Devri

Recherche 'pe...' : 1379 mots trouvés

Page 24 : de peursot (1151) à peurzevin (1200) :
  • peursot
    peursot

    adj. =

    (1904) CDFi août-septembre. eun den peursot. (d'après KBSA 94).

  • peursouezhet
    peursouezhet

    adj. Totalement étonné.

    (1924) ZAMA 85. An hini koz a chom peurzouezet.

  • peurstardañ
    peurstardañ

    v. tr. d. Peurstardañ.

    (1931) VALL 70a. serrer à bloc, tr. «peurstarda

  • peurstudiañ
    peurstudiañ

    v. tr. d. Étudier à fond.

    (1872) ROU 94b. Pénétrer. Etudier à fond, tr. «Perstudia.» ●(1890) MOA 120b. Bien approfondir une question, tr. «per-studia (peur-studia) eunn dra bennak.»

  • peurunvan
    peurunvan

    adj. Complètement unifié.

    (1957) BAHE 12/2. ar Republik unvan, peurunvan, ha dirannus.

  • peurunvanidigezh
    peurunvanidigezh

    f. Action d'unifier totalement.

    (1941) ARVR 28/1b-c. Peurunvanidigez ar brezoneg. ●(1975) LLMM 170/167. Ar beurunvandidigezh, tost da vezañ graet nebeud a-raok an eil Brezel-Bed, a voe sevenet e 1941.

  • peurunvaniezh
    peurunvaniezh

    f. Unification totale.

    (1957) BAHE 11/15. Peurunvaniezh ar vammvro.

  • peurunvaniñ
    peurunvaniñ

    v. tr. d. Unifier totalement.

    (1941) ARVR 28/3b. eur vodadeg e sell da beurunvani ar brezoneg. ●(1941) ARVR 37/3a. Emaomp o peurunvaniñ hor yezh.

  • peuruzañ
    peuruzañ

    v. tr. d. Épuiser (une terre).

    (1872) ROU 83b. Epuiser, en parlant du sol ou terre cultivée, tr. «peruza

  • peuruzet
    peuruzet

    adj. Complètement usé, élimé (prlt de vêtement).

    (18--) ALB (FHAB du/kerzu 1941 p. 100b). Ma voe peuruzet traon e gein / Me ’lavar traon kein e vragou.

  • peurvad
    peurvad

    m. Perfection.

    (1949) SIZH.llmm 40. uhel-strivoù an ene davet ar Peurvad. ●(1960) BAHE 22/20. bezañ glan ha tizhout ar peurvad.

  • peurvadelezh
    peurvadelezh

    f. Perfection.

    (1870) FHB 263/12a. c'hwi a ello prezeg d'ar re-all ar beurvadelez. ●(1872) ROU 95a. Perfection, tr. «pervadelez

    (1921) FHAB C'hwevrer 35. ez eus eur Mestr bras, n'eus nemet unan, ez eo leun a beurvadeleziou. ●(1933) MMPA 18. Mab Doue, peurvadelez ha santelez holl. ●64. Doue leun a bep peurvadelez a dle beza karet dreist pep tra.

  • peurvadelezhus
    peurvadelezhus

    adj. Infiniment bon.

    (1921) FHAB C'hwevrer 35. anaout dre zur ez eus eun Doue, unan hepken, peurvadelezus dreist muzul.

  • peurvan
    peurvan

    m./f. –où Pâturage.

    (1633) Nom 234b. Pascuum : pasturage, patis : pasturaig, peuruan. ●233b. Ager compascuus : pasturage commun : pasturaig commun, peuruan commun. ●Ager scriptuarius : pasturage ou pasquis qu'on prend à loüage : an peuruan pe'n gueaut á coummerer diouz ferm.

    (1659) SCger 89a. pasturage, tr. «peurvan.» ●164a. peurvan, tr. «pastis.» ●(1732) GReg 346b. Engrais, pâturage, tr. «Peurvan druz. p. peurvanou druz.» ●703b. Paturage, ce que les bestiaux paissent, tr. «peurvan. p. peurvanou.» ●Il y a ici un bon pâturage, tr. «Peurvan vad a so amâ.»

    (1870) FHB 262/7b. eun antercant denved treud touzet ber ha skignet du ma ha du hont var ar peurvan voutin. ●(1876) TDE.BF 513a. Peurvann, s. m., tr. «Pâturage, lieu de pâture.»

