Recherche 'pe...' : 1379 mots trouvés
Page 24 : de peursot (1151) à peurzevin (1200) :- peursot
- peursouezhet
- peurstardañ
- peurstudiañ
- peurunvan
- peurunvanidigezh
- peurunvaniezh
- peurunvaniñ
- peuruzañpeuruzañ
v. tr. d. Épuiser (une terre).
●(1872) ROU 83b. Epuiser, en parlant du sol ou terre cultivée, tr. «peruza.»
- peuruzetpeuruzet
adj. Complètement usé, élimé (prlt de vêtement).
●(18--) ALB (FHAB du/kerzu 1941 p. 100b). Ma voe peuruzet traon e gein / Me ’lavar traon kein e vragou.
- peurvad
- peurvadelezhpeurvadelezh
f. Perfection.
●(1870) FHB 263/12a. c'hwi a ello prezeg d'ar re-all ar beurvadelez. ●(1872) ROU 95a. Perfection, tr. «pervadelez.»
●(1921) FHAB C'hwevrer 35. ez eus eur Mestr bras, n'eus nemet unan, ez eo leun a beurvadeleziou. ●(1933) MMPA 18. Mab Doue, peurvadelez ha santelez holl. ●64. Doue leun a bep peurvadelez a dle beza karet dreist pep tra.
- peurvadelezhuspeurvadelezhus
adj. Infiniment bon.
●(1921) FHAB C'hwevrer 35. anaout dre zur ez eus eun Doue, unan hepken, peurvadelezus dreist muzul.
- peurvanpeurvan
m./f. –où Pâturage.
●(1633) Nom 234b. Pascuum : pasturage, patis : pasturaig, peuruan. ●233b. Ager compascuus : pasturage commun : pasturaig commun, peuruan commun. ●Ager scriptuarius : pasturage ou pasquis qu'on prend à loüage : an peuruan pe'n gueaut á coummerer diouz ferm.
●(1659) SCger 89a. pasturage, tr. «peurvan.» ●164a. peurvan, tr. «pastis.» ●(1732) GReg 346b. Engrais, pâturage, tr. «Peurvan druz. p. peurvanou druz.» ●703b. Paturage, ce que les bestiaux paissent, tr. «peurvan. p. peurvanou.» ●Il y a ici un bon pâturage, tr. «Peurvan vad a so amâ.»
●(1870) FHB 262/7b. eun antercant denved treud touzet ber ha skignet du ma ha du hont var ar peurvan voutin. ●(1876) TDE.BF 513a. Peurvann, s. m., tr. «Pâturage, lieu de pâture.»
●(1924) FHAB C’hwevrer 51. dour red eus ar peurvan. ●(1931) VALL 541a. Pâturage, tr. «peurvan m. pl. ou.» ●(1954) LLMM 42/7. E peurvan deñval ar vourc’h n’eo ket ul leue a zo o peuriñ, met ur pikol ki louet, gleb ha gludek ar c’hrev anezhañ. ●42/9. Lakaet eo bet [ar] brizonidi war wrimenn ar beurvan, pep hini en renk gant kemend-all a soudarded war hed dek kammed adreñv d’o c’hein.
- peurvarv
- peurvat
- peurvedpeurved
m. Fin de la moisson.
●(1732) GReg 851b. La fin de la sciure des blez, tr. «Ar peur-vèd. fest ar peur-vèd. coüy ar peur-vèd.»
- peurvediñ
- peurvegañ
- peurvoal
- peurvontpeurvont
v. intr. Peurvont da : se transformer complètement en.
●(1935) KANNgwital 388/42. hennez n'eo ket eun den mui, peureat eo da loen.
- peurvoud
- peurvoudel
- peurvougañpeurvougañ
v. tr. d.
(1) Éteindre complètement (qqc. d'enflammé).
●(1907) AVKA 73. na bervougo ket ar voulc'hen a divodego c'hoaz. ●(1911) BUAZperrot 426. peurvouga ar vouched. ●(1929) FHAB Ebrel 156. e oa peurvouget tan-gwall ar brezel. ●(1940) FHAB Mae-Mezheven i. peurvouget eun tan-gwall.
(2) Vaincre (une maladie).
●(1902) MBKJ 184. Neuze ar c'hlenved a ieas var he giz. Daou vloaz goude e tirollas adarre, ha ne oue peur-vouget nemet pa deuas an dud e karg da ziella ar voest great gant ann Eskob santel.
(3) sens fig. =
●(1928) KANNkerzevod 15/7. peurvouga ho feiz.
- peurvoullañ
- peurvrasañpeurvrasañ
m. Ar peurvrasañ : la majeure partie.
●(1978) EMGI 123. anvioù ar peurvrasañ eus ar re a oa ennañ.
- peurvrein
- peurvreinañ
- peurvrezhonekaatpeurvrezhonekaat
v. tr. d. Bretonniser complètement.
●(1929) GWAL 20/98. Ne vefe ket diaes, evelato, peurvrezonekaat ar «C'hourrier».
- peurvruzunañpeurvruzunañ
v. tr. d. Réduire complètement en miettes.
●(1921) FHAB Du 309. Ar ruilhen (...) a beurvruzuno an tammou.
- peurvui
- peurvuiañpeurvuiañ
adv. & m.
I. Adv.
(1) Le plus souvent, la plupart du temps.
●(1576) Gk II 76. an Ceremoniou à so en vsaig enn Ilys, hac en Sacramantou, à so permuyhafu à ba voué amser an abestel.
