Devri

Recherche 'a...' : 5084 mots trouvés

Page 87 : de arzouilh (4301) à aseurtin (4350) :
  • arzouilh
    arzouilh

    m. Arsouille.

    (1904) CDFi août-septembre. eun arsouilh e-giz Paohir. (d'après KBSA 94). ●(1958) BLBR 111/13. Da arzouilh dit te a zo bet adarre e va bag…

  • arzour
    arzour

    m. –ion Artiste.

    (1931) VALL 39b. Artiste, celui qui exerce un art libéral, tr. «arzour.» ●(1932) ANDOgwal 17. an arzour divrud a oa ac'hanoun.

  • arzu
    arzu

    adj. Noirâtre.

    (1879) ERNsup 147. ar-du (St-M[ayeux] id. et war-du), un peu noir, Trév[érec].

    (1913) KZVr 32 - 12/10/13. Ardu, tr. «noirâtre. H[au]t-Trég[uier] Estienne.»

  • arzuaat
    arzuaat

    v. intr. Devenir noirâtre.

    (1913) KZVr 32 - 12/10/13. Arduaat, tr. «devenir noirâtre, Estienne.»

  • as .1
    as .1

    adj. = (?) Affaibli par la vieillesse (?).

    (1916) LILH 20 a Ebrel. Na me mam ? Ret é dehi dihoal drest pep tra ag en aneouid goudé bout huizet. Nen des nitra falloh eit er ré e zo às. ●(1917) LILH 1 a C'hwevrer. Rauk men dé oeit de vout âs, me mam e oè joéius ha ne oé ket rekin èl é ma bremen.

  • as .2
    as .2

    [mbr acz, acc,  : apocope de ases]

    Adv.

    (1) Beaucoup, bien.

    (14--) Jer.ms 166. Favacz, pezacz, acz, tr. «Tiges de fèves, tiges de pois, en quantité.» ●(1530) Pm 277 (Mab Den). credyt acc, tr. «croyez bien.»

    (2) Très, fort.

    (1575) M 369. ez ynt soulaçus, tr. «ils sont fort commodes.»

    (3) Assez.

    (1732) GReg 930a. Assez tot, tr. «qentrat açz

    (4) Dreist-as : plus qu'il ne faut.

    (1612) Cnf 61b. dibriff vn nebut dreist acc.

  • asa
    asa

    interj.

    (1) Interj.

    (1766) MM 1112. Assa, assa, brava pén chatal ! tr. «la-la, la-la, le beau morceau d'animal.»

    (1869) EGB 130. Asa ! tr. «çà !» ●(1877) EKG I 61. Asa, va zad, pet gueach n'hoc'h euz ket lavaret d'in-me n'eus Doue ebed. ●73. Asa, Per, ro peoc'h. ●(1890) MOA 232. Eh quoi ! tr. «asa !» ●(1892) SKG 30. Asa, Ian baour, d'an diaoul biskoaz ! tr. «Enfin, mon pauvre Jean, est-ce possible ?»

    (1908) KMAF 44. Asa ! Pa'n em gave ganin, a-boan ma responte ouzin. ●67. Asa ! Hag hen neuze petra eo deut da veza ? Asa !... ●(1909) ATC 24. Asa, na pebeuz ginaoueg ! ●38. Asa, petra c'hoarvez ganez ? ●(1909) KTLR 24. Assa ! mil gutez ! a lavare, petra 'zo ? ●(1950) KBSA 252. «Asa, mab,» eme ar vamm, «daoust ha n'eo ket mall d'it dimezi ?»

    (2) Loc. interj. Asa 'ta mat !

    (1923) AAKL 11. Asa 'ta mat ! N'ho peus ket a zonj am eus bet an enor da eva ganeoc'h estreget eur wech. ●Asa 'ta mat ! roït d'in ive eur c'helou bennak eus ho kerent... ●Hag an hini a vez atao ker seder ! Asa 'ta mat !... an Aotrou... ho !... bah ! e hano a zo em genou !

  • asagn
    asagn

    s. –où

    I.

    (1) Enseigne commerciale.

    (c.1500) Cb 17b. Asainn. g. enseigne. ●(1521) Cc [Assainn]. Assainn. g. enseigne. ●(1647) Am 536. Pe da sceurt ansseign hiff me da leigna, tr. «A quelle enseigne irai-je déjeuner.»

