Recherche 'a...' : 5083 mots trouvés
Page 33 : de adreizhadur (1601) à adsonj (1650) :- adreizhadur
- adreizhañadreizhañ
v. tr. d. Réformer.
●(1912) BUAZpermoal 192. Adreizan ha gwellât a reas ive kentan Urz sant Fransez. ●(1925) FHAB Mezheven 203. Ar Bleun-Brug, adreizet er bloaz-man. ●(1941) ARVR 28/3c. Eul lezenn a zo nevez embannet da adreiza ha da wellaat kelennadurez al labour-douar.
- adreizher
- adren
- adrenkañ
- adrentañadrentañ
v. tr. d. Rendre de nouveau.
●(1909) BOBL 17 avril 225/2d. hon ziegez breizad renket var batrom ar mod koz a hadrento d'eomp ar sioulente.
- adreñv .1adreñv .1
adj.
(1) Stal-adreñv : arrière-boutique.
●(1732) GReg 53a. Arriere-boutique, magasin de derriere, tr. «Stal a-drê. p. stalyou a-drê.»
(2) Porzh-adreñv : arrière-cour.
●(1732) GReg 53a. Arriere-cour, tr. «Porz a-drê. p. perzyer a-drê.»
(3) Penn-adreñv : partie arrière.
●(1732) GReg 271b. Le derriere d'une maison, tr. «Ar penn a-drê eus a un ty.»
(4) triv. Penn-adreñv : postérieur, derrière.
●(1876) TDE.BF 506a. Penn-adre, s. m., tr. «Postérieur de l'homme et des animaux, en style trivial.»
(5) (marine) Gwern-adreñv : mât d'artimon.
●(1732) GReg 607a. Le troisième mât, mât d'artimon, entre le grand mât, & la poupe, tr. «Van[netois] er uërn adrañ.»
- adreñv .2adreñv .2
m. & prép.
I. M.
(1) Partie arrière.
●(1869) FHB 239/236b. Goudeze e tispleg ar gazul a ioa chomet plege[t] var ho diouscoaz dioc'h an adren. ●(1888) LTU 25. golo ar c'horf beteg ann tu all d'ar vandenn, dioc'h ann araok ha dioc'h ann adren. ●(1894) BUZmornik 162. tort dioc'h ann araok ha dioc'h ann adren.
●(1908) KMAF 50. C'hoaz eun taolig krib war an a-drenv. ●(1911) BUAZperrot 476. beteg ma teuas an impalër Othon da goueza var arme ar bayaned diouz an adre. ●(1948) KROB 5/14. an a-dreñv a zo mat, gwir eo. Met an a-raok ! ●(1949) KROB 12/11. «Double ! eme C'hlaoda, ul louarn zo diaes da lazhañ eus an adreñv !» ●(1955) MIPO 7. Dre an a-dreñv eo réd din mond neuze ?
(2) (en temps de guerre) Ligne arrière.
●(1914) KANNgwital 144/484. Me ieaz var an adren gant ar brancardou. ●(1916) KANNlandunvez 59/424. Epad m’edo ar stourmad en he voasa, en deuz intentet ouz tud c’hlazet aleiz hag great kas anezho var an adrenv.
(3) À l'arrière.
●(1925) FHAB Mae 167. bale en adrenv.
(4) Mont war an adreñv : reculer.
●(1909) NOAR 131. Ivona a yeas war an adrenv.
(5) Penn-adreñv : avant, devant, tête.
●(1869) HTC 85. Ar re a ioa er penn araoc, kercoulz hag ar re a ioa er penn adreñ.
II. Loc. prép. En adreñv da : derrière.
●(1954) VAZA 158. un tammig en a-dreñv dezho.
- adreñvaatadreñvaat
v. intr. Retourner (d'où l'on vient).
●(1530) J p. 77b. Petra eu a grez te aman / A treffa az tu da-hunan (variante : A'treff an tut da hunan) / A tut heman endan poan out, tr. «Que fais-tu ici ? Retourne chez toi ; cache-toi : tu es sous le coup de la peine qui attend les gens de cet homme.»
- adreñvet
- adreoliañadreoliañ
v. tr. d. Réformer.
●(1928) BFSA 274. kaout gwir da adreolia an Urz. ●276. adreolia (réformer) an Urz a-bez.
- adres .1
- adres .2
- adresiñadresiñ
v.
(1) V. tr. d. Adresser.
●(1744) L'Arm 7b. Adresser, tr. «Adressein.» ●14b. Apostropher, tr. «adressein er goms.»
●(1838) OVD 72. adressein hur honzeu gùéhavé d'hur Salvér.
(2) V. pron. réfl. En em adresiñ : s'adresser.
●(c.1680) NG 1456-1458. Satan a yas neze, a guis vr serpent. / Mais é visag a oue a quis vr verh iouan. / Hac en vm adressas doh Eua er quentenf, tr. « Stan then went, in the guise of a serpent, / But his face was in the guise of (that of) a young girl. / And he adressed himself to Eve in the first place. » ●(1744) L’Arm 7b. S’adresser, tr. «Um adressein.» ●(1792) BD 4222. pa nem adressis dach chuy brometas dime / eteugach dam sicour, tr. «Quand je me suis adressé à vous, vous m’avez promis / que vous viendriez m’aider.»
●(1834) SIM 164. da biou en em adressin-me evit parveni da se ?
- adret
- adretorn
- adro
- adroudenn
- adsailhañadsailhañ
v. tr. d. Attaquer.
●(1919) TOBB 5. A veac'h ma voe discleriet ar brezel, an Allemaned a adsailhas ar Belj.
