Devri

Recherche 'a...' : 5083 mots trouvés

Page 96 : de avank-2 (4751) à avel-gelchwid (4800) :
  • avank .2
    avank .2

    m. –ed

    (1) Nain, monstre marin, aquatique.

    (vBr) MSvbr III f° 69a (DGVB 50b, 119a). abacus.i.corr. ●(vBr) Vitavbr I Vita Sancti Pauli § 12, REC 5, 438 (DGVB 60a). proram ad litus detorquens, accedit ad quamdam rupem quam uicini proprio nomine dicunt amachdu, adhaerentem cuidam insulae quae et ipsa uocitatur mediona.

    (2) (zoologie) Castor.

    (1732) GReg 139a. Castor, animal amphibie, tr. «Byeuzr. avancq. voyez bièvre

    (1909) FHAB Genver 7. Guelet e vez avechou al loened oc'h ober traou souezus, evel an avank. ●(1920) LZBl Gouere 335. ster an Avanked (castors). ●(1927) GERI.Ern 30. avank m., tr. «Bièvre, castor.»

  • avañs .1
    avañs .1

    s.

    (1) Avance.

    (1904) DBFV 14a. avans, tr. «avance.»

    (2) En avañs : en avance.

    (1904) DBFV 14a. én avans, tr. «en avance.»

    (3) Avantage, utilité.

    (14--) N 633. Gra abstinanc a grai cals auanc dit, tr. «Fais abstinence, cela te sera de grande utilité.» ●(1575) M 1799. Bout pur à conscianç, muy auanç en chanç se, tr. «Être pur de conscience est plus avantageux dans cette circonstance.»

    (4) Na vezañ an avañs : ne pas valoir la peine.

    (1962) EGRH I 10. n’eo ket an avañs, tr. « ce n’est pas la peine. » ●n’eo ket an avañs dezhañ klask hen ober. ●(1984) HYZH 154-155/72. n’eo ket ’n avañs deoc’h...

    (5) Soutien.

    (1575) M 239-240. Deze ne tal ansaff, euit caffout auanç, / Lauaret en nep ty, ho deffe alianç, tr. «Il ne leur sert à rien de proclamer, pour avoir du soutien, / De dire qu'avec aucune maison ils avaient alliance.»

    (6) Avance financière.

    (14--) N 1911. Auber an auancc ho ranczon, tr. «avancer leur rançon.»

    (7) Offrande.

    (1650) Nlou 268. An try Roue Doue den plen à soutenis (lire : soutenas) / Gant Aour, Myr, Esancc gant vn auancc bras, tr. «Les trois rois aidèrent simplement Dieu / avec de l'or, de la myrrhe, de l'encens, par grande offrande.»

  • avañs .2
    avañs .2

    voir avañsañ

  • avañs-taol
    avañs-taol

    m. (architecture) Avancée de maison traditionnelle.

    (1982) TIEZ I 58. En breton, ces maisons sont appelées, le plus fréquemment : avañs-taol, apotis-taol (ou posti ou postis-taol suivant les informateurs), apoteiz, kuz-taol, parfois également avañs-ti, avañsamant-taol ou encore plas-taol. (…) La maison dite à avañs-taol est celle du Bas-Léon, que l'avancée soit de forme rectangulaire ou semi-circulaire. La limite Est de cette appellation va de Goulven à Lanneufret.

  • avañs-ti
    avañs-ti

    m. (architecture) Avancée de maison traditionnelle.

    (1982) TIEZ I 58. En breton, ces maisons sont appelées, le plus fréquemment : avañs-taol, apotis-taol (ou posti ou postis-taol suivant les informateurs), apoteiz, kuz-taol, parfois également avañs-ti, avañsamant-taol ou encore plas-taol.

  • avañsamant
    avañsamant

    m. –où Avancement.

    (1499) Ca 13b. Auancement. g. idem.

    (1904) DBFV 14a. avansemant, m., tr. «avancement.»

  • avañsamant-taol
    avañsamant-taol

    m. (architecture) Avancée de maison traditionnelle.

    (1982) TIEZ I 58. En breton, ces maisons sont appelées, le plus fréquemment : avañs-taol, apotis-taol (ou posti ou postis-taol suivant les informateurs), apoteiz, kuz-taol, parfois également avañs-ti, avañsamant-taol ou encore plas-taol.

  • avañsañ / avañsiñ / avañs
    avañsañ / avañsiñ / avañs

    v.

    I. V. intr.

    (1) Avancer.

    (1499) Ca 13b. Auanczaff. g. auancer.

    (2) Avañsañ en oad : avancer en âge.

    (1906) KANngalon Eost 177. O velet ec'h avansent en oad.

    II. V. tr. d. Faire avancer.

    (1904) DBFV 14a. avansein, avans, v. a., tr. «avancer, faire avancer.»

    III. V. pron. réfl. En em avañs.

    (1) S'avancer, aller vers l'avant.

    (1530) J p. 96a. Da em avancc hep dougancc gour, tr. «marche en avant sans crainte de personne.»

    (1710) IN I 113. pa en em avance ar gouagou var ar sabl, e lesent eno bigornou.

    (2) En em avañsañ d'ober udb. = (?) se targuer (?).

    (1824) BAM 72. en em avanç a rer da fallout disqui d'ar re all ar pez ne ouier quet.

    (3) Monter dans l'échelle sociale.

    (1911) BUAZperrot 56. Nag a bed a gav mat mouga o c'houstianz / Ha beza digristen evit en em avans. ●898. Perak ez eus darn ha n'emaïnt nemet o klask an tu d'en em avans ?

    (4) En em avañs war : progresser dans (un métier, etc.).

    (1900) MSJO 198. He mab ena a rankas mont da Baris evid en em avans var he vicher.

  • avañset
    avañset

    adj.

    (1) Avancé, placé en avant.

    (1633) Nom 270a-b. Bronchus, brochus : qui a le menton & les dents de dessous plus auancées que celles de dessus : vnan en deus ez helguez hac ez dent á raocq auancetoch euit an re voar an gorrè.

    (2) sens fig. Avancé.

    (1790) MG 7. ne vehait quet avancettoh.

    (1857) HTB 3. Aru en eun oad avansetoc'h c'hoaz.

    (1907) FHAB Mae 83. ne vezoc'h ket kalz avansetoc'h.

    ►[au dimin.]

    (1916) KANNgwital 161/106. avansedik en oad.

  • avañsiñ
    avañsiñ

    voir avañsañ

  • avañson
    avañson

    m. –où (pêche) Avançon.