    (1659) SCger 51a. enseigne, tr. «enseign.» ●130a. assain, tr. «enseigne.» ●(1710) IN I 193. un ansain pehini a zisquez p' pehini a zisquez p'eleac'h e loich ar vertuz.

    (1838) OVD 136. un ansaigne péhani e zisco mèn é loge er vertu.

    (2) Enseigne, bannière.

    (1633) Nom 189b. Manipulus : esquadron de soldats de la mesme enseigne : esquadron á soudardet á vr memes ansaing. ●190b. Signa, signa militaria, vesilla : enseignes, bannieres, estendarts : ansaingnou, banyerou, guittounou. ●Trophæum siue tropæum : trophée, enseigne de victoire : troffe, ansaing á victoer.

    (1838) OVD 80. un ansaigne a vrezél. ●(1869) FHB 221/94b. gitouniou pe assagnou ar Roumenet. ●(1887) LZBg 45et blezad-3e lodenn 162. anseign Mahomet.

    (3) [au plur.] =

    (1985) AMRZ 321. ar merhed gand o gwiskamañchou eured o tougen an «añseignou» : koefou chikolodenn war o 'fenn, chaliou broudet ha tavañcherou a-liou.

    II.

    (1) Lojañ en asagn ar stered : voir stered.

    (2) Lojañ en asagn al loar : voir loar.

  • asailh
    asailh

    voir arsailh

  • asambl
    asambl

    adv. Ensemble.

    (1790) MG 28. Deuzec-vlæ é homb bet assambl. ●47. ol ævreu mad er Sænt laqueit assambl. ●138. ou deu assambl.

  • asamblaj
    asamblaj

    m.

    (1) Assemblage.

    (1633) Nom 254a. Compages, compago : assemblages, attachement, conionction : assamblaig, conionctionnou, assamblesonou.

    (1659) SCger 125b. vnion, tr. «assemblaich.» ●(1744) L'Arm 18a. Assemblage [terme de menuiserie], tr. «Assemblage.. eu. m.»

    (2) Convocation d'une assemblée.

    (1732) GReg 208b. Convocation, tr. «Açzamblaich.» ●Convocation des Prelats, tr. «Açzamblaich ar Breladed.»

  • asamblamant
    asamblamant

    adv. Ensemble.

    (17--) BSbi 6. Deit ol ansamblemant guet un hirvoud santel.

  • asamblañ .1
    asamblañ .1

    adv. Ensemble.

    (c.1500) Cb 16b. g. ensemble estre. bri. beza / assemblaff. ●59a. g. celuy qui est homme et femme ensemble. bri. nep so den ha grec assembla. ●(c.1500) Cb. g. ensemble chauffer. b. tomaff assamblaff. ●(1521) Cc [Assembla]. g. ensemble estre. b. bezaff assembla.

  • asamblañ / asambliñ .2
    asamblañ / asambliñ .2

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Assembler.

    (c.1500) Cb 43b. deboutter ou assembler. b. chass pe assemblaff. ●(1576) Cath p. 6. pezadra ez eux te assemblet quemet-man a pobl en vean, tr. «pourquoi as-tu assemblé tant de peuple en vain (…) ?» ●12. ensembli quen lyes a den sauant, tr. «assembler tant d'hommes savants.» ●(1633) Nom 154b. Carbasa substringere, colligere arma, contrahere vela : assembler les voilles : assambliff pe pacquaff an gouelyou.

    (1659) SCger 70a. ioindre, tr. «assembli.» ●(1744) L'Arm 18a. Assembler des pieces, tr. «Assamblein

    (2) Convoquer (une assemblée, des personnes).

    (1732) GReg 209a. Convoquer les États, tr. «Açzambli ar stadou.» ●(1744) L'Arm 18a. Assembler des personnes, tr. «Assamblein.» ●(17--) TE 151. assamblein ol er bobl.

    (1894) BUZmornik 36. Asambli a rejont eur c'honseil e Besie.

    II. V. pron. réfl. En em asambliñ : s'assembler.

    guin / pe breinadur.

    (1710) IN I 291. evel un toullad guesped pere en em assamble da suna ur breinadur bennâc. ●(1732) GReg 208b. Convocation, tr. «qemeñadurez de'n hem açzambli.» ●(17--) SP III 1034. Ew rezon dimp eneum assambli, tr. «il est juste que nous nous assemblions.» ●(17--) TE 133. ind e hum assamblas a hærr, hac e hum arranquas tro-ha-tro d'er Guær.

