun den seven hep moumounerez ebet. ●(1932) FHAB Genver 8. na c'hedit ket e vije graet moumounerez d'eoc'h evel gwechall. ●(1931) VALL 331b. Gâterie, tr. «moumounerez m.»
- MoumoutigMoumoutig
m. Nom donné à un animal, à qqn d'aimé.
●(1910) MAKE 30. Moumoutig he doa pourmenet he c'hrabanou furch-difurch en arbel leaz. ●88. Moumoutik a zizonje a-wechou betek mont da ober eun droïg etouez melchon gwenn an aotrou Furzod. ●90. da ginnig chupen Moumoutik da Bôlig.
- mouna
- mounerezhmounerezh
m. Singeries, grimaces.
●(1790/94) PC I 218. Retranchomp es al lesen gristen – Mouneres an teologi.
- mounikamounika
f. –ed
(1) (zoologie) Guenon.
●(1732) GReg 476b. Guenon, petit singe femelle, tr. «Mounica. p. mounicaëd.» ●Guenuche, petite guenon, tr. «Mounicqaïcq.»
●(1876) TDE.BF 471b. Mounika, s. f., tr. «Femelle du singe.»
(2) Femme facile.
●(1732) GReg 521a. Impudique, qui a renoncé à la pudeur & à la chasteté, tr. «(Parlant d'une femme, par attribution : mounicqa.»
- mounsmouns
s. (zoologie) Singe.
●(1633) Nom 34b. Simius, simia, cluna : singe : vr marmous, moumis, mouns, sing.
- mourb
- MouriegMourieg
n. de l. Moréac.
(1) Mourieg.
●(1748) CI.pou 154. Mouriac.
●(1847) FVR 289. Klean ha daou labourer all a zo paket enn eur c'huz, tost da Voreak. ●(1865) FHB 42/330a. an den goueziec Jakes Bullion, person Moreac.
●(1902) LZBg Mae 103. Mourieg. ●(1905) ALMA 69. Mouriek. ●(1919) DBFV.Sup 51b. Mourieg. ●(1927) GERI.Ern 406. Mourieg. ●(1934) BRUS 296. Mourieg.
(2) Noms de famille.
●(1970) NFBT 200 N° 1544. Moréac. ●289 N° 2275. Mouriec.
(3) [Toponymie locale]
●(1905) ALMA 69. Bourc’h-Neo.
- Mouriegiz
- mourienn
- mouriker
- mourinekmourinek
adj. Qui a le teint très hâlé.
●(1982) PBLS 60. (Langoned) mourinek, tr. «très brun, à la peau sombre.»
- mourn
- mourouell-mourouell-
voir bourouell-
- mourous
- mourouz
- mourouzegmourouzeg
m. mourouzeion Morveux.
●(1972) SKVT I 26. Hag ar mourouzeg ha sachañ ivez ar c'hi d'e loñch. ●49. ar vourouzeien eus e oad.
- mourouzek
- mourouzenn
- mourouzenniñmourouzenniñ
v. intr. Faire le morveux.
●(1973) SKVT II 153. d'ar c'hentañ rampikulot a gavin o vourouzenniñ war vord an hentoù bras.
- mourrat
- mourrennmourrenn
f. –où, mourroù
I. (anatomie)
A. (chez l'homme)
(1) Sourcil.
●(1633) Nom 18b. Supercilium : sourcil : mourren, mourrennou.
●(1732) GReg 882a. Sourcil, sourci, tr. «Mourenn. p. mourennou.» ●(1752) PEll 631. Mourennou, selon un vieux Dictionnaire sont les sourcils.
(2) Moustache.
●(1931) VALL 484a. Moustache, tr. «mourrenn f. pl. ou, mourrou.» ●(1963) LLMM 99/268. gwelloc’h e veze gantañ glebiañ e vourennoù brabañser gant rom gwenn.
►[au plur. après un art. ind.] Ur mourroù : une paire de moustaches.
●(1955) STBJ 98. Gant eur mourrou gwenn dindan e fri.
B. (chez l'animal)
(1) Antenne (de crustacé).
●(1977) PBDZ 611. (Douarnenez) mourenn, mourennoù, tr. «antenne (de crustacé).»
