Devri

Recherche 'a...' : 5084 mots trouvés

Page 102 : de azrannan (5051) à azzijun (5084) :
  • azrannañ
    azrannañ

    v. tr. d. Subdiviser.

    (1732) GReg 888b. Subdiviser, tr. «Azrannañ. pr. azrannet

    (1876) TDE.BF 25b. Asranna, v. a., tr. «Refaire un partage.»

    (1927) GERI.Ern 33. azranna, tr. «refaire un partage, subdiviser.»

  • azrec'h*
    azrec'h*

    (forme erronée) voir azreg

  • azrec'hus*
    azrec'hus*

    (forme erronée) voir azregus

  • azreg
    azreg

    [mbr azrec, aredec, aezrec, mco edrek, mgall imattrec « se repentir », virl aithrech « repentant » < celt. *ate-are-rek (DGVB 76a, LEIA-A-56, GPCY 232b)]

    M. Componction, contrition, repentir.

    (14--) Jer.ms 205. hep azrec, tr. «sans regret.» ●261. hep nep azrec, tr. «sans aucun regret.» ●(14--) N 150. Dre cals azrec me az requet / ez vezo cleuet ma pedenn, tr. «Avec un grand repentir, je te demande d’écouter ma prière.» ●(1464) Cms (d’après MNOTes 181). azrec(1499) Ca 15a. Azrec. g. compunction tristeur des pechiez. ●(1575) M 445-446. Lech az ve da goelaff, gantaff an quentaff pas, / Ha compret aredec, hep bout dyec ez cas, tr. «Tu aurais lieu de pleurer avec lui tout d’abord, / Et de concevoir, sans tarder, la contrition de ta faute.» ●2022. Er an tan an bet man, homan eu é manier. / A goast net aredec, pan crecq ha pan lecquer, tr. «Car le feu de ce monde, c’est sa propriété, / Consume tout à fait douloureusement (?) quand il prend et qu’on l’allume.» ●(1650) Nlou 207. He corff é goat, caezr hep aezrec, tr. «Son corps, son sang, beau sans affliction.»

    (1659) SCger 130b. azrec, tr. «tristesse.» ●(1732) GReg 201b. Consternation, tr. «ãls. azrecq.» ●940a. Tristesse, tr. « ãls. azrecq. »

  • azregiñ
    azregiñ

    v. tr. d. (agriculture) Refendre la terre. cf. regiñ.

    (1919) FHAB Eost 10. pa vezo ranket asregi an douar.

  • azregus
    azregus

    [azreg + us]

    Adj. Inquiet.

    (1847) FVR 377. ann dispac’herien goz pere, bepred asrec’huz diwar benn ar madou ho devoa dastumet, a sonje e teujent d’ho c’hell.

  • azreiñ
    azreiñ

    v. pron. réfl. En em azreiñ da : s'adonner de nouveau à.

    (1867) FHB 140/284a. hanoiou aneb en em asroe d'an droug.

  • azrek
    azrek

    voir azreg

  • azrekaat
    azrekaat

    v. intr. Se repentir.

    (1499) Ca 15a. g. auoir compunction des pechiez. b. azrecat. ●(1580) G 458. Gant abec adrecguat, tr. «Avec raison me repentir.»

  • azrekted
    azrekted

    f. Componction, contrition, repentir.

    (1530) J 99b. hep quempret azrectet, tr. «sans me repentir.»

  • azrous
    azrous

    adj. Fauve.

    (1732) GReg 401b. Fauve, poil qui tire sur le roux, tr. «azrous.» ●Bêtes fauves, biches, cerfs, daims, chevreuils, à la difference des bêtes noires, comme les sangliers, ou rousses, comme le renard, tr. «an loëned azrous

  • azruz
    azruz

    adj. Rougeatre.

    (1732) GReg 831a. Rougeâtre, tr. «azruz.» ●Être rougeâtre, tr. «beza azruz. bea azru

  • azur
    azur

    s. Lazulite, lapis-lazuli.

    (1633) Nom 251b. Lapis cyaneus, ceruleus, stellatus, quem officine lapidem lazuli vocant : lazur : an azur.

  • azv
    azv

    adj. cf. azvet.

    (1) Mûr.

    (1464) Cms (DEBm 219). Azff, mûr.

    (1659) SCger 79a. meur, tr. «hao.» ●(1744) L'Arm 239a. Meur, mûr, re, tr. «Anvé : Aneu

    (1897) EST 7. Er foen zou aneué, tr. «Le foin est mûr.» ●45. Mar dé anvé er hoarh, tr. «si le chanvre est mûr.»

    (1931) GUBI 198. Er gisténen, aneué d'er gouian. ●(1949) KROB 14/13. Pa vezont azo, e vez dastumet ar c'hignez-se, ha disklorennet evit kaout an diou c'hafeenn a zo enno. ●(1957) BRUD 1/105. (Med dizale e klevis eun trouzig trist, heñvel ouz mouez eur hlohig-kañv, hijet bep eur mare.) Hanter-vouget a-wechou ha pellig etre pep hini, e tassone goustadig ar hlohadou, o koueza hini ha hini, evel greun o tizhilia diouzh pennou-id re ao.

    (2) Azv-tenn : très mûr.

    (1969) LIMO 01 février. er guispér e zeli bout débret a pen dint aneù-ten.

    (3) (en plt du bois) Sec.

    (1982) HYZH 147/17. (Treboull) ar munuzer n'eus ezhomm koad azv met ar botaouer a rank kaouiñ koad glas.

  • azvan
    azvan

    voir ezvan

  • azvded
    azvded

    f. Maturité.

    (1931) VALL 455a. Maturité, tr. «azveded f.»

  • azvder
    azvder

    m. Maturité.