    (1806) JOS 4. En dro dezan e teujont oll d'en em assambli. ●(1857) LVH 59. er honseil hum assambl a nehué. ●(1894) BUZmornik 138. En em asambli a rejont neuze.

  • asamble
    asamble

    m. –où, –ioù

    (1) Assemblée.

    (1621) Mc 100. assambleou dissolut. ●(1633) Nom 131b-132a. Conciliabulum : assemblée : assamblè. ●192b-193a. Vasa colligere, conuasare : trousser ses hardes & les emporter à l'assemblée : trounçaff ez bagagou hac ô caçc dan assamblè. ●197a. ECclesia : vne assemblée, Eglise : Ilys, assamblè.

    (1744) L'Arm 18a. Assamblée, tr. «Assamblé.. éieu. m.» ●(1790) MG 352. ne hantan quet er festeu nac en assambléyeu.

    (1920) FHAB C'hwevrer 233. asambleou marc'hou antier.

    (2) Asamble Lejislativ : Assemblée Législative.

    (1847) FVR 149. Ar Gonvansion a gemeraz leac’h ann Asamble Lejislativ, enn dregont a viz Gwengolo, 1792.

  • asambles
    asambles

    adv.

    (1) Ensemble.

    (1576) Gk I 210. maz edomp assamblez, tr. «qui sommes ensemble.» ●(1612) Cnf 27a. ma lauaren oll assamblez ma breuier diouz an mintyn. ●(1621) Mc 51. asambles an oll vertuziaou, ha quement mat a deu do heul. ●(1625) Bel 115. an gourchemenman, à bers oll assamblez an disprisancc, an cassony, an buhaneguez, rancun, an iniuriou, ha passionou arall. ●(1633) Nom 54a. Cœna collatia, collecta : banquet de voisins ensemble : bancquet an ameseyen assambles.

    (1659) SCger 51b. ensemble, tr. «assamblés.» ●70a. ioindre, tr. «laquat assamblès.» ●(1792) BD 488. accordomp asambles, tr. «Entendons-nous.» ●5048-5049. nin o amaro / coupl ha coupl assambles credet adrulliado, tr. «nous les lierons, / deux par deux, ensemble, croyez-le, par paquets.»

    (1877) FHB (3e série) 34/270a. E creiz ez euz eur feunteun a daol dour dre zaouzec stivel asamblez.

    (1915) HBPR 96. dek den assamez. ●97. oll asamez.

    (2) Asambles gant ub. : ensemble avec qqn.

    (1612) Cnf 21a. monet en quibell assambles ganto.

    (17--) EN 3132. da rein, asanbles guenin, evenedicsion, tr. «de donner, ensemble avec moi, sa bénédiction.»

    (1869) SAG 302. E pen a rouantelez ar Romaned oa asamblez gant han eun impalaer-all. ●(1877) SBI I 58. Me iel' ive, 'me ar sparfel, / Assemblès gant ann durzunel, tr. «J'irai aussi, dit l'épervier, / Ensemble avec la tourterelle.» ●(1883) MIL 63. Assamblez gant ar roue Milliau.

    (3) Asambles gant udb. : en même temps que.

    (1848) SBI I 148. Me 'm boa reit d'ac'h eur gontel goant, / 'Samblez gant ur walen arc'hant, tr. «Je vous avais donné un couteau joli / En même temps qu'une bague d'argent.»

  • asamblet
    asamblet

    adj.

    (1) Assemblé.

    (1633) Nom 143b. Trabes compactiles : trefs de plusieurs pieces assemblez : treustou á cals á pezyou assamblet.

    (c.1680) NG 844. Pe uent assemblet cotibunan.

    (2) Ensemble.

    (1857) LVH 43. eit cleuèt, inou assamblet, conzeu Doué.

  • asamblezon
    asamblezon

    f. –où

    (1) Assemblage.

    (1633) Nom 245b-246a. Confluentes : confluant, ou l'assemblement de deux riuieres : an assamblesoun á diu riffier pa en em queffont assambles. ●254a. Compages, compago : assemblages, attachement, conionction : assamblaig, conionctionnou, assamblesonou.

    (2) Convocation d'une assemblée.

    (1732) GReg 208b. Convocation, tr. «açzambléson.» ●Convocation de la Noblesse, tr. «Açzambléson an noblançz.»