    (1914) KZVr 66 - 07/06/14. Avanson, pl. –ou, tr. «forte ficelle attachée contre une corde appelée «pleg» ; cette ficelle porte à son extrémité avancée de gros hameçons, «bac'hou», pour prendre des anguilles et autres poissons. Milin. En Bas-Tréguier, et ailleurs, probablement, ce mot est usité en parlant de toutes sortes de lignes.»

  • avantaj
    avantaj

    m. –où

    (1) Avantage.

    (14--) N 1024. Guir auantaig a couraig duet, tr. «Un bon soulagement d'esprit (m'est) venu.» ●tr. (DEBm 218) «avantage.»

    (1790) MG 321. terriplæd un avantage !

    (1904) DBFV 14a. avantaj, m. pl. eu, tr. «avantage.» ●(1906) BOBL 01 septembre 102/2d. avantachou ha dizavantachou.

    (2) Mui avantaj a : d'avantage de.

    (1557) B I 650. Muy auantaig a langaig hac a cher / So crenn enn hy a guelet huy dien, tr. «Elle est, ne le voyez-vous pas ? aussi enjouée qu'auparavant.» ●tr. (DEBm 218) «et même (elle a) plus de paroles.»

    (3) Da avantaj : de plus.

    (1557) B I 177. Da auantaig quent e flachiff, tr. «et de plus, avant de partir.»

    (4) Surplus, ce que l'on met en plus du poids.

    (1499) Ca 13b. Auantaig. g. auantaige. l. hoc anctarium rii. ●(1633) Nom 209b-210a. Mantissa, additamentum, auctarium, corollarium, accessio : surplus : an auantaig, an pez á roer ouz pen an musun (lire : musur).

    (5) Arrhes.

    (1732) GReg 266a. Denier à Dieu, tr. «an avantaich

  • avantajiñ
    avantajiñ

    v. tr. d. Avantager.

    (1824) BAM 71. ar guerent pere n'o deus quen sourci nemet da avantachi o bugale.

  • avantajus
    avantajus

    adj. Avantageux.

    (1710) IN I 231. renta ho madou profitabl hac avantachus. ●(1774) AC 29. ar pes a so avantagus er guilioud, tr. «ce qui est très-avantageux dans l'accouchement.» ●(1790) MG 316. petra-zou avantajus dehai. ●(17--) TE 152. min ha taill avantajus en hani en doai Doué choægét eit bout ou Roué.

    (1834) SIM 126. commotoc'h hac avantajussoc'h. ●(1861) BELeu 122. a vihannoh ne vehé avantajussoh aveid gloër en Eutru Doué.

    (1904) DBFV 14a. avantajus, adj., tr. «avantageux.» ●(1909) FHAB Gouere 206. kals avantachusoc'h. ●(1922) EOVD 70. Avantajus é gobér elsé.

  • avantur
    avantur

    f. & conj. –ioù

    I. F.

    (1) Sort.

    (1331) Bossec f° 299. Henri Bossec alauar mar car doe me ambezo auantur mat ha quarzr tr. Herve Bihan « Henri Bossec dit : si Dieu le veut, moi j'aurai bonne et belle aventure » ●(14--) N 1199. Mazeo truant hon auantur, tr. «Notre sort est déplorable.» ●(1499) Ca 13b. Auantur. g. auanture. ●(c.1500) Cb 18b. g. par auanture b. dre auantur. ●ga. par bonne auanture. bri. dre auantur mat.

    (1659) SCger 22a. chance, tr. «auantur.» ●(1732) GReg 613b. Son horoscope le menace d'une fin tragique, tr. «E avantur a ziougan dezâ drouzivez.» ●(1790) MG 343. haval gueneign en e hoès ehue credét e hoai tonquét é avantur, fal pé mat, de bep-unan, ne vern petra en devezai groeit.

    (2) Aventure.

    (1834) SIM 177. avanturiou an daou vreur.

    (1921) FHAB Meurzh 57. Dilezel ho mamm-vro ha redek an aontur.

    (3) En avantur Doue : à la grâce de Dieu.

    (1862) BSH 7. A so abandonnet en avantur Doue ! ●92. mont pelloc'h en avantur Doue.

    (1909) KTLR 156. Bah ! petra dalv glac'hari ? Deomp, atao, en avantur Doue ! ●(1921) PGAZ 2. ha va skrid a gasan en avantur Doue.

    (4) Hasard, accident.

    (1732) GReg 138b. Cas, accident arrivé par fortune, tr. «Avantur. p. avanturiou

    (1856) GRD 312. en ol burhudeu-cé en dès hum hroeit ou hunan pé dré avantur. ●315. ne za nitra dré avantur. ●(1883) IMP 34. Dre be seurt avantur pe zarvoud, camarad, / E zoc'h-hu digouezet amâ ebars er c'hoad ?

    (5) Avantur vat : bonne chance.

    (1834) SIM 149. Doue da rei avantur vad dêc'h. ●(1844) GBI II 398. D'am c'hoerezed, avantur-vad, tr. «Et bonne aventure (chance) à mes sœurs.»

    (1964) KTMR 27. Kenavo, kamararad, hag avantur vad dit.

    (6) En avantur : au hasard.

    (1790) Ismar 365. er just èl ma credér dirac Doué e zeliér larèt, ha jamæs doh en ahàu hac én avantur.

    (7) D'an avantur = (?) à la légère (?).

    (1824) BAM 117. ar re a dou d'an avantur. ●293. ma o lavarfac'h d'an avantur, hep beza songet enno.

    (8) D'an avantur Doue : à la grâce de Dieu.

    (1922) EMAR 73. Em eus balêt em bro e-pad ar miziou hanv, / D'an avantur Doue.

    (9) (Bugel) diwar an avantur : enfant naturel, illégitime.

    (1851) GBI II 220. Ha p'am be daouzek krouadur, / Hi holl diwar ann avantur, tr. «Et quand j'aurais douze enfants, / Tous à l'aventure, (enfants naturels).» ●(18--) KTB.ms 14 p 273. ur plac'h hag a defoa bet eiz a vugale diwar an avantur (de vaga venere).

    (10) Idée, opinion, façon d'envisager les choses.

    (1849) GBI II 324. Tri den eus a barous Plufur, / Maget er memeus avantur, tr. «C'était trois hommes de la paroisse de Plufur, / Elevés dans les mêmes idées.»

    (11) Lavarout an avantur vat : dire la bonne aventure.

    (1790) MG 124. el lorberion-ze péré e hum vêl a larèt d'en dud ou avantur vat.