(2) Antenne (d'insecte).
●(1942) VALLsup 9a. Antenne d'insecte, tr. «Mourenn f.»
(3) Barbe de poisson.
●(1977) PBDZ 611. (Douarnenez) mourenn, mourennoù, tr. «barbe (de poisson).»
(4) Sourcil (du cheval).
●(1732) GReg 882a. Les sourcils du cheval, tr. «Mourennou ar marc'h.»
(5) Vibrisse, moustache (du chat).
●(1752) PEll 631. Mourennou, selon M. Roussel, ce sont les moustaches, ou la barbe d'un chat.
II. par ext.
(1) Visage.
●(1889) ISV 452a. eur min laouen / Ar c'hoars bepred var da vourren ; / Carout a rafez tremen c'hoas / Evit eur verc'h a ugent vloas.
(2) Grimace.
●(1972) SKVT I 52. Sellout a rejont an eil ouzh egile gant ur vourrenn.
III.
A.
(1) Ober mourrennoù : faire la moue, avoir l’air soucieux.
●(1931) VALL 483. Faire la moue, tr. F. Vallée «ober mourrennou fam.» ●(1942) VALLsup 159 (L). Avoir l'air soucieux, tr. F. Vallée «kaout ou ober mourrennou du (Perrot).»
(2) Bezañ tev e vourrennoù : être préoccupé.
●(1870) FHB 284/182b (L) Goulc'hen Morvan. Petra a c'hoare ganez, eme he vignon da Ivan, ma'z eo ken tenval-ze da benn, ha ken teo da vourrennou ?
(3) Lipat ar vourrenn : se lècher les babines.
●(1870) MBR 86 (L). He-man, leun he gof, goude lipat he vourenn ker mad oa ar bevin (…).
B.
(1) Lipat ar mourroù : se lècher les babines.
●(1909) KTLR 3 (L) K. Jezegou. N'euz ket bet an dra-ze, c'hoaz, deuz ho staon. Epad nao miz da nebeuta, c'hui 'lipo ho mourrou divar-n-ho, tadik koz ! ●(1935) KANNgwital 387/37 (L). Epad ma liper ar mourrou diwar ar boued sasun servichet epad lein.
(2) C'hoarzhin dindan e vourrou : rire sans faire de bruit. Cf. rire dans sa barbe.
●(1889) ISV 378 (L) Goulc'hen Morvan. Me a ioa fouge enhon o vont ac'hano, hag a c'hoarze dindan va mourrou.
(3) C'hwezañ e vourroù :
●(1868) FHB 157/4b (L) *Lan an Dall. Pa vouezot an dro am bezo great deoc'h, c'houi, va mignon, a c'houezo marteze ho mourrou. ●(1868) FHB 170/108a (L) *Lann an Dall. Ha c'houi a vouzo, ha c'houi a vousklenno, a c'houezo aze ho mourrou keit ha keit all; evel eur marmouzik, penn fall, en d'euz bet ar valaen, a zo bet lardet dezhan he billik ?
(4) Ober udb. a-enep mourroù ub. : faire qque chose contre qqun sans le vouloir.
●(1870) FHB 289/222b (L) Goulc'hen Morvan. Lacat a reas seulvui a brez da renta dezho ar servich-ze, ma c'houie ervad her grea a enep mourrou he anter-tiegez.
- mourrennañmourrennañ
v. intr. Rechigner.
●(1960) PETO 86. Karna : Moulbenni, mourenna, ober mourennou. Rechigner e galleg.
- mourrigmourrig
voir bourrig
- mourrounmourroun
s. Na vezañ eeun e vourroun : être de mauvaise humeur.
●(1909) KTLR 166 (L) K. Jezegou. Deuz e velet, Ian a zounjaz ne oa ket eün he vouroun. ●(1923) KNOL 142. Te zo tenval da dal, avat ! De belec'h ez ez. / Hag an dra-ze 'zell ouzit ? / Bah ! mezaon n'eo ket eün da vouroun. ●(1924) NFLO. Marie est en colère feinte, tr. Loeiz ar Floc'h «Mari n'eo ket eeun he mouroun.»
- moursmours
voir mous .3
- mourvonetmourvonet
adj. Sali.