  • asañs .1
    asañs .1

    conj. En asañs : parce que.

    (1902) TMJG 346. Ha Mari-Job a wie ze rez mad, en assans oa hi a digwéè d'heï mond bop iaou da gerc'had ar butun d'ar Burew.

  • asañs .2
    asañs .2

    voir asez

  • Asañsion
    Asañsion

    f. Ascension.

    (1499) Ca 12a. Ascension. g. idem. l. hec asentio onis / vide in gourren. ●(1612) Cnf.epist 7. Ascension glorius ves è map quer Iesus Christ.

    (c.1680) NG 1557. dé en nancession.

    (1821) SST 266. D'en Ascension d'en ean e has.

  • asant .1
    asant .1

    adj.

    (1) Bezañ asant : être d'accord, consentant.

    (1732) GReg 199b. Qui se taît semble consentir, c'est une maxime de Droit, tr. «Nep ne lavar guer, a so açzant.» ●(1792) GAran 943. Mardoch aSSant yvéz ma Map queur Respontet. ●2449. Rac Marbé aSSant ar Roué. ●7439. Goureet oll ô torn Quement á So aSSant.

    (1824) BAM 144. rac n'en d'ê quet hepquen ar re a ra an drouc eo a vilit ar maro, mæz ivez c'hoas ar re a so assant. ●245. nemet assant e vec'h o taou.

    (1927) GERI.Ern 27. asant adj., tr. «consentant.»

    (2) Bezañ asant a =

    (1792) GAran 2170. Mé So dach oll aSSant à Sé.

    (3) Bezañ asant gant ub. : être d'accord avec qqn.

    (1927) GERI.Ern 27. asant gant, tr. «d'accord avec.»

  • asant .2
    asant .2

    m.

    (1) Assentiment, accord.

    (1894) BUZmornik 34. heb asant he zuperiorezed.

    (1926) FHAB 123. hep goulenn e asant. ●(1928) BFSA 274. Hep goulen asant ministr kenta an Urz.

    (2) Reiñ e asant d'udb. : donner son assentiment, son acceptation à, assentir à qqc.

    (1907) KANngalon Gwengolo 485. Ar Sened (…) a zelaouaz al loden vrasa euz tud ar vro, ha ne roaz ket asant dezhi [d'al lezen].

    (3) Consentement.

    (1732) GReg 199b. Consentement, tr. «Açzand.» ●D'un commun consentement, tr. «Gand açzand ar bed oll.»

    (1927) GERI.Ern 27. asant m., tr. «Consentement.»

    (4) War asant : avec l'accord, l'assentiment.

    (1911) BUAZperrot 629. var asant e gerent e oue digemeret er manati.

  • asantadeg
    asantadeg

    f. –où Mouvement d'adhésion.

    (1931) VALL 9a. Adhésion en commun, mouvement d'adhésion, tr. «asantadeg f.»

  • asantadenn
    asantadenn

    f. –où Consentement.

    (1920) MVRO 24/1a. An Allmagn en deus roet d'eomp asantadennou a dleomp evesaat piz. ●(1931) VALL 9a. Adhésion, tr. «asantadenn f.» ●12b. réponse affirmative, tr. «asantadenn f.» ●(1936) BREI 458/1a. An Ao. Perreau-Pradier a gasas e asantadenn, hep beza bet pedet d'hen ober.

  • asantadur
    asantadur

    m. –ioù Consentement.

    (1931) VALL 5b. Acceptation, consentement, tr. «asantadur m.» ●8a. Acquiescement, tr. «asantadur m.»

  • asantamant
    asantamant

    m. –où Assentiment.

    (1499) Ca 12b. Assentement. g. idem.

    (1905) BOBL 14 octobre 56/1b. mar ne raint ket dre asantamant, e raint dre nerz. ●(1907) BOBL 15 juin 142/1b. gant asantamant ar verourien.

  • asantañ
    asantañ

    voir asantiñ

  • asanter
    asanter

    m. –ion Celui qui est d'accord.

    (1732) GReg 188a. Complaisant, qui se conforme aux volontez des autres, tr. «Açzanter. p. açzantéryen. açzantour. p. yen

    (1944) EURW I 109. Kavet en doa ennoun eur selaouer hag eun asanter.

  • asantet
    asantet

    adj. Permis, autorisé.