    II. Loc. conj. En avantur ma : de crainte que.

    (1870) MBR 134. aoun o senti ouz he moumoun keaz, enn avantur na vije great goap anezhi.

    (1909) BROU 204. (Eusa) En avantur, tr. «de crainte que…»

  • avanturadenn
    avanturadenn

    f. –où

    (1) Aventure.

    (1905) HFBI 82. an avanturaden ho devoa bet e Plouéscat. ●596. é c'hesplikis dézo va avanturaden.

    (2) Coup d’audace.

    (1931) VALL 51a. expédition, etc. avantureuse, tr. «avanturadenn f.» ●(1962) EGRH I 10. avanturadenn f. -où, tr. « coup d’audace. »

  • avanturer
    avanturer

    m. –ion Aventurier.

    (1914) DFBP 26a. aventurier, tr. «Avanturer

  • avanturiñ
    avanturiñ

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Risquer, hasarder.

    (1732) GReg 915a. Tenter, riquer, entreprendre une chose hardie, tr. «Avanturi. pr. avanturet.» ●(1744) L'Arm 186b. Hazarder, tr. «Avanturein

    (1838) CGK 24. biscoas, va mignon qœs, n'avanturis ma c'hroc'hen. ●(1838) OVD 128. nen dé quet hardéh assès eit avanturein nitra a vad.

    (1955) STBJ 167. An den na avantur netra / Na koll na gounit ne ra.

    ►absol.

    (17--) ST 102. avaturomp, madou a zo gant-he, tr. «tentons l'aventure, la prise est bonne.»

    (18--) PEN 93/106-107. entre Lanhuon a Landreger / emoa marchet allies ez kever / na na kreden ket avanturi / rag trec'h voa ta nerz d'am hini. ●(18--) SCD 170. me ya da avanturi mes ma refus am bo.

    (1955) STBJ 167. Hag an nep a glask lakaat e zanvez da greski a rank gouzout avanturi a-wechou.

    (2) [enployé devant un v.] S'aventurer, oser.

    (1932) CDFi 24 décembre. hini ebet eus mevelien an dispac'h, daoust d'ezo beza diskrupul ha distramaill, n'o dije avanturet mont re lark e Kerne.

    II. V. pron. réfl. En em avanturiñ : s'aventurer.

    (1877) BSA 213. En em avanturi a reas re var bord ar prenest.

    (1922) EMAR 14. tachen distro, moeltr, yen, / E-lec'h gant levenez n'en em avantur den.

  • avanturus
    avanturus

    adj. Hasardeux.

    (c.1500) Cb 87b. [fortun] Jetem fortuitus / ta / tum. auentureux. b. idem.

    (1744) L'Arm 183b. Hazardeux, euse, tr. «Avanturuss

    (1914) DFBP 165b. hasardeux, tr. «Avanturus

  • avar .1
    avar .1

    adj. Avare.

    (1900) MSJO 80. fallagries an den avar.

  • avar .2
    avar .2

    m. Avare.

    (1790) MG 22. ur hoh avar.

    (1857) GUG 55. Un avar e rapin a glei hag a zéheu.

    (1904) DBFV 14a. avar, m., tr. «avare.»

  • avari .1
    avari .1

    m. Avarie.

    (1744) L'Arm 21a. Avarie, tr. «Avari. m.»

  • avari .2
    avari .2

    voir albani

  • avaris
    avaris

    m. Avarice.

    (1499) Ca 36b. Chetiff vide in prisoner in avaricc et in derchell. ●(c.1500) Cb 59b. tenacitas / tis. g. chichete / auarice. b. dalchadur pe auaricc. ●(1612) Cnf 12a. en pechet à auaricc. ●(1621) Mc 36. ves à auaric, ves a dieguy. ●(1625) Bel 194. An Auaricc eo vn affection disordrenet da quehela an pinuiziguezou.

    (1659) SCger 10b. auarice, tr. «auaricç.» ●(c.1680) NG 806. en avaricë miliguet. ●(1744) L'Arm 21a. Avarice, tr. «Avarice. m.

    (1854) PSA I 16. en dén avaricius-hont e gleu predêg ér gadoér a huirioné énzp d'er vince a avarice. ●(1857) GUG 55. En avarice e zou ur garanté rai vras / Doh en eur, en argand

    (1904) DBFV 14a. avaris, m., tr. «avarice.» ●(1908) DIHU 34/62. techet d'en avaris.

  • avarisius
    avarisius

    adj. Avaricieux.

    (c.1500) Cb 51b. ga. couuoiteux de deniers. b. auaricius. ●52b. Crez alias auaricius. g. auaricieux.

    (c.1680) NG 1158. Hac auarisieus. ●(1744) L'Arm 21a. Avare, tr. «Avariciuss

    (1838) OVD 160. hui e elle credein é oh avaricius. ●(1854) PSA I 16. en dén avaricius-hont e gleu predêg ér gadoér a huirioné énzp d'er vince a avarice. ●(1866) FHB 56/32bb. Clevet oc'h eus hano eua dud engravet, tud avarisius.

    (1904) DBFV 14a. avarisius, adj., tr. «avare.» ●(1911) SKRS II 167. eun den avarisiuz. ●(1931) GUBI 20. Un den avarisius kollet dehou é drézol.

    ►[empl. comme subst.]

    (1923) KTKG 46. An avarisius ne roio ket an aluzen.

  • avaristed
    avaristed

    f.

    (1) Avarice.

    (1659) SCger 10b. auarice, tr. «auaricçdet.» ●(1688) MD I 21. evit an avarisdet. ●(1710) IN I 2-3. corrompet e galon gant an avariçdet. ●(17--) SP III 280. nep avaristed.

    (1857) HTB 228. ho avaristed.

    (1905) KANngalon Du 548. diaoul an avaristed. ●(1907) KANngalon Gouere 447. avaristed an den. ●(1911) SKRS II 168. Kaloun an den-ze oa trec'het a-grenn gant an avaristed.

    (2) Kaout avaristed : être avare.

    (1923) KTKG 46. Kaout avaristed a zo karet re an arc'hant.

  • avat
    avat

    adv.

    (1) Cependant.

    (1872) GAM 49. Skrifa a rejont avad evid reklem.