●(1906) KANngalon Gwengolo 209. Arabat va gourdrouz, Aoutrou, n'oun ket eul laer, setu ama an dillad en dro ! Ha, sellet a rit outho ! Pardounit m'ar d'int eun tam mourvonnet ! (…) Ar pez a velit aze a zo va daelou. An daelou ne louzont ket ; bremaïk e vezint seac'h.
- mourvounmourvoun
voir morfont
- mous .1mous .1
m. –ed
(1) Petit garçon.
●(1924) ZAMA 204. ne oan neuze nemet eur mousig fall a zeiz vloaz. ●(1955) STBJ 95. eun daolig hir a oa groñchet outi moused-all. ●(1982) MABL II 81. (Lesneven) mous : ur paotrig.
(2) Yann vous : personnification des petits garçons.
●(1984) HYZH 154-155/38. Ni Yann vous evel just veze lakaet da gas ar c'hezeg.
(3) Pâtre.
●(1894) BUZmornik 169. hag her c'hemeras da vous pe da vevell bihan evit diouall he zenved.
●(1982) MABL II 81. (Lesneven) mous : ur mevel yaouank, ar paotr-saout en un atant.
(4) (marine) Mousse.
●(1904) SKRS I 150. Ar moussik keaz a ra eur zell varzu ar vern vraz. ●(1911) SKRS II 207. adalek ar c'habiten beteg an dister euz ar voussed. ●(1925) BILZ 105. Mous e bourz ar Gwennili. ●166. Eur mous mat ac'h eus, Saïg ? ●(1959) TGPB 99. Ar mousig er gwasked dindan ar skoutilh a-dreñv !
- mous .2
- mous .5mous .5
v. intr. Mousser.
●(2020) TREGO 31 a viz kerzu p. 35d. Mouss a ra vel champagne, tr. « il mousse comme du champagne. »
- mous / mours / mouz .3mous / mours / mouz .3
m. (physiologie) Excréments.
●(c.1350) Io ms latin 14355 f°326v°. Mous oruen inhoguen. tr. « Les excréments d’Orven en un monceau » ●(1633) Nom 28b. Rostrum : groin d’vn porc : groüin vn ouch, pe gant hiny ez discar an bernou mous.
●(1732) GReg 383b. Excrement, ce qui sort après la digestion faite, tr. «Van. mours.»
●(1904) DBFV 167a. mours, m., tr. «excrément.» ●(1931) VALL 282b. Excrément, tr. «V[annetais] mours.»
- mous- / mouz- .4
- mous-kreien
- mous-pri
- mous-saout
- mousañ / mousiñ
- mousc'hoarzhmousc'hoarzh
m./f.
(1) Sourire.
●(1659) SCger 112b. vn souris, tr. «mushoarz.» ●(c.1718) CHal.ms iv. souris, tr. «mushoarh.» ●(1732) GReg 882b. Sourire, le souris d'une personne, ris modestee & leger, tr. «Musc'hoarz. p. musc'hoarzyou. mousc'hoarz. p. you. Van[netois] mushoarh.» ●Un petit sourire, tr. «Ur mushoarzicg. m. mushoarzyouïgou.» ●(1752) PEll 632. Moushoarz, Soûris, selon le Nouv. Diction.
●(1870) FHB 272/86a. en eur ober eur mousc'hoarz ginet. ●(1876) TDE.BF 472a. Mous-c'hoarz, s. m., tr. «Sourire.» ●(1890) MOA 85. mous c'hoarz (m). «sourire.»
●(1902) PIGO I 14. eur vousc'hoarz leun a deneridigez. ●(1905) KANngalon Eost 463. gant eur vuzc'hoarz.
(2) Ober ur mousc'hoarzh : faire un sourire, sourire.
●(1860) BAL 163. en eur ober ur muz-c'hoarz. ●(1882) BAR 225. Ar Verc'hez a reaz eur vousc'hoarzik.
- mousc'hoarzhadennmousc'hoarzhadenn
f. –où Sourire.
●(1874) FHB 476/44b. Great he deuz eur vusc'hoarzaden.
●(1911) BUAZperrot 265. seul-vuia a vousc'hoarzadennou a vez. ●(1912) MMKE 144. lies a vousc'hoarzaden.