    (1927) GERI.Ern 27. asantet, tr. «permis, autorisé.»

  • asantidigezh
    asantidigezh

    f. Consentement.

    (1962) EGRH I 9. asantidigezh f., tr. « consentement. »

  • asantiñ / asantañ / asantout
    asantiñ / asantañ / asantout

    v.

    I. V. tr. d.

    (1) Assentir.

    (1499) Ca 12b. Assantaff. g. assentir. ●14b. Autren (...) vide in assantaff. ●(c.1500) Cb 17b. g. ottroyer / ou faire ottroyer. bri. autren / assentaff.

    (2) Accepter.

    (1900) MSJO 28. n'halle ket ives asanti eur c'hiz a oa enep lezen ar vro.

    (3) =

    (1575) M 6. Ha se presant á assantaff, tr. «Voilà ce qu'ici je professe.»

    (4) [devant un v.] Accepter de.

    (1838) CGK 13. en esper da gonversi ganec'hu mar açzantet.

    (1907) KANngalon Eost 469. ne asantaz james beza sermantet. ●(1911) BUAZperrot 769. Mes Gwerok ne asantas ket diranna e bevar mab yaouank.

    (1927) GERI.Ern 27. asanti ober, tr. «consentir à faire.» ●(1936) IVGA 107. Pa zeuas ar votadegou (...) e asantas lakaat e ano war eul listenn...

    (1928) CONS 356. Red eo asanti gant kement-man : Kerneviz a zo ken dilontek evel eo lontek Tregeriz.

    ►absol.

    (1650) Nlou 464. Neuse gant yoa bras, presant ez assantas, tr. «Alors avec une grande joie elle accepta sur le champ.»

    (1894) BUZmornik 465. Kromaz o veza asantet, Trankuillin a ieaz da glask Sebastian.

    (1910) MBJL 174. war hon meno, o dije asantet hep krosmoli.

    II. V. tr. i.

    (1) Asantiñ gant ub. : se ranger à l'avis de qqn, être d'accord avec qqn.

    (1732) GReg 192b. Condescendre, acquiesser aux volontez d'autrui, tr. «Açzanti. açzantout.» ●199b. Consentir, tr. «Açzanti. açzantout. ppr. açzantet.» ●(1792) GAran 8456. Ma haSSantas Gantan un nom[pr bras â ellé].

    (1862) BSH 22. Penos-ta açzanti gant ar roue Anton ?

    (1902) PIGO I 4. me a vo bepred a-walc'h evit asanti ganid. 212. An dimezel a reaz (...) eur pleg d'he fenn, da asanti gant he zad. ●(1908) PIGO II 27. Fanch-ar-Parizian a asant gantan. ●(1910) MBJL 180. Teulet ple d'ar pez a zo digoueet gant ar skolio publik en Frans aboe 1881 hag ec'h asantfet ganin. ●(1927) GERI.Ern 27. asanti gant, tr. «s'arranger avec.» ●(1928) FHAB Mae 176. gant ma vije asantet gantan e oa ar c'hoari genta eur c'hoari da fall.

    (2) Asantiñ gant udb. : consentir à qqc.

    (1575) M 1215. Pechet he groa poesant, mar assanter gantaff, tr. «Le péché la rend pesante, si on y consent.»

    ►absol.

    (1575) M 686. Na mar biot coutant, dre hoant da assantaff, tr. «Et si tu fus content de consentir, par désir.»

    (3) Asantiñ gant kaoz ub. : se ranger à l'avis de qqn.

    (1902) PIGO I 219. An holl a asantas gant kôz an den-man.

    (4) Asantiñ. gant ub. ober udb. : autoriser qqn à faire qqc.

    (1907) KANngalon Ebrel 375. asanti ganthan lavaret bemdez epad ar zizun oferen an anaoun.

    (5) Asantiñ d'udb. : accepter qqc.

    (1907) KANngalon Meurzh 342. Pell eur bed araok asanti da gement-ze. ●(1912) MMKE 105. Hon c'herent a asantas da c'hoant hon c'harante. ●(1927) GERI.Ern 27. asanti da, tr. «consentir à (q. ch.).»

    (6) Asantiñ gant : s'accorder avec.

    (1903) MBJJ 83. Poan, avad, an euz ma spered da asanti gant ma geno ar beure-man.

  • asantout
    asantout

    voir asantiñ

  • asantus
    asantus

    adj. Consentant.