    (1907) PERS 226. Ar re avad o doa ezom. ●(1911) SKRS II 75. Heman avad a jomas sabatuet. ●(1920) LZBt Here 25. an tri all, efad, a oe stard d'ê kât otreadur da zont d'hon skol. ●(1924) LZBt Mezheven 35. Neuze 'fat, ec'h a ar valerez en dro, rak goulou mat e ve planken ar stomak. ●(1925) DLFI n° 6/2c. Ah ! fidandoustik ! Laou, kountant braz oun avad da velet ac’hanoc’h aman.

    (2) [en fin d'énoncé exclamatif] =

    (1943) FHAB Gwengolo/Here 346. Setu aze eun ampouailh lous avat !

  • avaze
    avaze

    adv.

    I. spat.

    (1) De cet endroit-là.

    (c.1680) NG 816. sail avazé. ●(17--) TE 112. A-va-ze Doué e ziscoas dehou ol er vro a Ghanaam. ●217. A-va-ze er Profæt e yas de Jericho.

    (1844) LZBg 2l blezad-2l lodenn 39. A vazé ni e yé devat en dud gouihue. ●(1849) LLB 1433. Hag a vazen é tant ou hunan d'er ger. ●(1854) PSA I 232. sàu a vazé. ●(1857) GUG 128. A vazé hui e scùil græceu. ●(1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 171. A vazé me zou oueit de Cincinnati. ●(1896) HIS 116. dichen a va-zé.

    (1904) DBFV 14b. avazé, et devant voyelle avazen ; ava-zé, adv., tr. «de là.» ●(1919) BSUF 15. me houlen genoh seùel a va-zé. ●(1927) GERI.Ern 30. avaze V[annetais] adv., tr. «de là.»

    (2) Avaze da : de là à.

    (1931) GUBI 206. Nezé dom Guillermeu de Vaud e zou kaset / A va-zé de Borh-Loeiz.

    II. temp.

    (1) Avaze bete : de là à.

    (1790) Ismar 264. hantér-hant dé a va-ze bet-ha Pâsq.

    (2) Avaze da : de là à.

    (1856) VNA 99. De là à quinze jours, tr. «A vazé de buemzêc dé.»

    III. sens fig. De là, pour cette raison.

    (1854) PSA I 227. hag a vazé é ta nezé m'en dé er ré en dès er muihan dobér (…).

  • ave .1
    ave .1

    f./m. –ioù Attelage.

    (c.1718) CHal.ms i. attelage de boeufs, et de charrue, tr. «en aué.» ●(1744) L'Arm 19b. Attelage, tr. «Avai.. Avayeu. f.» ●(1787) BI 150. enn-eu Arour gùenn-zè ë zisparessass guet hou avèeu.

    (1896) HIS 44. ind hi lakas enta ar ur har, hag e lauskas en avé de stleijal en arh. ●(1896) HISger 1. Avé, tr. «attelage.»

    (1904) DBFV 14b. avé, m. pl. ieu, tr. «attelage, harnais, charrette avec tout l'équipage.» ●(1905) DIHU 1/9. Aveit krog e laré ean, oé ket èl é avé. ●(1927) GERI.Ern 31. avé V[annetais] pl. ieu, tr. «Attelage, harnais, charrette avec tout l'équipage.» ●(1932) BRTG 116. é avé bras.

  • ave .2
    ave .2

    f. (religion) Ave (Maria).

    (1877) BSA 280. lavaret diou Bater ha diou Ave Maria.

    (1911) BUAZperrot 220. ar blijadur a reas d'ezi klevet hag asklevet an Ave Maria.

  • avead-dour
    avead-dour

    f. Deux seaux d'eau reliés par un cercle.

    (1919) DBFVsup 3b. ariad deur (Gr[oix]), s., tr. «deux seaux reliés par un cercle. à Quistinic, avéad deur

  • aveenn
    aveenn

    f. –où Attelage.

    (1969) LIMO 12 avril. Aveid kondui en avéien. ●Avéien, tr. «attelage.»

  • aveet
    aveet

    adj. Équipé.

    (1741) RO 286. Partiomp pa gueret ny so aueet clos.

  • avei
    avei

    adv. De là. (?) cf. avaze (?).

    (1919) DBFVsup 4b. avei (Locminé), adv., tr. «de là.»

  • aveiñ / aven
    aveiñ / aven

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) (en plt des repas) Préparer.

    (1732) GReg 8a. Accomoder à diner, tr. «Avèn lein.»

    (1849) GBI II 246. Da avan d'ar baron he goan, tr. «Pour préparer à souper au baron.» ●(18--) GBI I 212. Me lako ma c'heginer d'avan d'ac'h dijuni, tr. «Je vous ferai préparer à déjeuner par mon cuisinier.» ●(18--) SBI I 306. D'avan d'ar benherès he c'hoan, tr. «Pour préparer à l'héritière son souper.»

    (1904) DBFV 14b. avei –ein, tr. «préparer (Ch. ms.).» ●(1914) KZVr 66 - 07/06/14. avei, avein, aven, participe aveet, tr. «préparer (de la nourriture) G[oelo] T[réguier].» ●(1927) GERI.Ern 31. avei(ñ) T[régor], tr. «préparer, arranger.»

    (2) Atteler.

    (1904) DBFV 14b. avéein, aven, v. a. part. avéet, tr. «atteler, harnacher.» ●(1927) GERI.Ern 31. avéein, aven, v. a. p. –éet, tr. «atteler, harnacher.»

    (3) (?) Équiper (?).

    (1867) FHB 145/325a. Ti kaer a lesvarn Sant-Briec a oa aveet gant mizo braz.

    (4) Nettoyer (le blé) avant de le moudre, de le semer.

    (1904) KZVr 354 - 19/08/04. Aven a vez lavaret, e Goelo, e leac'h «aoza» : Aven ed, aoza ed. ●(1914) KZVr 66 - 07/06/14. avei, avein, aven, participe aveet, tr. «nettoyer le blé, avant de le moudre ou de semer G[oelo] T[réguier].»

    (5) Teiller (le lin).

    (1914) KZVr 66 - 07/06/14. avei, avein, aven, participe aveet, tr. «arranger, teiller (le lin) G[oelo] T[réguier].»

    II. [empl. devant un v.] Se préparer, s'apprêter à.

    (1914) KZVr 66 - 07/06/14. Avei, avein (n nasal), tr. «se préparer (avein mont, se préparer à partir) G[oelo] T[réguier].» ●(1927) GERI.Ern 31. avei(ñ) T[régor], tr. «se préparer (mont à aller).»

  • avel .1
    avel .1

    m. –ioù, –où

    I.

    A.

    (1) Vent.