●(1732) GReg 10b. Cette maison est une pierre d'achoppement pour lui, tr. «an ty-ze a zoug peurvuyâ goallchançz deza.» ●232b. Les enfans sont ordinairement fort credules, tr. «Peurvuya ez eo credus-bras ar vugale.» ●884b. Le plus souvent, la plûpart du tems, tr. «Peur-vuyâ. peur-vuyañ.»
●(1829) IAY 76. e command pervuan pedeno pe aluseno. ●(1838) CGK 12. Mar chanç dezan demizi eo dogan peurvia. ●(1896) GMB 483. pet[it] tréc[orois] pervuañ.
(2) Loc. adv. Dre beurvuiañ : ordinairement, en temps normal, le plus souvent.
●(1907) AVKA 58. En digouez-ze evel dre beurvuia n'eo ket Doue a reas ar c'holl. ●172. ar sklav na ve ket dre bervuia en ti.
II. M.
A. Ar peurvuiañ.
(1) Le plus souvent.
●(1903) MBJJ 95. Setu perak, ar peurvuian, eo kazet an Turked gant tud ar vro-man.
(2) L'immense majorité.
●(1903) MBJJ 92. ar peurvuian anê. ●130. e fell d'in lâret ec'h ê protestant ar gazeten he deus roet d'in ar peurvuian eus an doareo. ●168. Ar belerined ac'h a breman, ar peurvuian, eün da Voger an daelo. ●(1905) BOBL 29 juillet 45/1b. war dremmou ar peurvuia dioutê.
B. Evit ar peurvuiañ : le plus souvent.
●(1732) GReg 884b. Le plus souvent, la plûpart du tems, tr. «evit ar peur-vuyâ.»
- peurwalc'hpeurwalc'h
adv. A-c'houde peurwalc'h : depuis trop longtemps.
●(1849) LLB 613. A houdé per hoalh é paiamb marw hur Roué.
- peurwalc'hiñ
- peurwastañpeurwastañ
v. tr. d. Ravager complètement.
●(1923) SKET I 86. ar vrezelourien estren a beurwastas ar vro-Wenn.
- peurwastellpeurwastell
f. (agriculture) Fin de battage.
●(1942) VALLsup 19a. Fin du battage, tr. «peurwastell T[régor] f.» ●avoir achevé le battage, tr. «beza peurwastell T[régor].»
- peurwellaatpeurwellaat
v. intr. Se rétablir complètement, parfaire sa guérison.
●(1869) EGB 36. peur-wellaat, tr. «se rétablir complètement.»
- peurwennpeurwenn
adj. Complètement blanc.
●(1923) SKET I 61. loened eus an dibab a oa anezo holl, dinamm, peurwenn.
- peurwentañ
- peurwiskañ
- peurwriat
- peuryac'h
- peuryac'haat
- peurzallañ
- peurzastumpeurzastum
v. tr. d. Finir de ramasser.
●(1925) FHAB Here 368. da beurzastum ha da beurzourna ar gwinizou a welen.
- peurzebriñpeurzebriñ
v. tr. d. Achever de manger.
●(1732) GReg 10b. Achever de manger, tr. «Peur-zibri. pr. Peur-zébret. Van[netois] Per-debreiñ. pr. et.»
●(1890) MOA 86. peur-zibri, – per-zibri, tr. «achever de manger.» ●(18--) SBI I 238. da beurdibri he c'hoan, tr. «achever son souper.»
●(1928) BFSA 181. Evit peurzebri ar meuziou e chomjont daou zevez muioc'h eget na oa ret.
- peurzerc'hpeurzerc'h
adv. Très noblement.
●(14--) Jer.ms 42. Peur derch em herberchet, tr. «Très noblement vous me logerez.»
- peurzerc'helpeurzerc'hel
v. tr.
I V. tr. d.
(1) Tenir tout.
●(1850) MOY 190. Me a beurdalc'h pep tra ebars er firmamant.
(2) Tenir complètement (une promesse).
●(1732) GReg 8b. Accomplir sa promesse, tr. «Peur-derc'hel e bromeçza.»
II. V. tr. i. Peurzerc'hel da : tenir complètement (sa promesse).
●(1877) BSA 151. eo red peurzerc'hel d'ho promessa.
- peurzeskiñpeurzeskiñ
v. tr. d.
(1) Apprendre complètement.
●(1876) BJM 80. peurzeski ar c'hanticou. ●(1880) SAB 84. perdeski dezo misteriou ar feiz.
●(1906) BOBL 06 octobre 107/1b. peurzeski o micher. ●(1906) KPSA xxi. da beurzeski an theoloji. ●(1960) BAHE 22/26. amzer da zeskiñ, da beurzeskiñ an holl yezhoù-se.
(2) Peurzeskiñ ub. : terminer l'enseignement de qqn.
●(1921) FHAB Kerzu 327. peurzeski ar vugale. ●(1922) KAAG 17. e choum daou-ugent dervez c'hoaz gant he ebestel evit ho feur-zeski. ●(1925) FHAB Gouere 264. Da c'houde he mamm en em gargas da beurzeski anezi.
- peurzeviñpeurzeviñ
v.
I. V. tr. d. Brûler complètement.
●(1732) GReg 202b. Consumer, par le feu, brûler entierement, tr. «peur-dézvi. pr. peur-dézvet.»
●(1911) BUAZperrot 878. peurzevi ar pez a jome c'hoaz a gig ouz e eskern. ●(1935) BREI 415/4b. harz an tan da beurdevi an ti-menaj.
II. V. intr.
(1) Brûler complètement.
●(1866) FHB 96/347b. guelout a rinn petra eo ar burzud braz-hont, perag na beur-zev ket ar voden.
(2) Achever de se consumer.
●(1906) KANngalon Mae 109. Dirak an oaled, a zo en-han eun tamik kef o peurzevi.