    (1732) GReg 188a. Complaisant, qui se conforme aux volontez des autres, tr. «açzantus

  • asaouer
    asaouer

    m.

    (1) Intersigne de mort.

    (1919) DBFVsup 4a. asevèr (Gr[oix]), m., tr. « intersigne (à savoir ?)» ●(1923) BUBR 27/485. Asaouer, intersigne. ●(1932) BSTR 172. an teuz (assaouer e Kerne, intersigne e Gallek) ne reas van. ●(1936) IVGA 274. Selaou al laboused-mor ! Du o diouaskell. Asaouerien ? ●(1952) LLMM 32-33/83. an Aotrou Roparz, pe e azaouer. ●(1954) HYZH 4/11. esaouer, Ploneiz. ●(1970) GSBG 39. (Groe) asǝvɐer (= asevaer), tr. «intersigne.» ●(1971) CSDC 27. L’intersigne, tr. «An esaouer.» ●(1978) MOFO 74. Gwechall an esaouer a lake an dud da glask komprenn traou ar bed all.

    (2) Fantôme, revenant.

    (1970) GSBG 39. (Groe) asǝvɐer (= asevaer), tr. «fantôme.»

    (3) fam. Fas asaouer : personne de teint pâle.

    (1936) IVGA 272. ar fas asaouer all.

  • asasinañ
    asasinañ

    v. tr. d. Assassiner.

    (1659) SCger 9b. assasiner, tr. «assasina

  • asasiner
    asasiner

    m. –ion Assassin.

    (17--) EN 2718. asasiner an dut, tr. «assassin des gens.» ●2739. asasiner, voler, tr. «assassin, voleur.»

  • asavandenn
    asavandenn

    f.

    (1) C'hoari an asavandenn gant, da ub. : jouer la comédie à qqn.

    (1908-1910) VROJ Here-Kerzu. Strafuilhet e voe Yann gant an asavadenn a oa bet c'hoariet d'ezañ hag e touas ne evje banne hini kreñv ebet ken biken. (d'après KBSA 253). ●(1939) WDAP 3/190. Asavandenn, ano gwregel. Implijet e vez evel-hen : «Emaint o klask c'hoari an asavandenn ganin». E galleg : «Ils veulent me jouer la comédie».

    (2) Ober an asavandenn d'ober udb. : faire semblant de faire qqc.

    (1939) WDAP 3/190. (Pleiben) Lavaret e vez c'hoaz : «Graet 'zo an asavandenn da zresa an dra-mañ-dra», pe «Graet 'zo van, diwar fae, da zresa an dra-mañ-dra».

  • asazenn
    asazenn

    f. –où

    (1) = abadenn, kasadenn.

    (1936) IVGA 217. pa voe echu an asazenn. ●285. goude e asazenn gant an daou veleg. ●(1972) SKVT I 33. e-pad an asazenn «digrasa kouez». ●(1974) SKVT III 143. ober un asazenn diwezhañ.

    (2) =

    (1952) LLMM 31/55. (Douarnenez) asazin : an asazin war an traoù ! : ur bern tud oc'h en em vountañ da gaout an traoù. E galleg Dz : l'assasin était tout avec eux sur le port ! ●(1977) PBDZ 638. (Douarnenez) asazenn, tr. «séance bruyante, agitation.»

    (3) Ober an asazenn : faire du tapage.

    (1967) BAHE 51/68. An arav a rae, an asazin, kerkent dezhañ gwelout ur seurez wenn.

  • asedet
    asedet

    adj. Partagé.

    (1864) GBI I 60. Assedet oant 'tre ter vandenn, tr. «Elles étaient partagées en trois groupes.»

  • aserbite
    aserbite

    [mbr acerbite < vfr acerbité < lat acerbitas (FLMB 69)]

    S. Violence.

    (1575) M 1995-1996. An diferanç quentaff, heruez maz cafaff se, / Entreze dimerit, en he acerbite, tr. « La première différence, selon ce que je le trouve, / Énorme, entre eux, c’est selon sa violence » ●note Ernault « Le latin porte : Primo in acerbitate ».

  • ases
    ases

    [mbr asecc, asccez, assecz, á cess < vfr asez, assez < lat pop *ad satis (FLMB 68)]

    Adv. Assez.