    (1876) TDE.BF 281a. Haoder, havder, s. m., tr. «Maturité.»

    (1907) BOBL 06 juillet 145/2d. an dra-man zepant deuz kalite ar ieoten deuz he haoder ha deuz stad an amzer. ●(1931) VALL 455a. Maturité, tr. «azveder m.»

  • azvedigezh
    azvedigezh

    f. Maturité.

    (c.1718) CHal.ms ii. maturite, tr. «anüedigueh

  • azvelen
    azvelen

    adj. Jaunâtre.

    (1779) BRig I 23. ezvélen, tr. «un peu jaune ou jaunâtre.»

  • Azvent
    Azvent

    m.

    (1) (religion) Avent.

    (1576) H 30. Adal an aduent bede nedelic ez lauarer an oreson man, tr. « From the Advent until Christmas this prayer is said. »

    (1894) BUZmornik 208. tremen a eure tri goraiz var'nn ugent ha ken aliez a azvent heb dibri eunn eskenn.

    (2) Miz an Azvent : décembre.

    (1855) BDE 165. er hetan guinér a vis en advènt. ●(1861) BELeu 3. D'er seitêcvèd dé a vis en Avènd. ●(1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 130. É mis en avènd devéhan.

    (1919) BSUF 35. de viz en Avent 1418.

    (3) An Azvent : décembre.

    (1902) LZBg Mae 116. d'er seih arnuigent ag en avent.

  • azverenn
    azverenn

    f. –où Goûter, collation d'après-midi.

    (1873) GBI II 500. As-vern d'ar park 'zo digaset, tr. «et le goûter est apporté au champ.»

    (1923) KNOL 21. mare an asmern.

  • azverk
    azverk

    m. –où Seconde marque, contremarque.

    (1732) GReg 206a. Contre-marque, tr. «un azvercq

    (1876) TDE.BF 26a. Asverk, s. m., tr. «Seconde marque, contre-marque.»

  • azverkañ
    azverkañ

    v. tr. d. Marquer une seconde fois.

    (1876) TDE.BF 26a. Azverka, v. a., tr. «Marquer une seconde fois.»

  • azvet
    azvet

    adj. Mûr, mûri. cf. azv.

    (900-1000) MSvbr XV British Museum ms Cotton, Otto E XIII, f° 160a (DGVB 54b, VVB 33). uvae passae.i.admet, tr. « sec, desséché », littér. « moissonné », le pluriel latin n’est pas rendu.

    (1904) DBFV 7b. anùet, aneùet, tr. « mûri, mûr ».

    (1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) Azvi = gwenvi, deliou azvet.

  • azveuliñ
    azveuliñ

    v. tr. d. =

    (1891) MAA 214.D'ho meuli ha d'hoc'h asveuli.

    (1911) BUAZperrot 513. Azveulet oa gant an holl.

  • azvev-
    azvev-

    voir azbev-

  • azviñ / azvediñ
    azviñ / azvediñ

    v. intr.

    (1) Mûrir.

    (1659) SCger 79b. meurir, tr. «haui.» ●129a. Avi, tr. «meurir.» ●(1732) GReg 623a. Meurir, ou mûrir, parlant du fruit, tr. «havi. pr. havet. haouï. pr. haouët. Van[netois] añvedeiñ.» ●(1744) L'Arm 239a. Meurir, tr. «Anvédein : Anehuédein : Anehuein.» ●(1787) BI 247. enn æd é germein, é cresquein, é h'aneüedein. ●(1790) MG 18. péhani e ra d'er madeu ag en doar anehuein.

    (1854) PSA II 192. er grein mad a pe za dehou anehuéein. ●236. Er parqueu e zou goleit a æd péré, a pe za dehai anehuéein. ●(1861) BSJ 78. chairrein en æst prest d'anvéein. ●(1866) HSH 37. ar ræsin a deuas da hâvi. ●(1877) BSA 180. eur seurt frouezen a dlie dond buhan da havi. ●(18--) SAQ I 86. a laka an traou da ziwann, da greski, da anvi mad. ●(1897) EST 4. Hui e lak bep plai d'anvéein en edeu, tr. «c'est vous qui, chaque année, faites mûrir les blés.»

    (1911) FHAB Here 294. frouez a bep seurt oc'h aoï. ●(1942) FHAB Gwengolo/Here 210. (note de F. Vallée) Azvi. Gwella ger brezoneg evit «murir».

    (2) local. Se faner.

    (1942) FHAB Meurzh/Ebrel 149. (Plouarzhel) Azvi = gwenvi.

  • azvinnigen
    azvinnigen

    v. tr. d. Bénir de nouveau.

    (18--) BAG 30. O asvinigen adare.

  • azvoger
    azvoger

    f. –ioù Contre-mur.

    (1732) GReg 206a. Contre-mur, petit mur qu'on applique à un autre pour le fortifier, tr. «azvoguer. p. azvogueryou

    (1931) VALL 644b. mur de renfort, tr. «azmoger

  • azvogeriañ
    azvogeriañ

    v. Mettre un contre-mur.

    (1732) GReg 206a. Contre-murer, tr. «azvoguerya. pr. azvogueryet

  • azvur
    azvur

    f. –ioù Contre-mur.

    (1732) GReg 206a. Contre-mur, petit mur qu'on applique à un autre pour le fortifier, tr. «azvur. p. azvuryou

    (1931) VALL 644b. mur de renfort, tr. «azmur

  • azvuriañ
    azvuriañ

    v. Mettre un contre-mur.

    (1732) GReg 206a. Contre-murer, tr. «azvurya. pr. azvuryet

  • azw-
    azw-

    cvoir azgw-

  • azzijun
    azzijun

    m. Second déjeuner.

    (1962) EGRH I 11. azzijun m., tr. « second déjeuner. »

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...