    (1924) FHAB C’hwevrer 51. dour red eus ar peurvan. ●(1931) VALL 541a. Pâturage, tr. «peurvan m. pl. ou.» ●(1954) LLMM 42/7. E peurvan deñval ar vourc’h n’eo ket ul leue a zo o peuriñ, met ur pikol ki louet, gleb ha gludek ar c’hrev anezhañ. ●42/9. Lakaet eo bet [ar] brizonidi war wrimenn ar beurvan, pep hini en renk gant kemend-all a soudarded war hed dek kammed adreñv d’o c’hein.

  • peurvarv
    peurvarv

    adj. Complètement mort.

    (1846) DGG 52. gant aon ne vije quet peur-varo. ●(1846) BAZ 130. evel ne voa ket peurvaro. ●(1847) MDM 269. pa oa peur-varo Kola.

  • peurvat
    peurvat

    adj.

    (1) Attr./Épith. Très bien, très bon, parfait.

    (1931) VALL 531b. Parfait ; qui a atteint la perfection, tr. «peurvat

    (2) Adv. Très bien, parfaitement.

    (1935) TRAG 18. An holl a well peurvat eo kreñvoc'h ar Yaouerien. ●32. al labour a veze graet peurvat.

  • peurved
    peurved

    m. Fin de la moisson.

    (1732) GReg 851b. La fin de la sciure des blez, tr. «Ar peur-vèd. fest ar peur-vèd. coüy ar peur-vèd

  • peurvediñ
    peurvediñ

    v. intr. Finir de moissonner.

    (1869) EGB 36. peur-vedi, tr. «couper tout le blé.»

  • peurvegañ
    peurvegañ

    v. tr. d.

    (1) (architecture) Finir la pointe (d'une tour).

    (1927) FHAB Genver 11. touriou an iliz-veur peur-veget gantan.

    (2) sens fig. Parachever, parfaire.

    (1935) ANTO 119. peurvega al labour.

  • peurvoal
    peurvoal

    adj. Complètement chauve.

    (1929) SVBV 27. Unan eus an enezennou peurvoal-mañ.

  • peurvont
    peurvont

    v. intr. Peurvont da : se transformer complètement en.

    (1935) KANNgwital 388/42. hennez n'eo ket eun den mui, peureat eo da loen.

  • peurvoud
    peurvoud

    m. Absolu.

    (1931) VALL 4a. (l')Absolu, tr. «peurvoud m.»

  • peurvoudel
    peurvoudel

    adj. Absolu.

    (1931) VALL 4a. Absolu, adj., tr. «peurvoudel

  • peurvougañ
    peurvougañ

    v. tr. d.

    (1) Éteindre complètement (qqc. d'enflammé).

    (1907) AVKA 73. na bervougo ket ar voulc'hen a divodego c'hoaz. ●(1911) BUAZperrot 426. peurvouga ar vouched. ●(1929) FHAB Ebrel 156. e oa peurvouget tan-gwall ar brezel. ●(1940) FHAB Mae-Mezheven i. peurvouget eun tan-gwall.

    (2) Vaincre (une maladie).

    (1902) MBKJ 184. Neuze ar c'hlenved a ieas var he giz. Daou vloaz goude e tirollas adarre, ha ne oue peur-vouget nemet pa deuas an dud e karg da ziella ar voest great gant ann Eskob santel.

    (3) sens fig. =

    (1928) KANNkerzevod 15/7. peurvouga ho feiz.

  • peurvoullañ
    peurvoullañ

    v. tr. d. Achever d'imprimer.

    (1870) FHB 304/344a. ez euz amzer d'he beurvoulla.

  • peurvrasañ
    peurvrasañ

    m. Ar peurvrasañ : la majeure partie.

    (1978) EMGI 123. anvioù ar peurvrasañ eus ar re a oa ennañ.

  • peurvrein
    peurvrein

    adj. Complètement pourri.

    (1922) BUBR 15/81. e arched peurvrein.

  • peurvreinañ
    peurvreinañ

    v.

    (1) V. intr. Pourrir entièrement.

    (1890) MOA 86. peur-vreîna, v. n., tr. «pourrir entièrement.»

    (1900) MSJO 250. Anter-vrein, e vezont taolet da beur-vreina en douar.

    (2) V. tr. d. Pourrir, pervertir, corrompre entièrement.