    (1499) Ca 13b. Auel. g. vent. ●(1499) Ca 14a. Auel scaff. ga. ligier vent et vault autant comme ce qui faict florir et germer. ●(1557) B I 106. Glau hac auel, tr. «la pluie et le vent.» ●(1621) Mc 20. an dour, an avel. ●(1633) Nom 220a. Procella : orage, tourmente de mer, tempeste de vents : oraig, tourmant an mor, tempest en auelyou. ●220a-b. Ventus, aëris fluxus, fluor aëris, flambrum, flamen, spiritus : vent : auel. ●221a. Africus, Libs, ibonotus, qui á solstitio hiberno flat : Souëst : Suluest, auel yen.

    (1659) SCger 123a. vent, tr. «auel p. iou.» ●(c.1680) NG 461. peuar avel.

    (1872) GAM 64. Pa ziroll re abred avelou balc'h, kalz frouez a zistag diouc'h ar vezen, araok beza dare. ●(1878) EKG II 134. An avel a c'houeze a dreuz-vor. ●(1893) IAI 180. daou avel fall a c'hueze var ar Franz. ●(1896) LZBt Meurzh 37. al loar a oa skler hag an avel a-vad. ●(18--) SBI I 212. ar pevar awel, tr. «aux quatre vents.» ●(18--) GBI I 58. awell, glao, dared ha kurunou ! tr. «vent, pluie, éclairs et tonnerres !»

    (1925) BRUD n° 11, 12, 14, 15, en 1963 par Emgleo Breiz, Brest, graphie et pagination différentes de l’édition de 1925, puis en 2003 une édition bilingue par Skol Vreizh préparée par Bernard Cabon)">BILZ 171. Gant an abardae barrajou arne a zav, glao hag avel. ●(1972) SKVT I 175. avel da zilostañ ar saout.

    (2) Aezhenn an avel : souffle du vent.

    (1878) EKG II 45. trouz ezenn an avel o vont dre ar guez dero.

    (1911) BUAZperrot 429. An ezen-avel a nij dreist ar meaziou.

    (3) Ar seizh avel : la tempête.

    (1919) DBFVsup 4b. er seih aùel, tr. «tempête.»

    B. sens fig.

    (1) Vanité.

    (1867) MGK 80. ar re vraz, / N'euz gant darn anezo nemet avel, fougaz.

    (1927) GERI.Ern 31. avel f., tr. «vanité.»

    (2) Occasion, moyen.

    (1927) GERI.Ern 31. avel f., tr. «occasion, moyen.»

    (3) Prémice.

    (1825) COSp 78. quenteh el ma tei chongeu er sort-cé én hou isprit ha ma commancehet santein ahuél a nehai.

    (4) Pep hini en e avel : chacun de son côté.

    (1868) FHB 168/92a. hag hen a gasso adarre al leanezet-ze pephini en he avel.

    (1927) GERI.Ern 31. en e avel, tr. «(chacun) de son côté.»

    (5) Reiñ avel da udb. : soulever qqc.

    (1906-1907) EVENnot 19. (Leon) N'ouzon ket ha gallout a rafen rei avel d'ar berchen, tr. «soulever.»

    (6) plais. Bro an avel izel : anus.

    (1906) BOBL 14 avril 82/2f. bro an avel izel ; awechou ac'hano e teu tennou goest da lakaat eun den da horjella var e ziazez.

    C. (ichtyonymie) Krank-avel : étrille.

    (1941) FHAB Gwengolo/Here 89. (Tregon ha tro-dro) kreñked aël, e galleg : étrilles.

    D.

    (1) Avel-izel =

    (1990) TTRK 21. E penn an avel-izel da hemañ en em gave al lojeiz.

    (2) Avel-uhel =

    (1990) TTRK 22. Dre benn avel-uhel an tri fark e tremen ur san-zour.

    II. [suivi d'un adj.]

    (1) Avel yud =

    (1903) MBJJ 10. n'ouzoc'h ket piou eo ar Mistral. An autro-ze 'zo eun avel-yud, a c'houe aliez war douaro Frans a zo tost d'ar mor Kreisdouarek.

    (2) Avel riklus : vent coulis.

    (1732) GReg 221b. Vent coulis, tr. «Avel riclus

    (3) Avel izel =

    (1867) MGK 89. Digas avel izel war lerc'h eur barr arne.

    (4) Avel lemm : vent glacial, coupant.

    (c.1718) CHal.ms i. un vent coupant, tr. «un aüel lem, aüel spelhus.» ●(1752) PEll 524. Les Vennetois en quelques cantons prononcent Luem : & disent Un avel-luem, un vent coupant. ●(c.1785) VO 68. un ahuél luem ha spealhus.

    (1919) DBFVsup 4b. aùel luem, tr. «bise glaciale.»

    (5) Avel dreut : bise glaciale.

    (1919) DBFVsup 4b. aùel tret, tr. «bise glaciale.» ●(1955) BLBR 85/6. eun avel dreut, binimus ha sklas. ●(1966) BAHE 50/37. an avel dreut a c'hwezhe diouzh kostez Kemperve.

    (6) Avel voan : bise glaciale.

    (1919) DBFVsup 4b. aùel moén, tr. «bise glaciale.»

    (7) Avel verr : vent court.

    (1978) BZNZ 36. (Lilia-Plougernev) Pa vez avel verr, tro ma vez lavaret, n'e' ket eeun an avel, ma kerez, neuze e rankes bordañ da lien, evit dalc'her muioc'h a-benn d'an avel.

    (8) Avel vat : vent à gré.

    (1659) SCger 123a. vent a gré, tr. «auel mat

    (9) Avel a-du : vent favorable.

    (1961) LLMM 86/150. ha herr warnañ e skare ar « Honeymoon » gant avel a du.

    III. (marine)

    (1) En avel da : entre le bateau et la côte.

    (1944) GWAL 163/167. (Ar Gelveneg) emañ ar garreg en avel d'ar vag (...) : «mont a reomp en a'el d'ar c'herreg», «en a'el dimp e ya ar vapeur». (...) «Mont en a'el d'ar beg» a dalv «mont dreist ar beg» ; pe c'hoazh «en a'el dimp e teu = dreistomp e teu».

    (2) Diwar avel da : au vent de.

    (1944) GWAL 163/166. (Ar Gelveneg) emañ ar garreg en avel d'ar vag, pe diwar avel dezhi.

    (3) Diwar avel : au vent.