    (c.1500) Cb 17a. Asecc. ga. assez. ●g. il souffit. b. asccez eo. ●(1612) Cnf 2a. pe-heny à vez assecz eguit yachat an cleffeueiou eues an eneff. ●(1621) Mc 41. n'en deo quet á cess lauaret m'em eux pechet gand vn gruec.

    (c.1680) NG 1479. acès a freh aral. ●(1744) L’Arm 18a. Assez, tr. «Asséss.» ●(c.1785) VO 3. en darn muyan e laqua termén hag e gred é vou cource assès dehai hum gonvertissein a pe veint coh. ●(1790) MG 303. Goud e ran assès é homb obligét d’où avertissein. ●(1790) Ismar 10. N’en dai quet assès.

    (1856) VNA 113. Je me porte assez bien, tr. «Me zou mé yah assès

  • aset .1
    aset .1

    adv. Assez.

    (1792-1815) CHCH 48. Ken e laré en akipaj : « Re zé zou fin aset, tr. « Au point que l’équipage disait : « Ceux-là sont assez malins.

    (1919) DBFVsup 4a. aset (Arg[oat]), tr. «assez.»

  • aset .2
    aset .2

    m. Exposition, situation.

    (1744) L'Arm 359. Situation, tr. «Azé : Diazé : Assætte.» ●360. Solage, (douteux) exposition, tr. «Assaitte m.»

    (1838) OVD 273. hun inean (...) e zalhe perpet hé zrein hac hé assæte ordinær.

    (1904) DBFV 12a. aset, m. pl. eu, tr. «exposition, situation, solage (l'A.).»

  • asetiñ
    asetiñ

    v. tr. d. Accepter.

    (c.1802-1825) APS 42. Revé ma teï d'er speret ha d'er galon asseatein ha cârein er gùirionéeu zé.

  • aseurtamant
    aseurtamant

    m. –où

    (1) Comparses.

    (1790) MG 29. d'en diaul ha d'é assortemant. ●118. de bourmén abad en déuéh guet me assortemant. ●218. me yai guet m'assortemant de laireah freh. 269. monèt de hoari guet ou assortemant. ●356. er mèrhèt à hé assortemant. ●(c.1785) VO 33. A pe vent guet ou assortemant.

    (1904) DBFV 12b. e asortemant, m. pl. eu, tr. «ses égaux ; ses confrères.»

    (2) Époux.

    (1792) HS 42. Quement-cé e zisco éüé d'enn tadeu ha mammeu é teliant hum impléein aveit hou bugalé, ha bout soursiable à bourvéein dehai unn assortimant mat, à penn dé deit er hource, ha mann dé volanté Doué ma queméreint er stat-cé.

    (3) Entente.

    (c.1802-1825) APS 104. Car ret é ma vou un assortemant benac itré en amiet.

    (4) Assortiement.

    (1744) L'Arm 18b. Assortiment, tr. «Assortemantt.. teu. m.»

    (1904) DBFV 12b. asortemant, m. pl. eu, tr. «assortiement.»

  • aseurtapl
    aseurtapl

    adj. Qui correspond, qui est de même niveau.

    (1804) CANtikeu 14. Corzèn fragil ha scan el en ahuél, / Hui e vai mad é dourn ur Prince marhuèl, / Mæs de Jesus n’en doh quêt assortabl, / E zou én Nean hag én doar adorabl.

  • aseurter
    aseurter

    m. –ion Celui qui assortit.

    (c.1718) CHal.ms i. appareilleur, tr. «assortour.» ●(1732) GReg 42b. Celui qui appareille, tr. «Açzorter. p. Açzortéryen

    (1904) DBFV 12b. asortour, m. pl. ion, –erion, tr. «apparieur, appareilleur.»

  • aseurtigezh
    aseurtigezh

    f. Assortiment.

    (1904) DBFV 12b. asortigeh, s., tr. «assortiment.»

  • aseurtiñ
    aseurtiñ

    v.

    (1) V. tr. d. Assortir.

    (c.1718) CHal.ms i. appareiller, tr. «assortein.» ●(1732) GReg 42b. Appareiller, apparier, assortir, tr. «açzorti. pr. açzortet. Van[netois] Açzorteiñ. p. açzortet.» ●(1744) L'Arm 14b. Appareiller, tr. «asortein

    (1904) DBFV 12b. asortein, v. a., tr. «apparier, appareiller.»

    (2) V. intr. Convenir.

    (1904) DBFV 12b. asortein, v. n., tr. «convenir.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...