    (1935) SARO 37. D'ho feurvreina gant al loussa ioulou.

  • peurvrezhonekaat
    peurvrezhonekaat

    v. tr. d. Bretonniser complètement.

    (1929) GWAL 20/98. Ne vefe ket diaes, evelato, peurvrezonekaat ar «C'hourrier».

  • peurvruzunañ
    peurvruzunañ

    v. tr. d. Réduire complètement en miettes.

    (1921) FHAB Du 309. Ar ruilhen (...) a beurvruzuno an tammou.

  • peurvui
    peurvui

    adv. Généralement.

    (1752) BS 194. Ur vam devot peini a ro exempl vad hac instructionou santel d'e bugale, a deu peurvuy d'o renta hênvel out-y.

    (1907) PERS 70. ha peurvui ez ea epad ar pred evit kaout an dud er gear.

  • peurvuiañ
    peurvuiañ

    adv. & m.

    I. Adv.

    (1) Le plus souvent, la plupart du temps.

    (1576) Gk II 76. an Ceremoniou à so en vsaig enn Ilys, hac en Sacramantou, à so permuyhafu à ba voué amser an abestel.

    (1732) GReg 10b. Cette maison est une pierre d'achoppement pour lui, tr. «an ty-ze a zoug peurvuyâ goallchançz deza.» ●232b. Les enfans sont ordinairement fort credules, tr. «Peurvuya ez eo credus-bras ar vugale.» ●884b. Le plus souvent, la plûpart du tems, tr. «Peur-vuyâ. peur-vuyañ

    (1829) IAY 76. e command pervuan pedeno pe aluseno. ●(1838) CGK 12. Mar chanç dezan demizi eo dogan peurvia. ●(1896) GMB 483. pet[it] tréc[orois] pervuañ.

    (2) Loc. adv. Dre beurvuiañ : ordinairement, en temps normal, le plus souvent.

    (1907) AVKA 58. En digouez-ze evel dre beurvuia n'eo ket Doue a reas ar c'holl. ●172. ar sklav na ve ket dre bervuia en ti.

    II. M.

    A. Ar peurvuiañ.

    (1) Le plus souvent.

    (1903) MBJJ 95. Setu perak, ar peurvuian, eo kazet an Turked gant tud ar vro-man.

    (2) L'immense majorité.

    (1903) MBJJ 92. ar peurvuian anê. ●130. e fell d'in lâret ec'h ê protestant ar gazeten he deus roet d'in ar peurvuian eus an doareo. ●168. Ar belerined ac'h a breman, ar peurvuian, eün da Voger an daelo. ●(1905) BOBL 29 juillet 45/1b. war dremmou ar peurvuia dioutê.

    B. Evit ar peurvuiañ : le plus souvent.

    (1732) GReg 884b. Le plus souvent, la plûpart du tems, tr. «evit ar peur-vuyâ

  • peurwalc'h
    peurwalc'h

    adv. A-c'houde peurwalc'h : depuis trop longtemps.

    (1849) LLB 613. A houdé per hoalh é paiamb marw hur Roué.

  • peurwalc'hiñ
    peurwalc'hiñ

    v. tr. d. Achever de laver, abluer.

    (1860) BAL 153. marteze e choum ur pec'hed bennac dezo da bervoalc'hi, tr.(GMB 484) «achever d'expier (un péché).»

    (1928) BFSA 139. e vefe peur-welc'het eno an holl bec'hejou.

  • peurwastañ
    peurwastañ

    v. tr. d. Ravager complètement.

    (1923) SKET I 86. ar vrezelourien estren a beurwastas ar vro-Wenn.

  • peurwastell
    peurwastell

    f. (agriculture) Fin de battage.

    (1942) VALLsup 19a. Fin du battage, tr. «peurwastell T[régor] f.» ●avoir achevé le battage, tr. «beza peurwastell T[régor].»

  • peurwellaat
    peurwellaat

    v. intr. Se rétablir complètement, parfaire sa guérison.

    (1869) EGB 36. peur-wellaat, tr. «se rétablir complètement.»

  • peurwenn
    peurwenn

    adj. Complètement blanc.

    (1923) SKET I 61. loened eus an dibab a oa anezo holl, dinamm, peurwenn.

  • peurwentañ
    peurwentañ

    v. tr. d. Achever de vanner.