    (1944) GWAL 163/168. (Ar Gelveneg) War ar vag, e tiforc'her an daou diouzh an avel : an tu diwar a'el, an tu ma teu an avel dioutañ hag an tu olevent. ●(1977) PBDZ 907. (Douarnenez) ale, pasomp tre olavenn da Ouessant, n'eomp ket da gemer ar mare trec'h diwar avel, tr. «allez, passons sous le vent d'Ouessant, n'allons pas prendre le jusant au vent.»

    (4) Sevel diwar avel =

    (1944) GWAL 163/168. (Ar Gelveneg) «moñsellet eo ar vag, na chomit ket olevent (pe : savomp diwar a'el, da lavarout eo : eomp en tu diwar avel)».

    (5) Dont d'an avel : rallier le vent, au vent, lofer.

    (1944) GWAL 163/169. (Ar Gelveneg) Da verkañ kerzh ar vag e-keñver roud an avel e ra Gelvenegiz gant dont d'an avel. (...) «Deus d'an avel, ar muia ma c'helli !» ; «chaok war ar vaol ma teu d'an a'el» ; «Sell, Per, penaos e teu d'an a'el, 'mañ o tont en-dro (o treiñ tu da gerzh ar vag)».

    (6) Bezañ d'an avel =

    (1944) GWAL 163/169. (Ar Gelveneg) Da verkañ kerzh ar vag e-keñver roud an avel e ra Gelvenegiz gant bezañ d'an avel. (...) «Re 'maout d'an a'el» a dalv «mont a rez re a-benn d'an avel.»

    (7) Kloz d'an avel : au plus près.

    (1944) GWAL 163/169. (Ar Gelveneg) Da verkañ kerzh ar vag e-keñver roud an avel e ra Gelvenegiz gant kloz d'an avel. (...) «Deus kloz d'an a'el» ; «dalc'h kloz d'an avel».

    (8) Dont a-benn d'an avel =

    (1944) GWAL 163/169. (Ar Gelveneg) Treiñ ar vag en doare ma teu an avel dres a-benn d'ar staon a zo dont a-benn d'an avel.

    (9) Gounit an avel : gagner le vent.

    (1979) VSDZ 156. (Douarnenez) Gounit an avel rankez ober. Evit gounit dek lev en avel, rankez ober apeupre ugent lev, tr. (p. 317) «Tu dois gagner le vent. Pour gagner dix lieux dans le vent, tu dois faire vingt lieues de route.»

    (10) Avel vat : vent favorable.

    (14--) N 125-126. Me aya breman didan goel / Setu vhel an auel mat, tr. «Je vais maintenant mettre à la voile / Voilà le vent favorable qui se lève.»

    (11) Avel a-benn : vent debout.

    (1872) ROU 107b. Vent contraire, tr. «avel a-benn

    (1919) DBFVsup 4b. A Groix, aùel-e-benn, tr. «vent-debout.»

    (12) Avel a-dreñv : vent arrière.

    (1872) ROU 107b. Vent derrière, tr. «avel a-drê

    (1919) DBFVsup 4b. A Groix, aùel-e-dran, tr. «vent arrière.»

    IV.

    (1) Mont (pep hini) en e avel : aller (chacun) de son côté.

    (1866) FHB 63/86b (L) G. Morvan. An deiz-ze 'ta, e gar X... goude m'oa eat pep hini en he avel. ●(1866) FHB 88/287a (L) G. Morvan. Pep hini a ieas en he avel, hag a lezas eno ho mestrez deut da veza paour.

    (2) Mont gant an avel : disparaître, s’en aller.

    (1790) MG 347 (G) I. Marion. Ha chetu histoër er semeill oueit guet en ahuèl.

    (1874) TLK 15 (L) L. Inisan. Per a oa eat e sebezenn hag e aon gant an avel, ha n'en doa ken mall nemet d'en em gavout e-touez e gamaraded.

    (1911) FHAB Du 296 F.-M. Mazeas. arabad e viche eur mirakl, rak dioc'htu o zamik relijion a iafe gant an avel. ●(1923) FHAB Kerzu 466 (L) *Tintin Anna. Ar blijadur a ro [an arc'hant] a ya gant an avel pa ne vez ket laket da brena leve er bed all. ●(1935) ANTO 39 (T) *Paotr Juluen. Hag ar yec'hed gant boued vijel n'en da ket buan gant an avel.

    (3) Lezel da vont gant an avel : laisser faire, ne pas faire attention.

    (1910) FHAB Here 301 (L) K. ar Prat. Gwap a reat anezan, mes hen a leze ar waperez-se da vont gant an avel.

    (4) (Buan, prim, liant) evel an avel : très vite, très rapide.

    (1871) CST 21 (L) Y.-V. Gwilhou. Ar spont a redas eus Nikomedi da Ankura ker buan hag an avel. ●(18--) BSG 180 (T). Ebars en carreojo ho devo dioueskel, / Hac ho transporto sur ken prim hac ann awel, tr. F.-V. an Uhel «...et vous transporteront aussi vite que le vent.»

    (1902) PIGO I 215 (T) E. ar Moal. Ken prim hag an avel, ar mevel, zammet ar c'horf gantan, a redaz er-meaz. ●(1912) DIHU 81/43 (G) *Pen ouignon. Er saléad-sé, en Normaned, get ou bageu liant èl en aùel, e ridé ar audeu Breih-Veur. ●(1924) NOLU 16 (G) J. ar Baion. Ar ou ronsed liant èl en aùél ha kriù. ●(1932) ALMA 62 (L). Ar Maro a zo bet en da di, hag a zo nijet kuit, buanoc'h eget an avel, gant da grouadur. ●102. An dud a chome balc'h o welet al loen-se o vont, du evel an noz ha buan evel an avel. ●(1934) KOMA 19. Unan anezo zo buan evel an avel. ●(1955) STBJ 94 (K) Y. ar Gow. Hag e tremenas e-biou, ken buan hag an avel, eul lostennad kezeg-houarn, pôtred ampart a-ramp warno hag a fistoule o divesker par ma c'hellent.

    (5) (Mont, kerzhet, redek) evel an avel : aller, courir vite.

    (c.1785) VO 79 (G) I. Marion. N'em boai quet bet amzér d'hé honsidérein rac hi e yai èl en ahuél.

    (1825-1830) AJC 4608 (Go) J. Conan. Voar eur march bian ru a je vel an navel animed, tr. F. Favereau «Sur un petit cheval brun qui allait à la vitesse du vent.»