- adsammañ
- adsankañadsankañ
v. tr. d. Renfoncer.
●(1975) RRAM 52. adsankañ ar c'hleze en annev.
- adsavadsav
m.
(1) Relèvement.
●(1914) DFBP 281a. relèvement, tr. «Adsao.»
(2) Redressement.
●(1904) BOBL 24 septembre 1/1a. labour a unvaniez hag a adsao. ●(1941) ARVR 35/3b. an Adsav broadel.
(3) Retour, renaissance.
●(1908) BOBL 11 juillet 185/2d. an Adsao breizad ! ●(1912) GMGE 61. ar re na gemeront ket perz, a bell pe a dost, en adsao ar brezonek (Ouest-Eclair, 26 février 1900). ●(1990) TTRK 9. adsav ar sklerijenn goude ar goañv teñval.
- adsavadegadsavadeg
f. Reconstruction, reconstitution.
●(1962) EGRH I 4. adsavadeg g., tr. « reconstruction, reconstitution. »
- adsavadenn
- adsavadennañadsavadennañ
v. tr. d. Remettre debout (des gerbes).
●(1995) BRYV III 32. (Milizag) Oh adsavadenna an herdin a oa pilet gand an avel.
- adsavadur
- adsaver
- adsaverezh
- adsavidigezh
- adselaou
- adselladsell
m. –où Regard porté à nouveau.
●(1857) HTB 62. hag o taol c'hoaz eun hadsell diveza war an treou o difoa gret an muia a blijadur dean.
- adserret
- adserriñ
- adservijiñ
- adseveladsevel
v.
I. V. tr. d.
A.
(1) Reconstruire, rebâtir.
●(1857) HTB 228. hadsevel iliz he barrouz.
●(1902) PIGO I 147. eur groaz kaer a vo hadzavet en Displeg. ●(1911) BUAZperrot 539. adsevel ar chapel goz. ●(1914) DFBP 277a. reconstruire, tr. «Adsevel.» ●278b. réédifier, tr. «Adsevel.» ●(1929) FHAB Ebrel 127. adsevel ar c'hloerdi. ●(1931) ALMA 62. adsevel an iliz dismantret.
(2) Relever (qqn) de tombé.
●(1914) DFBP 281a. relever, tr. «Adsevel.» ●(1933) MMPA 130. ma tigoue d'ezan tapout eul lamm, kerkent e vamm a red da adsevel anezan.
B. sens fig. Relever, rétablir.
●(1857) HTB 185. klask hadsevel he fortun. ●205. henor an Tad a oe hadsavet.
●(1908) FHAB Genver 7. poaniomp da adsevel ar breuriezou-ze. ●(1908) BOBL 03 octobre 197/1a. ar re-ma a c'hoanta adsevel Breiz. ●(1911) BUAZperrot 102. mont da adsevel urz sant Beneat. ●(1906) DIHU 10/169. ean e houlen én ur ouilein get santéz Anna lemel er garé a ziarnehon hag adseùel é inour. ●(1924) FHAB Eost 313. Eneb d'an dizurz rik, e fell adsevel an urz rik ! ●(1925) FHAB Du 408. penaos eo red en em gemeret evit he adsevel [Breiz].
II. V. intr.
A. Se relever.
●(1835) PHG 16. ha na hatsav nemert goude recevet an outrajo ar muan sanglant.
●(1903) MBJJ 121. Pan on hadsavet. ●(1925) FHAB Mae 179. Selaouit, emezañ, en eur adsevel.
B. sens fig.
(1) =
●(1835) PHG 16. disquin d'imp hatsevel dre eur binijen boanius.
(2) Se redresser, se relever.
●(1926) FHAB Meurzh 90. rak ar vro, a adsavo.
- adsked
- adskediñ
- adskeiñ
- adskeudadskeud
m. Ombre secondaire, seconde ombre.
●(1962) EGRH I 4. adskeud m., tr. « ombre secondaire, seconde ombre. »
- adsko
- adskoaziañ
- adskoulm
- adskoulmañ
- adskrid
- adskrivadennadskrivadenn
f. -où Copie d’un écrit.
●(1962) EGRH I 4. adskrivadenn f. où, tr. « copie d’un écrit. »
- adskrivadur
- adskrivañadskrivañ
v. tr.
(1) V. tr. d. Récrire.
●(1914) DFBP 277b. récrire, tr. «Adskriva.» ●(1925) FHAB C'hwevrer 61. Adskriva a eure, gant preder, ar pez a gavas. ●(1931) VALL 153a. Copier un écrit, tr. «adskriva.» ●(1976) LLMM 174/17. Digompren e kaven ar skridoù noter am beze da adskrivañ. ●(1983) PABE 95. (Berrien) adskriva, tr. «recopier, récrire.»
(2) V. tr. i. Adskrivañ da ub. : répondre (courrier) à qqn.
●(1852) MML 129-130. mes goude eur certen amser na c'had-scrivas qet d'hîn.
- adskriveradskriver
m. –ion Rewriter.
●(1977) LLMM 181/116. adskriverien d'o lakaat e zedacheg pe e falc'huneg.
- adsoliañadsoliañ
v. tr. d. Ressemeler.
●(1883) HJM 1. oc'h assolia eur c'hoz voutinezen, tr. «ressemmeler une vielle botte.»
- adsoñjadsoñj
m. Souvenir.
●(1927) GERI.Ern 1b. Bretoned an tu-ma o deus an hadsonj euz o zadou deut gwechall euz an Enezen Vraz.