    (1908) FHAB Gwengolo 285. a veac'h m'edo peurventet an ed.

  • peurwiskañ
    peurwiskañ

    v. =

    (1880) SAB 60. Goude pervisca evit an ofern.

  • peurwriat
    peurwriat

    v. tr. d. Achever de coudre.

    (1857) HTB 85. o vean peur-wriet an nisel war gorf ar roue.

  • peuryac'h
    peuryac'h

    adj. Complètement guéri.

    (1924) BILZbubr 41/948. E viz n'eo ket peur-yac'h c'hoaz.

  • peuryac'haat
    peuryac'haat

    v. intr. Guérir complètement, achever de se rétablir.

    (1903) MBJJ 283. evit peuryac'haat, n'ho peuz d'ober nemet diskwizan. ●342. petra 'rin vit peuryac'hâd ? ●(1935) OALD 51/3. ez is da di va c'hoar (...), da beuriac'haat.

  • peurzallañ
    peurzallañ

    v. tr. d. sens fig. =

    (1831) MAI 185. evit da berdallan.

    (1909) BLYA 112. evit peurzalla an dud gwelloc'h a se. ●(1913) FHAB Meurzh 88. da beurzalla o spered.

  • peurzastum
    peurzastum

    v. tr. d. Finir de ramasser.

    (1925) FHAB Here 368. da beurzastum ha da beurzourna ar gwinizou a welen.

  • peurzebriñ
    peurzebriñ

    v. tr. d. Achever de manger.

    (1732) GReg 10b. Achever de manger, tr. «Peur-zibri. pr. Peur-zébret. Van[netois] Per-debreiñ. pr. et

    (1890) MOA 86. peur-zibri, – per-zibri, tr. «achever de manger.» ●(18--) SBI I 238. da beurdibri he c'hoan, tr. «achever son souper.»

    (1928) BFSA 181. Evit peurzebri ar meuziou e chomjont daou zevez muioc'h eget na oa ret.

  • peurzerc'h
    peurzerc'h

    adv. Très noblement.

    (14--) Jer.ms 42. Peur derch em herberchet, tr. «Très noblement vous me logerez.»

  • peurzerc'hel
    peurzerc'hel

    v. tr.

    I V. tr. d.

    (1) Tenir tout.

    (1850) MOY 190. Me a beurdalc'h pep tra ebars er firmamant.

    (2) Tenir complètement (une promesse).

    (1732) GReg 8b. Accomplir sa promesse, tr. «Peur-derc'hel e bromeçza.»

    II. V. tr. i. Peurzerc'hel da : tenir complètement (sa promesse).

    (1877) BSA 151. eo red peurzerc'hel d'ho promessa.

  • peurzeskiñ
    peurzeskiñ

    v. tr. d.

    (1) Apprendre complètement.

    (1876) BJM 80. peurzeski ar c'hanticou. ●(1880) SAB 84. perdeski dezo misteriou ar feiz.

    (1906) BOBL 06 octobre 107/1b. peurzeski o micher. ●(1906) KPSA xxi. da beurzeski an theoloji. ●(1960) BAHE 22/26. amzer da zeskiñ, da beurzeskiñ an holl yezhoù-se.

    (2) Peurzeskiñ ub. : terminer l'enseignement de qqn.

    (1921) FHAB Kerzu 327. peurzeski ar vugale. ●(1922) KAAG 17. e choum daou-ugent dervez c'hoaz gant he ebestel evit ho feur-zeski. ●(1925) FHAB Gouere 264. Da c'houde he mamm en em gargas da beurzeski anezi.

  • peurzeviñ
    peurzeviñ

    v.

    I. V. tr. d. Brûler complètement.

    (1732) GReg 202b. Consumer, par le feu, brûler entierement, tr. «peur-dézvi. pr. peur-dézvet

    (1911) BUAZperrot 878. peurzevi ar pez a jome c'hoaz a gig ouz e eskern. ●(1935) BREI 415/4b. harz an tan da beurdevi an ti-menaj.

    II. V. intr.

    (1) Brûler complètement.

    (1866) FHB 96/347b. guelout a rinn petra eo ar burzud braz-hont, perag na beur-zev ket ar voden.

    (2) Achever de se consumer.

    (1906) KANngalon Mae 109. Dirak an oaled, a zo en-han eun tamik kef o peurzevi.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...