    (1908) DIHU 35/73 (G) *Radenen-Blei. Bremen é ha èl en aùel hag a pe arriù ér gér, huiz brein, en derhian ar é gein, é zent é chourikal én é veg... ●(1910) MBJL 76 (T) L. le Clerc. Ha kerzet a refomp bremazouden evel an avel. ●(1950) KROB 26-27/15 (L) Paotr Treoure. Ne voe ket pell evit paka an daou all : evel an avel ez ae ! ●(1955) STBJ 209 (K) Y. ar Gow. War an hent bras, avat, e rede ar charbañiou evel an avel.

    (6) An avel o treiñ a-du : les choses prennent bonne tournure.

    (1910) MBJL 161 (T) L. le Clerc. Benn eur c'hart eur memes tra e tro an awel a du.

    (7) Ober avel da : donner la possibilité de.

    (1825-1830) AJC 5143-5144 (Go) J. Conan. Er fin eharivas chaserien pirame / Hac a res avel dimb da sevel ahane, tr. F. Favereau «En fin de compte les chasseurs de Piramée se présentèrent et nous couvrirent, nous permettant de nous dégager.»

    (8) Reiñ avel da : aider, favoriser.

    (1919) FHAB Kerzu 183 (L) M. Abgrall. En deiz all e oan o tremen dre Draon-Louarn, hag ar mevel bras a oa oc'h êsa sevel eur berchen; bêc'h en devoa o rei avel d'ezi, ha me a zavas anezi raktal. ●(1935) ANTO 51 (T) *Paotr Juluen. Eun doare evel eun all da gemer ar blijadur, d'he lakaat eun tamm er went ha da rei avel d'al levenez a zeu a-wechou, ganti kement ar galon da dridal. ●108. Met 'vit ar skañbennou, pa vez abadennou, rei a reont dalc'hmat avel d'o lostennou, pe vez fall an amzer, brao, tomme (lire : tomm), yen pe glouar. ●(1942) VALLsup 5 (G). Aider, favoriser, tr. F. Vallée «rei avel da d'après V[annetais].»

    (9) Reiñ avel da : découvrir.

    (1877) FHB (3e série) 11/84a M. L. C. (L). Labour o deuz cavet, emezhan; n'o deuz ket roet a avel c'hoaz d'ar guziaden.

    (10) Reiñ avel da : soulever.

    (1919) FHAB Kerzu 183 (L) Maria Abgrall. ar mevel bras a oa oc'h êsa sevel eur berchen ; bêc'h en devoa o rei avel d'ezi. ●(1939) KTMT 177 (Li) *Brogarour. Gwennael ha Biel a grog. Ar c'higennou a c'houez, an divrec'h a strak, ar gwad a sav d'ar penn..., met ar c'hravaz ne zistag ket diouz an douar, nemet eun tammig diouz kostez Gwennael. Diou, teir gwech e klaskont rei avel d'ezi. En aner... ●(1982) TKRH 90 (T) A. Duval. Bannieloù kaer ha ponnet a oa ivez. N’eo ket sioc’haned ’oa gouest da reiñ avel dezhe.

    (11) Reiñ avel : donner le moyen.

    (1895) GMB 46 (T). pet[it] Trég[uier] Rein avel, tr. Émile Ernault «donner le moyen.»

    (12) Kaout avel : devoir partir (avoir son sac).

    (1950) KROB 25/14 (L) *Ab Sulio. Diouz ma ray e kavo, Soaz ! Amzeri a rin ganti eur pennad c'hoaz : ma ro din he merc'h, ne roin ket dezi he dilez. Ahendall, da c'houel Mikêl da zont he devezo avel !

    (13) Kaout avel : (?) être soulevé (?).

    (1939) KTMT 178 (Li) *Brogarour. Ar c'hravaz he deus bet avel...

    (14) Kaout avel : avoir l’occasion.

    (1895) GMB 46 (T). pet[it] Trég[uier] dustu pe mou avel, tr. Émile Ernault «dès que j'aurai l'occasion.»

    (15) Skragn evel an avel nord : très avare.

    (1971) CSDC 70 (Ki) M. Divanac'h. Hag ar vestrez oa skrang (lire :skragn) giz an evel neurt.

    (16) Hedro evel an avel : très versatile.

    (1922) IATA 45 *Alan Yann. Rag kaloun an den a zo edro evel an avel, hag e c'helfen adarre distreï d'am zech fall.

    (17) Treiñ evel an avel : changer aisément d’opinion.

    (1905) IMJK 63 (?))">IMJK 59 Belleg (G). Hag er ré e zou énep d'oh hiniù, e vou martezé amied d'oh arhoah : en dud e dro èl en aùél.

    (18) Treiñ gant an avel : être d’accord (avec le dernier qui a parlé, par exemple).

    (1905) IMJK 63 (?))">IMJK 244-245 (G) Belleg. dihoal a droein get kement aùél e zou.

    (19) C'hwezhañ gant an avel : être d’accord avec la majorité.

    (1968) LOLE 111 (T) *Roc'h Vur. Rebech dezañ c'hweza gand an avel ha yudal gand ar bleizi.

    (20) C'hwezhañ e tu an avel : être d’accord (avec le dernier qui a parlé, par exemple).

    (1973) SKVT II 153 (Ki) Y. Drezen. Mat ! mat !... eme Veig, o c'hwezhañ e tu an avel.

    (21) Klask treiñ an avel diwar-bouez ur gordenn : faire quelque chose d’impossible.

    (1955) VBRU 146 (T) *Jarl Priel. Met allas, aner e vije bet dimp klask treiñ an avel diwar-bouez ur gordenn ha ret eo oa dimp tremen dre eno.

    (22) Treiñ d'ar pevar avel : ne pas avoir d’initiative.

    (1981) ANTR 223 (L) *Tad Medar. Gwad a zo dindan ivinou an dud o deus kemered ar garg hag ar zamm da renka an abadenn-ma. Ne droont ked d'ar pevar avel. Ijin o deus ivez.

    (23) Lonkañ avel : se promener dehors.

    (1951) LLMM 25/40 (T) *Jarl Priel. E-keit ha m'edo hemañ o lonkañ avel e-lec'h n'en doa mann d'ober. ●(1967) BRUD 26-27/38 (T) E. ar Barzhig. Eun devez, gwaz-a-ze dezañ, e oa o lonka avel war an traez. ●(1974) LLMM 166-167/364 (T) E. ar Barzhig. da vont da c'haloupat, da zigeriñ va logell ha da lonkañ avel.

    (24) Chom da lonkañ avel : attendre quelqu’un en perdant son temps (gober le marmot).

    (1942) VALLsup 113. Gober le marmot, attendre qqn en perdant son temps tr. F. Vallée «chom da lonka avel o c'hortoz u. b.»

    (25) Cheñch avel d'e bilhoù :

    (1973) SKVT II 127 (Ki) Y. Drezen. Gwelloc'h e kave d'ar paotr Nouel cheñch avel d'e bilhoù, evel ma lavarer.

    (26) Ruflañ avel ha moged : se repaître de vaine gloire.

    (1931) VALL 646. Au fig. se repaître de vaine gloire, tr. F. Vallée «rufla avel ha moged

    (27) Bezañ ur mouchig avel en e letern : avoir du vent dans les voiles, chanceler à cause de la boisson.

    (1986) PTGN 24 (L) *Tad Medar. Ha gwin d'ar Zaozon ! Da derri o zehed ha marteze, bep an amzer, peadra da gaoud, eur mouchig avel en o letern. ●(1997) HYZH 209/16a-b (T.). faire une cuite, tr. «avel zo gant e letern (T[regor]).» ●33a. avoir du vent dans les voiles (fam.), tr. «avel ‘zo gant e letern (T[regor]).»

    (28) C'hoarzhin ouzh an avel : rire du bout des dents.

    (1872) ROU 101 (L). Rire, forcément, du bout des dents, tr. V. Roudaut «c'hoarzin ouz an avel

    (29) Reiñ avel d'ar c'had : voir gad.

    (30) Bezañ kaoc'h en avel : voir kaoc'h.

    (31) Skeiñ kaoc'h en avel : voir kaoc'h.

    (32) Lakaat e ouel diouzh e avel : voir gouel.

  • avel .2
    avel .2

    adj. Avel eo : il est vain de.

    (1862) JKS 3. Avel eo klask madou ne badont ket pell. (…) Avel eo c'hoantaat beva pell (…). Avel eo staga hor c'haloun oc'h ar vuez-ma. (…) Avel eo karet traou a dremen ker buhan.

  • avel-benn
    avel-benn

    m. =

    (1903) MBJJ 45. da viret ouz an avel-benn da c'houean warnomp.

  • avel-c'hevred
    avel-c'hevred

    m. Vent d'est.

    (1464) Cms (d’après GMB 296). auel gueffret, vent de midi, l. auster. ●(1499) Ca 13b. auel gueffret ga. vent de midi.

    (1659) SCger 130b. auel quevvret, tr. «vent d'Orient.»

    (1870) FHB 296/275b. an avel c'hournaouog hag an avel c'hevret.

  • avel-c'houziz
    avel-c'houziz

    m. Vent d'aval.

    (1919) DBFVsup 4b. A Groix auél gouzi, tr. «vents de N.-O. à S.-E.» ●(1970) GSBG 345. (Groe) a:wel guzi, tr. «vent de la partie est de l’horizon.» ●(1979) VSDZ 151. (Douarnenez) An avel c’houzi eo an avel… deus ar su d’ar gornog eo an avel deus ar c’houzi, tr. (p. 313) «Le vent d’aval… c’est le vent du Sud à l’Ouest le vent est d’aval.»

  • avel-distro
    avel-distro

    m. Contre-alisés.

    (1931) VALL 19a. contre-alisés, vents de retours, tr. «aveliou-distro

  • avel-draoñ
    avel-draoñ

    m. avelioù-traoñ Vent d'aval.

    (1633) Nom 221a. Zephyrus, Fauonius, qui subsolano aduersus spirat : vent d'embas, ou d'aual : vent d'ouest : auel traou, auel ssel (lire : isel). ●221a. Caurus, Corus, Argestes, Iapyx, qui ab occasu æstiuo slat : Northest, vent d'aual : Nor-nordest auel traou.

    (1877) EKG I 217-218. ar viskinen (...) a zave he heoriou euz a borz Brest, hag a iea, gand an avel draon, er meaz euz ar rad.

    (1996) VEXE 152. Le vent (…) du sud (avel draoñ).

  • avel-drenk
    avel-drenk

    m. Aigreur.

    (1927) GERI.Ern 31. avel-drenk, tr. «aigreur.»

  • avel-dreuz
    avel-dreuz

    m. avelioù-treuz Vent coulis.

    (1732) GReg 221b. Vent coulis, tr. «Avel dreuz

    (1927) GERI.Ern 31. avel-dreuz, tr. «vent coulis.»

  • avel-dro
    avel-dro

    m. avelioù-tro Tourbillon de vent.

    (1659) SCger 119b. tourbillon, tr. «auel tro.» ●130a. auel tro, tr. «tourbillon de vent.»

    (1849) LLB 461 & LLBg i 35. Ag er holern téhoel é saw un ahuel dro. ●(1866) FHB 79/216a. sourradou aveldro. ●(1878) EKG II 51. Evidoun da veza dindan an douar, e rea avel-dro e fons ar punz (…) an avel-dro a vire ouc'h an tan da gregi em fennad goulou. ●53. an avel-dro hag ar ienien a ioa e fons ar punz. ●(1894) BUZmornik 156. ann avel-dro a skoe euz ar mor var ann enezenn-ze.

    (1927) GERI.Ern 31. avel-dro, tr. «tourbillon.» ●(1949) KROB 14/11. Eur sourrad avel-dro.

  • avel-forzh
    avel-forzh

    m. avelioù-forzh =

    (1907) FHAB Even 117. reizet an avel-forz.

  • avel-fri
    avel-fri

    m. Flatuoisté.

    (1876) TDE.BF 28b. Avel-fri, s. f., tr. «Flatuosité.»

    (1927) GERI.Ern 31. avel-fri, tr. «flatuosité.»

  • avel-furch
    avel-furch

    m. Courant d'air.

    (1927) GERI.Ern 31. avel-furch, tr. «courant d'air.»

  • avel-gas
    avel-gas

    m. avelioù-kas =

    (1919) BUBR 5/124. pladet ar rengennad soudarded war an douar, vel ha pa vefent bet ranvet gant an avelgas.

  • avel-gelc'hwid
    avel-gelc'hwid

    m. avelioù-kelc'hwid Cyclone.

    (1919) DBFVsup 4b. aùél-gelhouid (Pont[ivy], tr. «cyclone.» ●(1921) GRSA 182. ur barrad aùél gelhouid. ●(1925) DIHU 168/287. ur barrad aùél gelhouid (cyclone). ●(1931) VALL 177b. Cyclone, tr. «avel-gelc'houid f.» ●(1962) EGRH I 10. avel-gelc’houid, tr. « vent tournant, tornade. »

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...